PADTRYMAĆ
napišycie nam svaju navinu
© Usie pravy abaronienyja. Vykarystańnie materyjałaŭ dazvalajecca pry ŭmovie ŭkazańnia krynicy i najaŭnaści aktyŭnaj hipierspasyłki na nashaniva.com u pieršym abzacy.
PADTRYMAĆ
Historyja33
Bieł Łac Rus

Jaki biełaruski horad pieršym zajmieŭ hienpłan? 

Heta adbyłosia amal 450 hadoŭ tamu, ale zachavałasia navat imia aŭtara.

Bieraście ŭ čas abłohi 1657 hoda na frahmiencie hraviury šviedskaha inžyniera Eryka Dalbierha. Ilustracyjnaja vyjava

Pra pieršy ŭ Biełarusi hienieralny płan raskazaŭ historyk Mikoła Vołkaŭ na svajoj staroncy ŭ fejsbuku.

Vołkaŭ źviarnuŭ uvahu, što dziŭnym čynam historyki architektury dasiul nie źviartali ŭvahi na vyrazny zapis, u jakim napramuju zhadvajecca aŭtar pieršaha hienpłana na terytoryi Biełarusi. Jon byŭ apublikavany jašče ŭ pačatku XX stahodździa, ale kantekst byŭ niajasnym.

Pieršy na Biełarusi hienieralny płan horada byŭ stvorany dla Bieraścia, jakoje ŭ XVI-XVII stahodździach amal kožnyja 20 hadoŭ niščyli mocnyja pažary. U čarhovy raz horad hareŭ u 1552 hodzie. Heta byli «revalucyjnyja» dla horadabudaŭnictva časy, a ŭ Bieraści tady kiravaŭ Mikałaj Radzivił Čorny, jaki moh «žaleznaj rukoj» realizoŭvać samyja śmiełyja mary.

U vyniku spalenaja častka horada była pierapłanavanaja, u tym liku ŭ hety čas musiła paŭstać vialikaja rynkavaja płošča, jakaja na doŭhija stahodździ stała centram horada.

Aŭtaram horadabudaŭničaha prajekta staŭ Vałka (Valenty/Valancin) Žołdak, vierahodna, miernik na słužbie karala Žyhimonta II Aŭhusta abo kniazia Radziviła.

Frahmient z aktaŭ, jakija vydavalisia Vilenskaj kamisijaj dla razboru staražytnych aktaŭ

«Burmistry i rajcy ŭziaŭšy pana Vałka Žołdaka, ziemianina haspadarskaha pavieta Bieraściejskaha, katory, kali było miesta pahareła, z zahadu i ŭłady jaho karaleŭskaj miłaści, dla biaśpiečnaści zamkavaj ad ahniu, usio miesta vakoł i ŭsie placy pamieraŭ…»

Hety frahmient z zajavy voznaha pra ahlad im haradskoha vała ŭ Bieraści za 6 sakavika 1580 hoda byŭ apublikavany jašče ŭ 1901 hodzie ŭ tomie XXVIII aktaŭ, jakija vydavalisia Vilenskaj kamisijaj dla razboru staražytnych aktaŭ.

Vołkaŭ ličyć, što hienpłan musiŭ być raspracavany i realizavany nieŭzabavie paśla pažaru 1552 hoda, bo miaščanam byli patrebnyja damy, i jany nie mahli hadami nazirać za palotam horadabudaŭničaj dumki.

Hrafičnyja materyjały taho hienpłana nie vyjaŭlenyja, ale my majem dakładnyja źviestki pra hety pieršy prykład rehulavańnia płaniroŭki horada ŭ Biełarusi, i samaje cudoŭnaje — viedajem jaho aŭtara. 

Čytajcie jašče
Mikoła Vołkaŭ

Kamientary3

  • Volha
    29.04.2024
    A potym pryjšli maskavity - i źnieśli hienpłan razam z horadam, kab pabudavać svaju pačvarnuju "krieposť". A ŭsich žycharoŭ vysielili kudy? - Na ŭschod - na pusteču. Ruskija kamuniaki nie byli pieršymi ruskimi, jakija tak rabili. Ruskija zaŭsiody rabili tak.
  • Hienpłan
    30.04.2024
    Volha, sam Puškin v piśmach k Leninu pisał - «nužno śniesti horod, čtoby biełorussy nikohda nie vstali s kolen. Žitielej - na vostok. Kamuniakam - povtoriť».
  • Volha
    30.04.2024
    Hienpłan, tupieńki niejki vaš kantorski humar, dakładna jak u tupina z makšanskich bałotaŭ.

