Biełarusy nie chočuć ni Biełaruś Cichanoŭskaj, ni Biełaruś Łukašenki — daśledavańnie Astapieni
Dyrektar «Biełaruskaj inicyjatyvy» Chatham House Ryhor Astapienia raskazaŭ, jaki vobraz krainy bližejšy biełarusam.
Novaja spravazdača hruntujecca nie tolki na vynikach apytańniaŭ, ale i na hłybinnych intervju sa zvyčajnymi ludźmi. Pakul jana nie vydadziena, ale z asnoŭnymi vynikami Astapienia padzialiŭsia ŭ efiry «Jeŭraradyjo».
Kali schiematyčna, to isnujuć dva vobrazy našaj krainy. Adzin ź ich prapanoŭvaje Łukašenka, druhi — demakratyčny ruch.
Pieršy vobraz ujaŭlaje saboju aŭtarytaryzm u kiravańni, zachavańnie dziaržaŭnaj ułasnaści, padtrymku naratyvu pra toje, što «my — savieckija ludzi», aryjentacyju ŭ źniešniaj palitycy na Rasiju.
Kali kazać pra vobraz Biełarusi va ŭjaŭleńni demakratyčnaha ruchu, to tut kraina pradstaŭlajecca jak libieralna-demakratyčnaja, biełaruskamoŭnaja, ź vialikaj pryvatnaj dolaj u ekanomicy i aryjentacyjaj na Zachad.
Jak adznačaje Astapienia, «pa fakcie biełarusy adnu Biełaruś užo pieraraśli, a da druhoj jašče nie daraśli».
«I matlajucca jany niedzie pamiž hetymi dźviuma Biełarusiami <…>
U vypadku palityčnaha kiravańnia biełarusam bolš daspadoby demakratyčny ruch. U vypadku ekanomiki jany znachodziacca niedzie pasiaredzinie pamiž vobrazam Łukašenki i vobrazam demakratyčnaha ruchu. Choć, biezumoŭna, jość peŭnaja stomlenaść ad Łukašenki.
Tamu, adpaviedna, bolšaja prychilnaść da demakratyčnaha ruchu. U vypadku identyčnaści biełarusam bolš padabajecca prasaviecki vobraz. U vypadku źniešniaj palityki jany chočuć taho, čaho nichto nie daje — niejkaj niejtralnaści. Ale jaje nichto nie prapanoŭvaje».
Pa słovach Astapieni, bolšaść biełarusaŭ chacieli b demakratyčnaści. Ale kali im razam ź joj prapanujecca biełaruskaja mova jak adzinaja dziaržaŭnaja, to heta vyklikaje sumnievy ŭ tym, ci chočuć jany takuju demakratyju.
«U kožnym z vobrazaŭ dla značnaj častki biełarusaŭ jość niešta čužoje, što im nie vielmi padabajecca», — tłumačyć Astapienia i zhadvaje pra pośpiech 2020 hoda, kali biełarusam «prapanoŭvali prykładna toje, što jany nasamreč chočuć».
Čytajcie jašče:
Kolki siarod biełarusaŭ śviadomych, a kolki rusifikavanych? Vyniki novaha daśledavańnia
Kolki žančyn u Biełarusi padviarhajucca chatniamu hvałtu — vyniki apytańnia
Ciapier čytajuć
«Byŭ hałodny, jak z Aśviencima, nie jeŭ ni miasa, ni harodniny». Što viadoma pra śmierć babrujskaha žurnalista, na jakoha zaviali kryminalnuju spravu ŭ Polščy2020
Kamientary