Vydaviectva «Januškievič» padrychtavała ilustravanaje navukovaje daśledavańnie pra nacyjanalny ściah
Nacyjanalny ściah maje bahatuju, dramatyčnuju, časam składanuju, ale i vielmi cikavuju historyju, — miarkujuć aŭtary hruntoŭnaha vydańnia, jakoje litaralna na dniach źjavicca ŭ vydaviectvie «Januškievič», paviedamlaje Reform.by.
Niedastatkovaja vyvučanaść prablemy, jak i niemahčymaść siońnia vieści navukovyja dyskusii pa hetaj temie, dazvolili ŭładam raspačać šyrokuju kampaniju pa dyskredytacyi bieł-čyrvona-biełaha ściaha. Pry hetym apanienty nacyjanalnaj simvoliki ź liku niekalkich prafiesijnych historykaŭ navat nie stavili zadačy navukovaha vyvučeńnia i abjektyŭnaha asensavańnia jaje historyi.
Prablema ŭskładniłasia tym, što z padačy ŭładaŭ Respubliki Biełaruś tema simvoliki całkam pieraciakła ŭ palityčnuju płaščyniu i była kryminalizavana. Pieraśledujucca navat tyja, chto vykarystoŭvaje samo spałučeńnie nacyjanalnych bieła-čyrvona-biełych koleraŭ.
Kniha «Bieł-čyrvona-bieły. Ściah-nacyja-identyčnaść» nie zakryvaje ŭsie prablemy, źviazanyja z historyjaj bieł-čyrvona-biełaha ściaha, — tłumačać aŭtary vydańnia, — ale jana zaklikana pakłaści pieršy kamień u pačatak dalejšych navukovych daśledavańniaŭ hetaj aktualnaj i žyćciova važnaj dla Biełarusi temy.
Vydańnie pačynajecca z analizu vytokaŭ i simvalizmu bieł-čyrvonych koleraŭ u biełaruskaj vieksikałohii, praciahvajecca histaryčnym ahladam — štandarami paŭstancaŭ 1863-1864 hadoŭ; bijahrafijaj Duž-Dušeŭskaha; pieryjadam Zachodniaj Biełarusi; analizam niamieckich dakumientaŭ, jakija tyčycca nacyjanalnaj simvoliki ŭ Druhuju suśvietnuju vajnu; užyvańniem ściaha na emihracyi i ŭ pieryjad novaj chvali biełaruskaha adradžeńnia (kanca 1980-ch — pačatku 1990-ch).
Ludzi, jakija adstojvajuć ściah u najciažejšych umovach, z poŭnym pravam mohuć ličycca nacyjanalnymi hierojami. Adnym ź ich biassprečna źjaŭlaŭsia historyk Uładzimir Lachoŭski (1964—2021), jaki nie tolki daskanała, na asnovie archiŭnych krynic, viedaŭ historyju ściaha, ale i nie bajaŭsia dzialicca hetymi viedami z hramadstvam. Pracujučy ŭ archivach roznych krain, jon sabraŭ nieacenny dakumientalny materyjał pa nacyjanalnaj simvolicy i da kanca svajho žyćcia imknuŭsia napisać pracu pra ściah, ale nie paśpieŭ… Razam z tym historyk Lachoŭski pakinuŭ vialikuju navukovuju spadčynu, bieź jakoj stvareńnie hetaha vydańnia było b niemahčymym. Zaklučnaja hłava vydańnia ŭjaŭlaje saboj apošniaje intervju z historykam Uładzimiram Lachoŭskim.
Aŭtary spadziajucca, što kniha zacikavić sumlennych daśledčykaŭ historyi Biełarusi XX—XXI stahodździa i zaachvocić ich da dalejšych archiŭnych rosšukaŭ, napisańnia tekstaŭ i zacikaŭlenaha abmierkavańnia.
Vydańnie «Bieł-čyrvona-bieły. Ściah-nacyja-identyčnaść» maje 312 staronak, ćviorduju vokładku, farmat 170×240 mm.
Ciapier čytajuć
«Byŭ hałodny, jak z Aśviencima, nie jeŭ ni miasa, ni harodniny». Što viadoma pra śmierć babrujskaha žurnalista, na jakoha zaviali kryminalnuju spravu ŭ Polščy1616
Kamientary