«Nadziei nie było znajści jaje žyvoj». 78‑hadovaja biełaruska čatyry dni praviała ŭ lesie bieź ježy i vady

Vyratavalniki, jakija ŭžo nie spadziavalisia znajści Hannu Vasiljeŭnu žyvoj, byli vielmi ździŭleny, kali raptam daviedalisia: źniasilenuju žančynu zafiksavała pamiežnaja fotapastka. Pra padrabiaznaści hetaj historyi piša Onliner.by.

Pieršyja sutki nichto nie šukaŭ

Štohod u biełaruskich lasach hublajucca sotni čałaviek. U 2024 hodzie ich było bolš za 400. Statystyki za hety hod jašče niama, ale ŭ kančatkovuju ličbu napeŭna ŭvojdzie i Hanna Vasiljeŭna, žycharka biełaruskaj pamiežnaj vioski Haradnaja (Stolinski rajon), — niadaŭna jana taksama zhubiłasia ŭ lesie.

Ranicaj u paniadziełak, 13 kastryčnika, jakraz napiaredadni pravasłaŭnaha śviata Pakroŭ, Hanna Vasiljeŭna vyrašyła schadzić litaralna na hadzinku ŭ hryby. Nadvorje było pa-vosieńsku ciopłym, ale syrym. Hadzinie a dziasiataj susiedzi bačyli, jak piensijanierka, apranutaja ŭ jarkuju ciopłuju chustku (jaje lubimuju), kurtku z płastmasavym viadrom u ruce išła ŭ napramku lesu. Miescy, kudy jana nakiroŭvałasia, byli dobra joj znajomyja. Jak paźniej jana pryznałasia dačce, u jaje navat dumki nie ŭźnikała, što tam možna zabłudzicca. Ale ni praz hadzinu, ni navat na nastupnyja sutki Hanna Vasiljeŭna dadomu nie viarnułasia.

Pavialičyć

Šukać źnikłuju žančynu stali tolki ŭviečary 14 kastryčnika, kali jaje dačka Alena, jakaja pražyvaje ŭ Pinsku, nie zmahła da jaje datelefanavacca: maŭčali abodva telefony — chatni i mabilny.

— My viedali, što da druhoj hadziny mama zvyčajna idzie na słužbu ŭ carkvu, a paśla dadomu. Dumaju: niachaj vierniecca, pajeść, adpačnie — i nabiarom, pavinšujem jaje z Pakrovam i Dniom maci. Ale kolki ni telefanavali, pačynajučy z hadzin čatyroch, jana nie adkazvała. Takoje ŭžo byvała i raniej, kali mama była ŭ dvary ci vychodziła kudy, tamu my niejki čas papieramienna z mužam prosta joj telefanavali.

Siamja zachvalavałasia, kali za aknom abaznačylisia pryciemki, a słuchaŭku pa-raniejšamu nichto nie braŭ. Susiedzi, jakim u toj viečar datelefanavałasia Alena, tolki padahreli tryvohu: śviatło ŭ domie jaje maci nie hareła, na dźviarach visieŭ zamok. Pakul žančyna z mužam siadali ŭ mašynu, kab imčać ź Pinska ŭ viosku, blizkija paviedamili, što Hannu Vasiljeŭnu «ŭ carkvie nichto nie bačyŭ».

— I ŭsio, my tady zrazumieli, što z mamaj niešta zdaryłasia. Mnie hetaja daroha za 70 kiłamietraŭ zdałasia niejmavierna doŭhaj i praciahłaj, — zaŭvažaje Alena.

Adznačym, što vioska Haradnaja raźmieščana pablizu miažy z Ukrainaj. Takoje susiedstva nakłała svoj adbitak na ŭkład miascovych žycharoŭ, ale za šmat hadoŭ jany zvyklisia i ličyli zvyčajnaściu i šłahbaumy na darohach, i dziažurstvy pamiežnikaŭ.

— Užo na padjeździe da vioski nas spyniŭ pamiežny patrul, pravieryŭ dakumienty. Jany, pamiežniki, byli pieršymi, kamu my raskazali pra źniknieńnie mamy. I ŭžo jany nas zaryjentavali, da kaho źviartacca i što naohuł treba rabić u takoj situacyi.

Kali Alena zajšła ŭ dom maci, to pa abstanoŭcy zrazumieła, što taja rychtavałasia da śviata, namioku na niešta niepryjemnaje nie było. Mabilny telefon, jaki Hanna Ivanaŭna nikoli nie brała z saboj, lažaŭ na raniejšym miescy z kučaj prapuščanych vyklikaŭ. Paśla rospytaŭ susiedziaŭ stała jasna: pažyłaja žančyna bolš za sutki tamu pajšła ŭ les i dadomu nie viartałasia.

Bližej da viečara Hannu Vasiljeŭnu abjavili ŭ vyšuk. Pieršymi jaje stali šukać milicyjaniery: apytvali miascovych žycharoŭ, vyśviatlali, u što žančyna była apranuta.

— Mianie tady pakinuli doma, skazali: budziecie ŭsich, chto pryjedzie na pošuki, pieranakiroŭvać kudy treba. U les chadzili i našy adnaviaskoŭcy, abśledavali bližejšyja da doma ŭčastki, tamu što spačatku my ŭsie byli ŭpeŭnienyja, što mama daloka zajści nie mahła — u jaje ž nohi chvoryja, hipiertanija. Heta tolki z vyhladu jana takaja ruchavaja-ruchavaja.

Na trecija sutki paśla źniknieńnia Hanny Vasiljeŭny (15 kastryčnika) u pošuk uklučylisia ŭsie viedamstvy i dobraachvotniki: PAS «Viciaź», MNS, blizkija i adnaviaskoŭcy žančyny, pamiežniki, MNS, RASN «Zubr». «Dla pošukavych rabot zadziejničany 15 adzinak techniki i 62 čałavieki, ź ich dzieviać adzinak techniki i 30 rabotnikaŭ MNS», — havaryłasia ŭ toj dzień u zvodcy vyratavalnikaŭ.

— U tuju ranicu ja skazała mužu, što pajdu šukać mamu razam z usimi, tamu što zastavacca doma było prosta nievynosna, — uspaminaje Alena. — Vyjšła i tolki tady zrazumieła, jak šmat čałaviek šukajuć jaje. Nam była dadziena instrukcyja: zahladvać u kožny kutok lesu i ničoha nie prapuskać, tamu što kali čałaviek mocna asłableny (a mama ŭžo treci dzień znachodziłasia ŭ lesie), to moža nie adhukacca na hołas. Pamiataju, kali ściamnieła, mnie było nie pa sabie i vielmi strašna ad adnoj tolki dumki, što dzieści ŭ hetaj ciemry maja mama zusim adna.

«Spadziei nie było znajści jaje žyvoj. Ščyra skažu: šukali cieła»

Unočy šukać źnikłuju žančynu zastavalisia tolki prafiesijanały, ale i im było nialohka: traplalisia składanyja łandšafty, časam bahnistyja, časam marosiŭ toj drobny zaciažny doždž, jaki byvaje tolki vosieńniu. Nastała ranica 16 kastryčnika, čaćviortyja sutki pošukaŭ. Hanny Vasiljeŭny pa-raniejšamu nidzie nie było.

— Ja vam skažu ščyra: z 90‑pracentnaj vierahodnaściu my šukali cieła, tamu što na toj momant užo prajšło šmat času, — raspavioŭ kiraŭnik PAS «Viciaź» Siarhiej Krupiańkoŭ i pryhadaŭ vypadak. — Kali 14 kastryčnika jechali ŭ načny pošuk, to prama ŭ hetaj vioscy sustreli babulu, apranutuju adzin u adzin jak taja, što zhubiłasia. Tam ža, u vioskach, ludzi asabliva nie bliščać adzieńniem, chodziać u adnym i tym ža amal. Tamu apisańnie jak by supała: ciomnaja zialonaja kurtka, čornyja duciki, tolki chustka inšaja, čyrvonaja. A ŭ našaj siniaja kasynka była. O, dumaju, znajšli prama ŭ vioscy, a tam ludzi pa lesie chodziać! Ale nie, akazałasia, nie jana.

Minimalnymi šancy na vyratavańnie Hanny Vasiljeŭny ličylisia jašče i tamu, što jana, jak akazałasia, ni razu za troje sutak nie trapiła ŭ abjektyvy videakamier.

— Tam terytoryja pamiežnaja: ad vioski da miažy z Ukrainaj dzieści 5 kiłamietraŭ pa pramoj. I tam, nakolki ja viedaju, stajać fotapastki. I jana čamuści za voś hetyja try dni ni razu ŭ ich nie trapiła. Čamu? Da hetaha času heta zahadka dla ŭsich. Užo paźniej, pa apytańni, my daviedalisia, što babula ŭ pieršy ž dzień pajšła daloka, bližej da miažy, i tam błukała, — patłumačyŭ Siarhiej.

Ale na čaćviortyja sutki situacyja niečakana dla ŭsich pryniała kruty abarot: adna z fotapastak raptam zafiksavała Hannu Vasiljeŭnu. «I tam užo pamiežniki zreahavali chutka», — adznačyć paśla Siarhiej.

— Razumiejecie, voś hetaha nichto zrazumieć nie moža, jak jana da hetaha ŭ ich nie traplała, — uspaminaje Alena. — Sprava ŭ tym, što ŭ nas u vioscy ŭsie viedajuć: kali pajšoŭ čałaviek pa hryby i vypadkova trapiŭ u fotapastku — imhnienna pryjeduć pamiežniki, pravierać dakumienty. My mamu pytalisia: «Ty bačyła kamieru hetuju?» «Nie, — kaža, — tolki słupy sinie-žoŭtyja, razumieła, što nielha dalej iści, i ŭsio». I voś tak vyjšła, što jana dzieści tam u pamiežžy i davoli daloka ad doma błukała.