Ciapier čytajuć

«Hubazikaŭcy schilajuć Kaleśnikavu da vysyłki, ale jana nie choča»4

Hramadstva4

«Hubazikaŭcy schilajuć Kaleśnikavu da vysyłki, ale jana nie choča»

Usie naviny →
Ciapier čytajuć

Pamiatajecie biazdomnuju žančynu, jakoj błohier-padletak kupiŭ kvateru? Zdajecca, u hetaj historyi nie budzie chepi-endu1

Što narod dumaje pra «Małočnuju spravu»? Voś vykazvańni ludziej

Rasijski samalot-vyviednik zaŭvažyli nad Bałtyjskim moram — Hiermanija padymała źniščalniki3

Zbornuju Polščy ź Cimanoŭskaj dyskvalifikavali ŭ finale estafiety 4ch1004

Žurnalistka Ščyrakova raskazała, jak siłaviki raźmiaścili jaje intymnyja zdymki na sajcie znajomstvaŭ i davali jaje numar telefona mužčynam5

«Hubazikaŭcy schilajuć Kaleśnikavu da vysyłki, ale jana nie choča»4

U adkaz na zakryćcio Varšavaj miažy biełaruskija ŭłady ŭziali ŭ zakładniki 1453 polskija fury30

Apošnija naviny

«Taliban» adchiliŭ patrabavańnie Trampa viarnuć avijabazu Bahram3

Zbornuju Polščy ź Cimanoŭskaj dyskvalifikavali ŭ finale estafiety 4ch1004

Chrenin zajaviŭ pra niežadańnie Biełarusi vajavać z Polščaj12

Pavieł Mažejka: Našaja misija — zrabić Biełaruś narmalnaju krainaju1

Tramp znoŭ pierabłytaŭ nazvy krain: Armienija vajavała z Kambodžaj12

Na Partyzanskim praśpiekcie ŭ Minsku hruzavik urezaŭsia ŭ lehkavik: paciarpieła siamja ź dziciom3

Za parušeńni kanfiskavali amal 200 aŭtamabilaŭ taksi1

U Stoŭbcach praviali zabieh «Šlacham Jakuba Kołasa», kab papularyzavać tvorčaść ziemlaka. Na ruskuju navat jaho cytatu pierakłali11

U Hrodnie parašutysta vietram źniesła ŭ vadu. Na bierazie minaki prosta hladzieli i čakali, čym skončycca2

Z-za zakryćcia miažy z Polščaj u Biełarusi ŭźnik deficyt kvietak15

Jak paźbiehnuć hipiertenzii i što rabić, kali leki nie dapamahajuć?3

750 čałaviek adnačasova zajmalisia johaj na minskim stadyjonie «Dynama» FOTAFAKT5

Łukašenka pavinšavaŭ Armieniju z Dniom Niezaležnaści jak «niedružalubnuju» krainu5

Jak paśla 40 hadoŭ dyktatury pabudavać demakratyju? Biełarus vyvučaje dośvied Tajvania2

Aŭto źbiła dziaŭčynku na elektrasamakacie2

Nasupierak sankcyjam u Biełaruś praciahvajuć hnać mašyny ź Jeŭropy z abjomam bolš za 1,9 litra. Ale jość niuansy9

Tramp pryhraziŭ Afhanistanu nastupstvami, kali taliby nie viarnuć ZŠA kantrol nad avijabazaj Bahram3

Škoła abvaliłasia na vačach u ludziej u Novasibirskaj vobłaści RF3

Sakret daŭhalećcia: čamu tak šmat japoncaŭ žyvuć daŭžej za 100 hadoŭ5

Siostram Hruździevym nie dazvolili vystupić na hałoŭnym forumie ŭ Dzień adzinstva, a padpisčyki zapadozryli ich u zdradzie13

Pieramožcam «Interbačańnia» staŭ pradstaŭnik Vjetnama, biełaruska na šostym miescy9

Izrail unios u čorny śpis sotni kryptakašalkoŭ, mierkavana, źviazanych ź iranskimi śpiecsłužbami. Zabłakavanyja $1,5 miljona2

Saša Filipienka: Statkievič — hłyba, ale ŭ Biełarusi ŭžo dastatkova Mandełaŭ na kvadratny mietr48

U Biełaruś z Hrecyi prybyła pradstaŭničaja kitajskaja delehacyja12

Amierykanskuju śpiavačku, jakaja padtrymlivaje ŁHBT, u apošni momant źniali z rasijskaha konkursa «Interbačańnie»2

Usie naviny

U centry Skidziela łoś prabraŭsia ŭ dvor i źjeŭ usie bujaki4

Ukrainski futbalist, adchileny ad futbołu z-za dopinhu, źbirajecca paŭdzielničać u budučaj Alimpijadzie ŭ inšaj ipastasi1

Ukraincy ŭdaryli pa NPZ u Sarataŭskaj i Samarskaj abłaściach Rasii

«Škada, što ludzi mianie ličać takim idyjotam». Dziadok raskazaŭ, jak jaho zmahli vysačyć paśla piaci miesiacaŭ padpolla11

Na matč miedyjalihi ŭ Minsku pradadziena 27 tysiač kvitkoŭ2

Viadučaja STB katałasia na rasijskich numarach, jakija niechta prylapiŭ na skotč — i nie viedała pra heta. Cud rastłumačyli ŭ 1024

Trupy chatnich žyvioł pačali znachodzić u Minsku2

Vystup hurta «Technałohija», jaki płanavaŭsia siońnia ŭ Pleščanicach, admienieny3

Kučuk: Ja dva razy płakaŭ u kamiery naŭzryd, kab źniać psichałahičnuju napruhu

Samaje čytanaje
bolš čytanych navin
Samaje łajkanaje
bolš łajkanych navin
Apytanka

«Hubazikaŭcy schilajuć Kaleśnikavu da vysyłki, ale jana nie choča»4

Hramadstva4

«Hubazikaŭcy schilajuć Kaleśnikavu da vysyłki, ale jana nie choča»

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić