Kreml prapłacić vybary, a Jeŭropa źjeść techničnuju pienu

Ładź sani letam, a kalosy zimoj. Na cnatlivym fonie pieršaha śniehu ŭłada bieź lišniaha šumu, dziełavita rychtuje svaje hrubyja, ale mocna źbityja kalosy da novych vybaraŭ — miascovych, a zatym prezidenckich.

Što da druhich, to niadaŭna ŭ Vilni Łukašenka ščyra skazaŭ, što admaŭlacca ad udziełu ŭ ich nie bačyć pryčyn. Sapraŭdy, pakul karta idzie takaja, što hrech narakać.

Na hetym tydni tutejšaje načalstva davoli ŭdała ź`ieździła ŭ Maskvu. Kreml brali na zmor.

Vosiem hadzin pieramoŭ na sajuznym dziaržsaviecie — advał mazhaŭni! Jak paskardziŭsia «Kommiersantu» adzin z kramloŭcaŭ, «biełaruskija čynoŭniki paviali dyskusiju pavodle zahadzia napisanaha scenaru — jany ŭzryvali pradmietnuju razmovu biaskoncymi patrabavańniami nakont kredytaŭ, ilhot, pasłableńniaŭ dy vyklučeńniaŭ. Hetyja prośby paŭtaralisia dziasiatki razoŭ, z-za čaho razmova nabyła druzły charaktar».

Kaniečnie, dypłamatyja nie samaja vytančanaja, adnak zajezdžanaja kružełka, zdajecca, znoŭ spracavała. Nazaŭtra pieršy vice-prem`ier Uładzimir Siamaška abviaściŭ ciažkija zavajavańni.

Naleta my atrymajem biaspošlinna 8–9 miljonaŭ ton rasijskaj nafty.

Taksama, sa słoŭ Siamaški, baki damovilisia pierajści da roŭnadachodnych cenaŭ na haz z 2014–2015 hoda. Praściej kažučy,

pakul što haz budzie kaštavać pa-bratersku, a nie jak dla praklatych buržuinaŭ. Mahčyma, u 2010-m jaho naohuł buduć adpuskać pa ciapierašnim ceńniku.

Biełaruskaja namienkłatura z savieckich časoŭ nałaŭčyłasia «vybivać u Maskvie fondy». Tady dla zmazki pytańniaŭ u biełakamiennuju prychoplivali partfieli z «Biełaviežskaj»: voś, pakaštujcie našaj znakamitaj! Ciapier, kaniečnie, zapyty inšyja.

Daviałosia pradać rasijcam «BPS-Bank» dy paabiacać uvachod u «naftanku».

Toj samy Siamaška anansavaŭ chutki prodaž kompleksu «Naftan-Palimir»: «My znachodzimsia ŭ stanie nizkaha startu». Pryčym «rasijskija naftavyja kampanii nas zadavalniajuć najlepšym čynam».

Tak što Maskva prapłačvaje svaju ž finansava-ekanamičnuju ekspansiju. A taksama — zhodu Minska ŭvajści ŭ traisty (plus Kazachstan) mytny źviaz, hety šmat u čym palityčny prajekt Kramla.

Viadoma ž, Łukašenka cudoŭna adčuvaje niebiaśpieku paŭzučaj ekspansii rasijskich intaresaŭ. Ale, pa-pieršaje, Minsk nikoli nie vyznačaŭsia bukvajedstvam što da vykanańnia padpisanaha. Kiłatony sajuznych papieraŭ tak i zastalisia makułaturaj. Pa-druhoje, nam by dzień prastajać dy noč pratrymacca. Darahoje jaječka da Vialikadnia, to bok pakiet rasijskich prefierencyj da čarhovych vybaraŭ.

A tam — boh nie papuścić, Maskva nie ŭkusić! Znoŭ reanimavana tema adzinaj valuty i kanstytucyjnaha akta. Kali Miadźviedzieŭ paviadziecca na hetu staruju prynadu, to, čym čort nie žartuje, atrymajecca jašče i rymiejk «bratniaj intehracyi». Jak maje być: sa svajackim razvodam na babki.

Ale ŭ hetaj azartnaj hulni z Kramlom babka nadvoje varažyła. U luby momant mohuć pačać adździaleńnie much ad katlet! Tamu ŭ płanie padrychtoŭki da vybaraŭ

nie zabyty i jeŭrapiejski viektar. 11 śniežnia Pałata pradstaŭnikoŭ pryniała ŭ druhim čytańni prajekt źmienaŭ vybarčaha zakanadaŭstva. Kala 130 karektyvaŭ — dva vazy i cebar libieralnaj butaforyi dla Jeŭraźviazu. Chacia na 90% heta techničnaja piena.

Na dumku niezaležnych ekśpiertaŭ, apazicyi daduć pahulać u cacki na pramiežkavych stadyjach kampanij, ale ŭ śviatoje śviatych — da padliku hałasoŭ — pa vialikim rachunku nie dapuściać. Pa-pieršaje, paŭnamoctvy naziralnikaŭ zachoŭvajucca ŭ raniejšym kastrubavatym vyhladzie. Pa-druhoje, kvoty dla partyj i arhanizacyj u składzie vybarkamaŭ jak dvojčy dva zapaŭniajucca svaimi dla viertykali ludźmi z praŭładnych struktur, što kosiać pad hramadskija.

Raźlik — na toje, što Jeŭropa achvotna ašukajecca: 130 libieralnych papravak — kołossale, braviśsimo, vi jest karošij učienik v škoła diemokratii!

Akramia taho, jak ličyć Vital Silicki, dyrektar Biełaruskaha instytuta stratehičnych daśledavańniaŭ (BISS), «ułada moža adnosna prystojna pravieści miascovyja vybary, kab vyrašyć pytańnie ź Jeŭropaj, nu a prezidenckija praviadzie, jak zvyčajna».

Dobra, a potym? Stvoranaja ŭ krainie sistema — usio ž nie pierpietuum-mobile. Kryzis dy ŭrazańnie rasijskich datacyj užo pachisnuli «biełaruskuju madel». Naviersie zahavaryli pra madernizacyju.

Ekśpierty nie schilny pieraaceńvać hetyja namiery. Što da ekanomiki, to pakul

ułada, zhodna z prahnozami Silickaha, budzie, chutčej za ŭsio, prytrymlivacca schiemy «adaptacyjnaha refarmavańnia».

«Hety kryzis jana jašče pieražyvie. Voś nastupny moža ŭžo padšturchnuć da sistemnych reformaŭ», — havoryć palitołah. Nu a što da palityki? Zachad usio ž miakka ciśnie, i reliktavuju aŭtarytarnuju sistemu taksama niejak treba źlohku padnaŭlać. Rabić hetaki kaśmietyčny jeŭraramont. Choć by dziela zachodnich hrošaj. Urešcie, jość i jašče adzin momant.

«Čym dalej, tym bolš aktualnym budzie pytańnie pieradačy ŭłady, — adznačaje kiraŭnik BISS. — Tamu imavierny drejf da madeli kiravanaj demakratyi».

Ale ŭsia hetaja źmiena dekaracyj — potym, potym! A pakul kiraŭnik prezidenckaj Administracyi Uładzimir Makiej dasłaŭ viertykali vyrazny sihnał: razmovy pra libieralizacyju — heta nie dla vašych vušej. Pluńcie i razatrycie. Elektaralnyja kampanii treba zabiaśpiečyć kroŭ z nosu. Vystupajučy pierad čalcami Centrvybarkama,

architektar «prahmatyčnaha dyjałohu» ź Jeŭraźviazam u styli savieckaha ahitprapa daŭ adłup zachodnikam, jakija «časam ultymatyŭna patrabujuć, kab my litaralna z zaŭtrašniaha dnia stali žyć u demakratyčnaj dziaržavie, jak jany jaje razumiejuć».

A jak ža, razhonimsia! Zrešty, tutejšaje načalstva nibyta i nie suprać demakratyi ŭ pryncypie, ale ž «hramadstva pavinna ŭnutrana vyśpieć da źmienaŭ».

Tut niama čaho było b piarečyć, kali b tutejšyja dziaržaŭnyja mužy vyhladali hetakimi kłapatlivymi sadoŭnikami, što ciarpliva pieściać sadžancy demakratyi dy akučvajuć parastki hramadzianskaj supolnaści. Ale ž sami viedajecie, jak u nas «pieściać» dy «akučvajuć».

I naŭrad ci heta možna całkam śpisać na kryzis. Zvyčka nie rypacca, siadzieć jak myš pad miatłoj dy vyžyvać, jak infuzoryja-tuflik, ubivajecca i zaachvočvajeca samoj Sistemaj. U vyniku viarchoŭka zabiaśpiečvaje sabie status-kvo, ale hramadstva nie raźvivajecca, a dehraduje.

Heta i jość sumnaja cana «elehantnych pieramoh» — spaŭzańnie ŭ treci śviet.

Pierad Biełaruśsiu majačyć pierśpiektyva — navat pry vyhadnaj pierapracoŭcy tannaj rasijskaj nafty — zastacca ŭsiaho tolki «bienzinavym šłanham dla Jeŭropy».

Alaksandr Kłaskoŭski, BiełaPAN.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0