Hannu Vasiljeŭnu znajšli praz čatyry dni vyratavalniki i vajskoŭcy Pamiežnych vojskaŭ. Na kvadracykle jaje dastavili prama da miesca, dzie jaje čakali miedyki, ale ŭ špitalizacyi jana, pa ich zaklučeńni, nie mieła patreby. U pošukavaj apieracyi, jak paźniej stanie viadoma, piešymi pošukavymi hrupami było abśledavana 7,5 kv. km lasnoj i zabałočanaj miascovaści, motaviezdiechodnaj technikaj — 195 km daroh, prasiek i damb. U pošukach udzielničali 143 čałavieki, ź ich — 59 rabotnikaŭ MNS i 23 adzinki techniki, a taksama vykarystoŭvaŭsia bieśpiłotnik. Paśla ŭsie ŚMI ablacić videazapis, dzie Hanna Vasiljeŭna ŭ sinie-fijaletavaj chustcy siadzić na palanie i razmaŭlaje ź ludźmi, jakija jaje znajšli. Toje, što pažyłaja žančyna zmahła vyžyć u lesie čaćviora sutak bieź ježy i amal biez vady, i praŭda možna ličyć siensacyjaj.

— Mama paśla raskazvała, što była ŭpeŭniena: jaje abaviazkova buduć šukać svajaki, susiedzi, adnaviaskoŭcy, miascovyja struktury — MNS i pamiežniki. Ale kali pierad joj paŭstali ludzi ŭ čornym i na kvadracykle, vielmi ździviłasia i, kaža, padumała: «A chto ž heta takija?» Paśla spytała, adkul jany, i kali daviedałasia, što z Bresta, jašče bolš ździviłasia. I paśla čuje: «Zaraz u štab pajedziem» i znoŭ upadaje ŭ źbiantežanaść, typu: jaki jašče štab? A mnie ŭ hety čas pieradajuć: «Razmova adekvatnaja». A ja dumaju: «Boža, u mianie ŭžo amal nieadekvatnaja, a jana — takaja małajčyna!»

Užo kali mamu pryvieźli i pierasadžvali z kvadracykła ŭ chutkuju, jana ździviłasia: adkul stolki mašyn? I ja joj kažu: «Mama, heta ŭsio da ciabie, jany ŭsie ciabie šukali»…

Ničoha nie jeła, navat hryby

Paśla hetaha vypadku Alena zabrała mamu da siabie dadomu ŭ Pinsk. Kali my im patelefanavali, Hanna Vasiljeŭna nie ŭ siłach była havaryć: tolki zaraz, pa słovach jaje dački, da jaje pryjšło ŭśviedamleńnie taho, što ź joj adbyłosia.

U momant razmovy z Alonaj piensijanierka była pobač i časam niešta ŭdakładniała, pa-palesku miła akajučy. Žurnalisty nie mahli nie zadać pytańni ab tym, jak žančyna pražyła hetyja čaćviora sutak u lesie: ci brała z saboj ježu, vadu, jak načavała.

Pavialičyć

— U pieršyja dva dni joj naohuł, kaža, ni pić, ni jeści — ničoha nie chaciełasia. Potym, zdajecca, na trecija sutki, jana dzieści kryničku znajšła i troški papiła vady z dałońki. I bolš, kaža, vada joj nie traplałasia. Kali b jana dzieści znachodziła vadu, jana b, moža, jaje i piła. I absalutna ničoha, ujavicie, ničoha nie jeła. Ale ja voś tak dumaju, što, moža być, z-za taho, što jana ničoha nie piła, u jaje i nie zdaryłasia nijakaha hipiertaničnaha kryzu. I pieršaje, što mama paprasiła ŭ chłopcaŭ, jakija jaje znajšli, heta papić vady.

Sa słoŭ mamy ja zrazumieła, što jana vielmi realna i adekvatna ŭsio aceńvała. My, naprykład, pytalisia: ci traplalisia joj jahady ci hryby, jakija možna było jeści. Jana raskazała, što jahad nie sustrakała, a hryb choć i znajšła, ale syry, i jeści jaho jana nie stała pryncypova.

Pieršyja try nočy mama, ź jaje słoŭ, načavała siedziačy na pianiočku, pakłaŭšy hałavu na składzienyja ruki. I ŭžo na čaćviortuju noč jana lehła na moch, spała na ziamli, «tamu što stamiłasia».

— Hanna Vasiljeŭna raskazvała vam, jak jana zhubiłasia?

— Jak nam paśla tłumačyła mama, jana prosta ŭ pieršy dzień pajšła daloka, u pamiežnuju zonu, i ŭžo nazad vyjści nie zmahła, bo nikoli raniej tam nie była. Tamu my vielmi-vielmi ŭsim udziačnyja, naohuł usim-usim, chto ŭdzielničaŭ u vyšuku i vyratavańni mamy: usim strukturam, arhanizacyjam, našym adnaviaskoŭcam, svajakam i kaleham.

• 5
• 0
• 0
• 3
• 1
• 0
• 0
• 3