«Nas tam nie ličać za ludziej». Były palitviazień Pavieł Nikicienka raskazaŭ pra amal adbytaje źniavoleńnie i niečakanaje vyzvaleńnie

«Ja pryvyk sam usio vyrašać u svaim žyćci, a ciapier zaležu ad ludziej»

Pavieł kaža, što jamu składana zrazumieć, ci rady jon hetamu vyzvaleńniu:

«Ja ciapier krychu źbiantežany, bo nie čakaŭ, što tak usio budzie. U mianie byli svaje płany na budučyniu, naturalna ŭ Biełarusi.

Ja dumaŭ, što ŭžo praz try miesiacy ja budu ź siamjoj, a ciapier heta ŭsio pad pytańniem: niezrazumieła kali heta budzie i ci budzie naohuł, mianie vyzvalili za 95 dzion da zakančeńnia terminu i departavali.

Ciapier ja nie zusim vałodaju ni infarmacyjaj, ni situacyjaj. Tamu što i jak tut dalej — pakul niezrazumieła.

Ja pryvyk sam usio vyrašać u svaim žyćci, a ciapier zaležu ad ludziej. Ja, viadoma, im udziačny, ale chaciełasia b samomu niešta kantralavać».

«Usio, Paša, ciabie vyzvalajuć!»

Były palitviazień kaža, što ŭ kałonii navat nie zdahadvaŭsia, što jaho chutka vyzvalać:

«Niekatorym chłopcam namiakali za sutki-dvoje, što mohuć być niejkija zruchi. Ja naohuł nie viedaŭ ničoha.

11 vieraśnia pavodle standartnaha scenaru ja padniaŭsia raniej padjomu, zrabiŭ svaje spravy. Ale roŭna paśla padjomu pryjšoŭ režymny supracoŭnik i paklikaŭ mianie. Jon skazaŭ: «Nikicienka, źbirajsia, pojdziem». Ja nie razumieŭ, kudy iści i što zdaryłasia. Ale zamiest hetaha jon skazaŭ: «Davaj chutčej, mnie niama kali z taboj tut siusiukacca! Chutka apranuŭ čaraviki i pajšli!»

Ja nakinuŭ klift [zaŭv. — kašulu] i čaraviki, i my pajšli. Pa darozie ja jašče raz spytaŭ, kudy my idziom. Ale jon tolki skazaŭ, što my idziom na kantrolny punkt-2. Heta toje miesca, dzie nas «chryściać» — vyrašajuć naš los: pazbaŭlajuć pasyłak ci jašče čaho-niebudź, albo sadziać u štrafny izalatar. Ja padumaŭ, što mianie sadziać u ŠIZA i spytaŭ, jakaja nahoda. Ale supracoŭnik skazaŭ, što ničoha nie viedaje, i jamu skazali tolki mianie pryvieści siudy.

Potym jašče pryviali adnaho asudžanaha pavodle palityčnych matyvaŭ. Tut stała ŭžo cikava. I kali pryjšoŭ treci — Paša Mažejka — ja zrazumieŭ, što adbyvajecca niešta niestandartnaje. Nas pasadzili ŭ «stakan», a ŭ hety čas našy rečy prynieśli dniavalnyja. I kali ja spytaŭ u apošnich, što adbyvajecca, to tyja skazali: «Usio, Paša, ciabie vyzvalajuć!» Ale bolš nichto ničoha nie kazaŭ. U «stakanie» my prastajali kala hadziny, haniajučy dumki ŭ hałavie: što da čaho».

«U dvoryku kałonii nas čakali «tavaryšy» ŭ bałakłavach»

Pavieł padkreślivaje, što nikomu nijakich papier nie pakazvali, nichto ničoha nie padpisvaŭ — jurydyčnaha afarmleńnia nie było nijakaha.

Pavialičyć

«Adzinaje, što za dzień da hetaha mnie pryjšła papiera pra admovu ŭ amnistyi. Pamiłavańnie ja nie pisaŭ raniej. Niejak pryjazdžali supracoŭniki, jakija pradstavilisia HUBAZiKam, ale jany mnie kankretna skazali, što mnie ničoha nie śviecić, tamu što maje artykuły źviazanyja z supracoŭnikami dy, u pryvatnaści, z supracoŭnikami HUBAZiKu.

Na toj momant mnie zastavałasia krychu bolš za hod, tamu ja padumaŭ, što nu i dobra. Ale ja b i tak nie pisaŭ. Mnie ŭžo chaciełasia być čystym pierad saboj, što ja ŭžo adbyŭ hety termin całkam i nikomu ničoha nie pavinien. Ale atrymałasia voś inakš».

Ahułam z babrujskaj kałonii № 2 byli vyzvalenyja i vyviezienyja na miažu čatyry palitviaźni.

«U dvoryku kałonii nas čakali «tavaryšy» ŭ bałakłavach i mikraaŭtobus. Nam skazali, što kali my budziem siadzieć cicha, ni z kim nie razmaŭlać, to pajedziem spakojna. Kali im niešta nie spadabajecca, to jany nadzienuć na nas kajdanki i čorny miašok na hałavu. Na astatnija pytańni jany nie adkazvali.

Naturalna, nam nie skazali, kudy my jedziem i dla čaho. Ja dumaŭ, što nas viazuć u Minsk dla dopytu abo viarboŭki. Ale, jak akazałasia, nas vieźli na miažu. Adrazu nas pryvieźli na niejkuju pustku, a potym pierasadzili ŭ aŭtobusy. My čakali inšych palitviaźniaŭ i razumieli ŭžo, što nas vyvoziać u Litvu».

Pavieł raskazvaje, što jamu vydali pašpart, ale daviedki pra vyzvaleńnie abo inšych dakumientaŭ jon nie atrymaŭ. Taksama nieviadoma, dzie zastalisia jahonyja dakumienty ab adukacyi, jakija pieradali jamu svajaki, kab praciahvaŭ navučańnie ŭ kałonii, i jakija zachoŭvalisia ŭ asabistaj spravie.

«Mianie bili rukami i kułakami, a ja pa padłozie ŭ ich valaŭsia ŭ kajdankach»

Paŭła zatrymali čatyry hady tamu. Mužčynu zatrymali naprykancy listapada 2021 hoda ŭ Viciebsku, kali jon advodziŭ čatyrochhadovaha syna ŭ dziciačy sadok.

Pavialičyć

«Hladžu, kala dziciačaha sadka stajać dva niejkija buhai ŭ cyvilnym adzieńni. Ja ŭziaŭ telefon i nabraŭ žoncy. Ale tut adzin ź ich vykidaje cyharetu, padychodzić da mianie i demanstratyŭna bje mianie ŭ tvar. Ja sumieŭsia. Byli jašče ŭdary, ale ja nie pamiataju…

Druhi ŭ hety čas vykručvaŭ mnie ruku i zabiraŭ telefon. Jon jaho pastaviŭ na režym «palotu», kab nichto ničoha nie moh addalena pačyścić.

Adrazu ja dumaŭ, što heta prosta niejki bandycki nalot. Ja zrazumieŭ, što heta siłaviki, tolki tady, kali jany kajdanki dastali. Mianie pasadzili ŭ mašynu i pavieźli ŭ HUBAZiK. U lehkaviku mianie tak skrucili, što ja jechaŭ na padłozie. Pa darozie abražali i prynižali.

Kali pryvieźli mianie ŭ HUBAZiK, to tam taksama źbivali. Tamu što ja raskryŭ asabistyja danyja supracoŭnikaŭ. Mianie asabista źbivaŭ supracoŭnik HUBAZiK, danyja jakoha ja raskryŭ. Mianie bili rukami i kułakami, a ja pa padłozie ŭ ich valaŭsia ŭ kajdankach. Ja dumaŭ, što jany buduć niejak chavać, kab pabojaŭ nie było, ale im było plavać.

Kali ja admoviŭsia dać im parol ad telefona, mianie pačali katavać. Rabili niejkija zadušlivyja pryjomy, vykručvali i załomvali palcy, kab razbłakavać telefon adbitkam palca. Mnie kazali, što kali jany nie atrymajuć dostup da telefona, to što-niebudź padkinuć u kišeni i tady ja pajedu pavodle inšych artykułaŭ. U niejki momant ja skazaŭ, što sam ukluču telefon, kab jany tolki adčapilisia ad mianie.

Usio, što jany znajšli tady ŭ telefonie, usio pryšyli da materyjałaŭ kryminalnaj spravy. U niejki momant mianie vyvieli ŭ prybiralniu i skazali pamycca, bo ciapier budziem zdymać videa. Jany skazali, što mnie treba skazać — i ŭsio, heta značyć u mianie navat nie pytalisia, ci zhodny ja zdymacca».

«Adviali da apieratyŭnych supracoŭnikaŭ, jakija mianie źbili»

Paśla hetaha Paŭła pavieźli ŭ Śledčy kamitet dy izalatar časovaha ŭtrymańnia, dzie jaho nie chacieli prymać.

«U HUBAZiKu mnie skazali paŭsiul adkazvać na pytańnie, čamu ŭ mianie raźbity tvar, što ja sam upaŭ, inakš u mianie buduć prablemy. Ale viedajecie, bol fizičny nie takaja strašny, jak emacyjny. Jany pahražali majoj siamji.

U izalatary mianie zakinuli ŭ kamieru da tak zvanaj «kački» — čałavieka, jaki supracoŭničaje ź milicyjaj, i sprabuje niejkim čynam vymanić u ciabie infarmacyju. Jon mnie adrazu pačaŭ kryčać: «Ja taksama BČB, davaj usio raskažam, davaj režym chistać!»

Ale ja byŭ u šokavym stanie i nie chacieŭ ni z kim mieć znosiny, što mnie dapamahło tady. Ale ja viedaju čałavieka, jaki ciapier jašče siadzić i na niervach šmat čaho jamu nahavaryŭ, a potym u sudzie ŭsio jamu ŭzhadałasia, tamu što ŭsio ŭ takich miescach pišacca».

Paśla niekalkich sutak u IČU Paŭła pieraviali ŭ śledčy izalatar № 2 u Viciebsku, ale tam taksama admaŭlalisia jaho prymać, tamu što jon byŭ źbitym:

«Padčas pieravodu mnie znoŭ daviałosia chłusić nakont źbićcia, kazać, što ja sam padaŭ. Ale ŭ vyniku mianie pryniali i adrazu adviali da apieratyŭnych supracoŭnikaŭ, jakija mianie źbili adrazu ž. Jany sprabavali zasunuć mianie tvaram u śmietnicu, hałosiačy, maŭlaŭ, kudy my leziem, što my samyja razumnyja ci što — i ŭsio ŭ takim kirunku.

Na nastupny dzień da mianie pryjšoŭ adzin z hetych apieratyŭnikaŭ i skazaŭ, što heta mnie navuka. Jon skazaŭ, što kali kamu raskažu, to ŭ mianie buduć vialikija prablemy ŭ SIZA — «ja tabie asabista ich zładžu, i «nizkim statusam» usio nie skončycca».

Jak uspaminaje Pavieł, u SIZA da jaho pryjazdžaŭ supracoŭnik HUBAZiKa, jaki jaho zatrymlivaŭ, i kazaŭ, što nibyta ŭ jaho ŭ telefonie znajšli niejkuju bazu danych, ale palitviazień zajaviŭ, što ad svajho jon nie adrakajecca, ale čužoje na siabie brać nie budzie. Paśla hetaha jon bolš nie čapaŭ Paŭła».

«U viciebskim SIZA śpiać kubački»

U SIZA palitviaźnia ŭtrymlivali kala hoda. U žniŭni 2022 hoda pavodle šaści artykułaŭ Kryminalnaha kodeksa jamu pryznačyli čatyry z pałovaj hady kałonii.

Pavialičyć

«SIZA było dastatkova surovaje. Na žal ci na ščaście, mnie niama z čym paraŭnoŭvać, ale ŭ viciebskim izalatary było sapraŭdy stroha. Tam nielha lažać dniom — uvieś čas treba było skručvać «vatu» [zaŭv. — matrac]. Pastajanna naviešvali dziažurstvy, padčas jakich treba było ŭsio staranna vyčyščać.

U nas nie było televizaraŭ, ale vielmi hučna nam uklučali tak zvany «Suicyd-FM». Heta biełaruskaje prapahandysckaje radyjo — kali jaho słuchaješ, to možna zvarjacieć. Časam uklučali ź pieraškodami, kab jašče psichałahična cisnuła. Potym ad jaho pačynalisia hałaŭnyja boli.

U viciebskim SIZA śpiać kubački, heta značyć nam treba było ŭviečary abaviazkova pieravaročvać. Ja nie viedaju dla čaho heta, ale moža tamu, što jany prosta mahli nas prymusić. Akramia hetaha, treba było načyščać kubački. Na abchodzie administracyja hladzieła ŭ pieršuju čarhu, nakolki ŭ nas bliščać kubački.

Vielmi časta ŭ nas rabili «šmony», jany viedali, što ŭ nas ničoha niama, ale prosta pieravaročvali našy rečy, raspranali całkam i sychodzili. Kali jany adnaho dahladajuć, my ŭsie staim na raściažcy.

Nas daloka nie zaŭsiody vyvodzili na špacyr. A časam rabili heta prosta na kamieru: nas vyvodzili da dvoryka, adčyniali i začyniali dźviery, a potym tut ža adčyniali dźviery i kazali, kab vychodzili nazad. Heta było składana, tamu što dniami my znachodzilisia ŭ napaŭaśvietlenym pamiaškańni, dzie vilhotnaść i ćvil».

«Nas tam nie ličać za ludziej»

Adbyvać termin Paŭła adpravili ŭ babrujskuju kałoniju № 2, dzie jamu vydali «žoŭtuju birku ekstremista» i adrazu prysvoili status «złosnaha parušalnika režymu»:

Pavialičyć

«Hety 10‑y prafiłaktyčny ŭlik stvaraje šmat składanaściaŭ. Ty nie adčuvaješ siabie raŭnapraŭnym u kałonii. Nas tam nie ličać za ludziej — kali my źvierniemsia ź jakoj-niebudź prośbaj, to ŭ 99% nam budzie admoŭlena. Kali na niejkija praviny zvyčajnych źniavolenych zapluščvajucca vočy, to na nas jany ŭžo adyhryvajucca.

Vielmi šmat roznych uciskaŭ: adsutnaść praciahłych spatkańniaŭ, pazbaŭleńnie pieradač, son tolki na druhim jarusie, zabarona na naviedvańnie roznych siekcyj, pieršy čas była zabarona vychadu na pramzonu dy mnohaje inšaje. Listy prychodziać tolki ad blizkich svajakoŭ, ale treba było jašče dakazać, što heta blizkija svajaki.

Časta dumaŭ, što siadzieć zvyčajnym źniavolenym našmat praściej było b. Mnie niejak adzin z načalnikaŭ atrada skazaŭ, što zaachvočvańniaŭ my nijakich nikoli nie atrymajem, ale kali nas nie pasadzili ŭ ŠIZA, to my heta možam ličyć zaachvočvańniem. A pazbaŭleńnie zaachvočvańnia — značyć nikoli «nie stać na šlach vypraŭleńnia», a značyć nie vyjści daterminova pa amnistyi, umoŭna-daterminovym vyzvaleńni. Tam ty siadziš, jak na minie, i nie viedaješ, ci pryjduć jany da ciabie siońnia.

Padčas pieršaj sustrečy z apieratyŭnym supracoŭnikam jon mnie skazaŭ, što jon takich jak ja nienavidzić, i jamu ničoha nie kaštuje mianie, asabliva z takim naboram artykułaŭ, raskrucić na art. 411 KK, «zahnać u piatušatniu» [zaŭv. — prysvoić nizki status] abo biaskonca katać mianie pa štrafnych izalatarach».

«U babrujskaj kałonii niama fizičnaha hvałtu, ale psichałahična tam cisnuć mocna»

Pa słovach Paŭła, utrymańnie palitviaźniaŭ u štrafnych izalatarach z nadumanych nahodaŭ — raspaŭsiudžanaja praktyka ŭ babrujskaj kałonii.

«Mianie, u adroźnieńnie ad chłopcaŭ, u ŠIZA adpraŭlali tolki dva razy. Ale heta było absalutna pa nadumanych pryčynach: nibyta ja nie pavitaŭsia i nibyta na rezcy humy ja siadzieŭ na stale. U ŠIZA choładna, mokra i biehajuć myški. Izalatary znachodziacca ŭ padvale i na pieršym paviersie.

Mianie sadzili ŭ padvalnaje pamiaškańnie ŭ «adzinočku». Na padłozie tam lažyć plitka, ad jakoj jašče bolš ciahnie choładam. U ŠIZA ja razmaŭlaŭ z myškaj i pavučkom — tak i žyŭ tam.

U babrujskaj kałonii niama fizičnaha hvałtu (ja nie čuŭ), ale psichałahična tam cisnuć dastatkova mocna. Ciabie maksimalna imknucca źniavažyć. Usim niepalityčnym zabaroniena z nami mieć znosiny pad pahrozaj ŠIZA. Mnie niejak adzin asudžany za karupcyju skazaŭ: «Pryvitańnie, ale kali što, ja z taboj nie vitaŭsia». Pamiž saboj nam taksama nielha było mieć znosiny.

Kali palitviazień viartaje ŭ biblijateku knihu, to jaje na pravierku zabiraje cenzar ci niejki inšy supracoŭnik. Nielha, kab nastupnym čałaviekam, jaki budzie brać hetuju knihu, byŭ taksama palitviazień. Na ich dumku, my možam praz nadpisy ŭ knihach pieradavać niejkija rečy.

Babrujskaja kałonija słavicca častymi pravierkami. Nam tak kažuć: «Pravierka, usio, jak zvyčajna, BČB-šniki prybirajcie ŭsio z tumbaŭ, kab ničoha lišniaha nie było». I nam davodziłasia ŭsio z hetych tumbaŭ kudyści chavać.

Padajecca, Sałžanicyn kazaŭ, što samaja vialikaja prablema zeka — heta inšy zek. I, na žal, u kałonii «stukactva» vielmi raspaŭsiudžanaje, navat siarod palitviaźniaŭ. Ty nie viedaješ, kamu daviarać, a kamu nie.

U kałonii zrabili sapraŭdy niadrenny ramont, ale tam zastałasia prablema z ptuškami. U stałovaj jany mohuć usio zapaskudzić pamiotam, to-bok chleb, ježu. I ź imi nijak nie zmahajucca. Dla mianie, jak «terarysta», jaki nie moža ŭ atavarcy [zaŭv. — kramie] kuplać sabie ježu i rečy, heta było krytyčna».

• 0
• 0
• 0
• 1
• 0
• 9
• 4
• 0