Vystaŭka «Apalinaryj Haraŭski. Da 190-hodździa z dnia naradžeńnia» pačała pracu 1 śniežnia. Za apošnija hady mnohija tvory, jakija ličylisia biassprečna jahonymi, ciapier prypisvajucca inšym, a jahonyja biełaruskija piejzažy, jak vyjaviłasia, adlustroŭvajuć zusim nie Biełaruś.
Apalinaryj Haraŭski naradziŭsia ŭ 1833 hodzie ŭ majontku Naborki Ihumienskaha pavieta ŭ siamji drobnapamiesnaj šlachty hierba «Korab». Jahonyja braty Karal i Hiektar stali prafiesijnymi vajskoŭcami, a braty Ipalit i Hilaryj, jak i jon, mastakami.
Jašče ŭ dziacinstvie pakazaŭ zdolnaści da malavańnia. Viadomy architektar Mikałaj Bienua, jaki byvaŭ u svajho dziadźki, načalnika kadeckaha korpusa, dzie vučyŭsia Haraŭski, sadziejničaŭ jaho pieravodu ŭ Pieciarburhskuju akademiju mastactvaŭ. U Akademii Haraŭski vučyŭsia ŭ Maksima Varabjova i Fiodara Bruni.
U 1855—1860 hadach atrymaŭ stypiendyju na ŭdaskanaleńnie majsterstva za miažoju, vučyŭsia ŭ navučalnych ustanovach i studyjach u Ženievie, Dziusieldorfie, Rymie, Paryžy, stažyravaŭsia ŭ viadomych jeŭrapiejskich majstroŭ. Pa viartańni ŭ Pieciarburh u 1860 hodzie atrymaŭ zvańnie akademika žyvapisu.
Haraŭski supracoŭničaŭ z zasnavalnikam Traćciakoŭskaj halerei Paŭłam Traćciakovym, ź jakim paznajomiŭsia ŭ 1856 hodzie. Braty Haraŭskija časta naviedvalisia da jaho i padoŭhu haściavali. Viadoma, što Traćciakoŭ dapamahaŭ bratam pradavać karciny, a jany jamu dapamahali ŭ farmiravańni mastackaj kalekcyi.
Choć karjera Apalinaryja Haraŭskaha była źviazanaja sa staličnym Sankt-Pieciarburham, tvorčaść jaho tym nie mienš tematyčna nieparyŭna źviazana z rodnaj Biełaruśsiu.
Pieryjad tvorčaj aktyŭnaści mastaka prypaŭ na siaredzinu — druhuju pałovu XIX stahodździa — čas kardynalnych pieraŭtvareńniaŭ u žyvapisie, jakija, adnak, zusim krychu zakranuli stylistyku raboty majstra. Staranna i dobrasumlenna zroblenyja pa ŭsich praviłach akademičnaj vyvučki krajavidy, iluzorna-realistyčnyja partrety ŭpisvajuć tvorčaść mastaka ŭ rečyšča akademičnaha realizmu siaredziny XIX stahodździ.
U Nacyjanalnym mastackim muziei Biełarusi siońnia ŭpieršyniu za apošnija 40 hadoŭ budzie pradstaŭlena panarama tvorčaści Apalinaryja Haraŭskaha ŭ kantekście mastackaha žyćcia siaredziny XIX stahodździa. Kurataram vystaŭki vystupić mastactvaznaŭca Julija Lisaj.
Viadomy ŭ pieršuju čarhu jak piejzažyst i partretyst Haraŭski taksama stvaraŭ i relihijnyja pałotny. Adnym z najbolš viadomych relihijnych tvoraŭ źjaŭlajecca abraz Maryi Mahdaleny, jaki ŭpryhožvaŭ u 1861 hodzie baročny kaścioł u Białyničach, uzarvany savietami ŭ 1960-ja. Paśla vajny jaho pad Leninhradam adšukała dyrektarka muzieja Alena Aładava.
Jana stała adnym z 18 pałotnaŭ, jakija pakazali na papiaredniaj jubilejnaj vystaŭcy mastaka, jakaja adbyłasia ŭ 1983 hodzie. Paśla hetaj vystavy bolšaja častka tvoraŭ Haraŭskaha zastałasia ŭ muziejnych fondach.
Ale za hety čas atrybutacyja mnohich tvoraŭ kardynalna źmianiłasia. Vystaŭka, jakaja praciahniecca pa 28 studzienia 2024, pradstavić novyja navukovyja adkryćci ŭ halinie vyvučeńnia tvorčaści i bijahrafii mastaka, a taksama novyja atrybucyi jaho tvoraŭ.
Adnoj z karcin, jakuju pierastali ličyć tvoram Haraŭskaha staŭ partret, viadomy nazvaj «Staraja molicca».
«Usie tyja rečy, jakija my viedajem jašče pa savieckich publikacyjach, publikacyjach pačatku 2000-ch, jakija zaŭsiody byli biassprečnymi asacyjacyjami z Haraŭskim, za apošnija hadoŭ piać absalutna pamianiali ci svaje nazvy, ci pierastali być Apalinaryjem Haraŭskim. Dźvie karciny, jakija zaŭždy ličyli karcinami A. Haraŭskaha i byli vielmi viadomymi, pierastali być pracami hetaha aŭtara. Ciapier dźvie karciny my prypisvajem nieviadomamu mastaku.» — tłumačyć kuratarka Julija Lisaj.
A biełaruskija krajavidy na pałotnach mastaka, jak vyjaviłasia paśla pierakładaŭ zamiežnaj pieryjodyki i kansultacyi z zamiežnymi kalehami, nasamreč źjaŭlajucca zamaloŭkami italjanskaj vioski i Pskoŭski kraju.
Asnovu ekspazicyi składuć tvory z kalekcyi Nacyjanalnaha mastackaha muzieja Respubliki Biełaruś. Akramia karcin samoha Apalinaryja Haraŭskaha taksama buduć pradstaŭleny raboty jaho nastaŭnikaŭ pa Akademii mastactvaŭ u Pieciarburhu — tvory Fiodara Bruni i Maksima Varabjova, a taksama brata mastaka — piejzažysta Ipalita Haraŭskaha, u tym liku znakamitaje pałatno «La kryža. Śmierć paŭstanca».
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆCiapier čytajuć
«Heta ryzykoŭna dla Biełarusi». Zialenski zajaviŭ, što Rasija raźmiaščaje abstalavańnie dla naviadzieńnia šachiedaŭ na dachach biełaruskich šmatpaviarchovikaŭ2020
«Heta ryzykoŭna dla Biełarusi». Zialenski zajaviŭ, što Rasija raźmiaščaje abstalavańnie dla naviadzieńnia šachiedaŭ na dachach biełaruskich šmatpaviarchovikaŭ20
«Hienierał Biada vylecieŭ praz bakavoje škło «Čajki». Małaviadomaja avaryja 1976 hoda, u jakoj zahinuli druhi čałaviek u BSSR i bajavy lotčyk-hienierał33
Kamientary