Biełaruski historyk Mikoła Vołkaŭ zrabiŭ sprobu łakalizavać drukarniu, jakaja pracavała na raspaŭsiud kultury Reniesansu i idej Refarmacyi.
Svaimi zdahadkami nakont raźmiaščeńnia Bieraściejskaj drukarni jon padzialiŭsia na svajoj staroncy ŭ fejsbuku.
Pieršaja biełaruskaja drukarnia była zasnavana ŭ Bieraści ŭ 1553 hodzie pad zastupnictvam dziaržaŭnaha dziejača, kalvinista Mikałaja Radziviła Čornaha. Jana dała mahutny šturšok da raźvićcia knihadrukavańnia ŭ Vialikim Kniastvie Litoŭskim, śledam za joj uźnik jašče šerah drukarniaŭ, jakija pracavali na raspaŭsiud kultury Reniesansu i idej Refarmacyi.
Bieraściejskaja Biblija bahata ŭpryhožanaja hraviurami i inšym knižnym dekoram. Fota: «Litfond»
Bieraściejskaja drukarnia zabiaśpiečvała vysoki palihrafičny ŭzrovień. Jana vypuściła bolš za sorak vydańniaŭ na polskaj i łacinskaj movach roznych tematyk i źmiestu, u afarmleńni jakich šyroka vykarystoŭvałasia reniesansavaja hrafika.
Najbolš vydatnym tvoram, stvoranym u hetaj drukarni, ličycca Bieraściejskaja Biblija 1563 hoda, jakaja źmiaščaje poŭny tekst Śviatoha pisańnia na polskaj movie.
Mikoła Vołkaŭ źviarnuŭ uvahu na muravany budynak, viadomy jak pałac Čartaryjskich, jaki raźmiaščaŭsia na zachodnim baku rynka staroha Bieraścia.
Pieršapačatkova na hetym miescy ŭ siaredzinie XVI stahodździa byŭ dvor puškara Marka Zubryckaha.
Paśla śmierci biaździetnaha Marka Zubryckaha jaho plac adyšoŭ manarchu, dvor pieratvaryŭsia ŭ siadzibu haradskoha kiraŭnictva. Rasparadžaŭsia im bieraściejski starasta Mikałaj Radzivił Čorny.
Vierahodna, što mienavita tut Radzivił i raźmiaściŭ u 1550-ja hady svaju drukarniu, dzie pabačyła śviet znakamitaja Bieraściejskaja Biblija.
Mikałaj Radzivił Čorny pamior u 1565 hodzie. Jahonaja drukarnia spyniła svaju pracu ŭ 1570-ja hady, paśla čaho plac moh adyści da inšaha bieraściejskaha starosty — Astafieja Vałoviča. U kancy stahodździa jon pabudavaŭ tut kamianicu. Vierahodna, što jaje možna navat pabačyć na malunku horada, vykananym šviedskim inžynieram Erykam Dalbierham u 1657 hodzie.
Paźniej hetuju kamianicu pad svoj pałac pierabudavali kniazi rodu Čartaryjskich, troje pradstaŭnikoŭ jakoha ŭ XVIII stahodździ byli bieraściejskimi vojtami. Hety pałac dobra bačny na rasijskich płanach horada.
U časy isnavańnia rasijskaj krepaści XIX-XX stst. na hetym miescy ničoha nie budavałasia, tamu ŭ ziamli mohuć być padmurki i niejkija cikavyja ślady ad pałaca Čartaryjskich, kamianicy Vałovičaŭ i, mahčyma, drukarni Radziviła.
Radziviłaŭskaja Biblija, vystaŭlenaja na rasijskim aŭkcyjonie. Fota: «Litfond»
Siońnia ŭ knihaschoviščach Rasii i Litvy zachoŭvajecca kala 20 asobnikaŭ Bieraściejskaj Biblii, u toj čas jak u Biełarusi, dzie jana była stvorana, majecca ŭsiaho try asobniki. Jašče adzin asobnik sprabavali letaś pradać na rasijskim aŭkcyjonie — imavierna, były biełaruski ministr.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary