Pakul u mnohich jeŭrapiejskich haradach sproby abmiežavać ruch aŭtamabilaŭ vyklikajuć hnieŭ žycharoŭ, stalica Šviecyi znajšła sposab vyzvalić horad ad lišnich mašyn, nie stvarajučy kanfliktaŭ. Padychod vielmi prosty i ŭniviersalny, a značyć, moža być karysnym i dla inšych haradoŭ.
Jak piša Politico, zamiest taho, kab uvodzić pastajannyja piešachodnyja zony i nazaŭždy mianiać zvykły ŭkład žyćcia, ułady horada zapuścili prajekt «Žyvy Stakholm».
Jaho sutnaść — rabić asobnyja vulicy časova svabodnymi ad aŭtamabilaŭ na peŭny pieryjad, zvyčajna ŭletku, kali miascovyja žychary sami imknucca bavić bolš času na śviežym pavietry. Hetaja stratehija dapamahła žycharam pryniać ideju, što hramadskaja prastora, zaniataja parkoŭkami i darohami, moža vykarystoŭvacca dla roznych inšych met.
«Pieramieny razdražniajuć ludziej, asabliva kali jany adčuvajuć, što ich da niečaha prymušajuć, — tłumačyć vice-mer pa pytańniach transpartu i haradskoha asiarodździa Łars Stromhren. — Tamu my razhladajem hetyja pierakryćci daroh jak pryjemny maleńki ekśpierymient, jaki možna spynić, kali ludziam jon nie spadabajecca».
Pa słovach Stromhrena, taki padychod efiektyŭna zdymaje tryvohu ŭładalnikaŭ małoha biznesu, jakija bajacca, što źmianšeńnie aŭtamabilnaha trafiku ŭdaryć pa ich prybytkach.
I heta niahledziačy na šmatlikija daśledavańni, jakija dakazvajuć, što vulicy biez mašyn, naadvarot, pavialičvajuć miascovyja dachody.
«U kancy leta mnohija z tych, chto spačatku skardziŭsia, pytajucca ŭ nas: «A možna, kali łaska, paŭtaryć ekśpierymient u nastupnym hodzie?» — z uśmieškaj kaža vice-mer.
Pośpiech prahramy vidavočny: kali ŭ 2015 hodzie ŭ Stakholmie było ŭsiaho dźvie takija siezonnyja vulicy, to hetym letam ich kolkaść pieravysiła sorak.
Prahmatyčny dyjałoh i kompleksny padychod
Mety ŭ Stakholma ambitnyja: skaracić aŭtamabilny trafik na 30% u paraŭnańni z uzroŭniem 2017 hoda i źnizić vykidy ad transpartu i enierhietyki na 80% da kanca dziesiacihodździa.
Akramia pavieličeńnia kolkaści časovych zakrytych dla ruchu aŭtamabilaŭ vulic (niekatoryja ź jakich u vyniku stali pastajannymi), ułady aktyŭna pracujuć ź biznesam, kab źmienšyć trafik ad hruzavych dastavak.
Naprykład, paśpiachova prajšoŭ piłotny prajekt, jaki dazvoliŭ dastaŭlać tavary ŭnačy, paźbiahajučy dzionnych zatoraŭ. Inšaja inicyjatyva — hruzaviki paśla dastaŭki zabirajuć śmiećcie z ofisaŭ, robiačy dvajnuju pracu za adzin rejs.
Dyjałoh staŭ klučom da pośpiechu i ŭ Hamła Stanie — histaryčnym centry horada, raźmieščanym na asobnym vostravie. Spačatku likvidacyja parkovačnych miescaŭ vyklikała abureńnie, ale ŭłady pajšli na kampramis: uzimku, kali dabiracca z susiednich astravoŭ składana, na nabiarežnych arhanizujuć časovyja parkinhi.
Adnačasova ŭviali praviła, što ŭsie dastaŭki ŭ hetym rajonie pavinny adbyvacca z 6‑j da 11‑j ranicy. Heta vyzvaliła vulicy dla restarataraŭ, uładalnikaŭ kram i turystaŭ na ŭvieś astatni dzień. Vynik — tranzitny trafik u hetym rajonie ŭpaŭ na 50%.
Nie tolki piernik, ale i bizun
Choć dyjałoh maje vyrašalnaje značeńnie, ułady nie curajucca i bolš strohich zachadaŭ. Košt parkoŭki dla pryvatnaha aŭtamabila ŭ niekatorych rajonach Stakholma vyras z 1100 da 1600 kron — heta kala 140 jeŭra — na miesiac. Vice-mer adkryta pryznaje: meta — zrabić vałodańnie pryvatnym aŭtamabilem u horadzie niazručnym i niavyhadnym.
«My chočam, kab ludzi zadumalisia, ci varta im vałodać mašynaj, ci bolš ekanamična metazhodna spadziavacca na sietku hramadskaha transpartu», — kaža jon.
Vializnyja inviestycyi ŭ hramadski transpart i viełasipiednuju infrastrukturu ŭžo dali plon. Za apošnija hady kolkaść pajezdak na rovary pa horadzie pavialičyłasia amal na 35%, a aŭtamabilny trafik u centry za dziesiacihodździe źniziŭsia na 11,7%.
Choć ahulnaja kolkaść mašyn u horadzie zastajecca stabilnaj, uzrovień vałodańnia aŭto pastupova źnižajecca i ciapier samy nizki z 2000 hoda — 355 aŭtamabilaŭ na 1000 žycharoŭ u paraŭnańni z 491 aŭtamabilem na 1000 žycharoŭ u astatniaj častcy Šviecyi.
Stromhren, pradstaŭnik Partyi zialonych, pryznaje, što takija miery, jak pavyšeńnie cen na parkoŭku, niepapularnyja siarod niekatorych vybarščykaŭ. Adnak jon pierakanany, što haradskija lidary nie pavinny spyniać prahres z-za krytyčnych hałasoŭ.
«Šviecyja zastavałasia niejtralnaj padčas vajny, tamu Stakholm nie bambili. My sami razburyli horad paśla zakančeńnia kanfliktu», — sarkastyčna zaŭvažaje Stromhren. «My źnieśli cełyja rajony, kab pieraprajektavać horad dla aptymalnaha vykarystańnia aŭtamabilaŭ. Naša zadača ciapier — vypravić hetuju škodu i znoŭ zrabić horad prydatnym dla ludziej».
«Šviedy — heta biełarusy, u jakich atrymałasia». Biełaruska raskazała, jak Šviecyja viartaje joj samaacenku
Šviedskaja zorka chip-chopa ź minskaha padjezda. Chto taki Yung Lean
Nakolki my ad ich adstajom: jak Kapienhahien pieratvarajecca ŭ horad biez vykidaŭ i jak kapienhahiency inakš arhanizujuć svajo žyćcio
Skandynavija pryciahvaje biełarusa: dalnabojščyk raskazaŭ ab pracy ŭ krai vikinhaŭ
Kamientary
A ciapier tyja, chto suprać łuki mašyny parkujuć pad samy padjezd, kab pad kamieru.