Uładzisłaŭ Kandratovič: «Łukašenka ź litoŭskimi furami abyšoŭsia jak rekiecir»

Alaksandr Łukašenka na hetym tydni try razy abmiarkoŭvaŭ zakrytyja Litvoj pierachody na miažy ź Biełaruśsiu: zaklikaŭ svaich čynoŭnikaŭ pačać pieramovy i dypłamatyčny dyjałoh ź Vilniaj. Adkaznym za viadzieńnie pieramoŭ pryznačyli ministra zamiežnych spraŭ Maksima Ryžankova, i toj užo skazaŭ, što budzie razmaŭlać biez papiarednich umoŭ, ale pra adkryćcio nie tolki zakrytych niadaŭna pierachodaŭ, ale ŭsich punktaŭ propusku na litoŭska-biełaruskaj miažy.

U litoŭskim uradzie zajavili pra mahčymaść techničnych pieramoŭ — ale nie palityčnych.

Hibrydnaja ataka šarami

Pierš za ŭsio — heta prablema z šarami, jakija laciać z boku Biełarusi i pahražajuć biaśpiecy samalotaŭ u Vilenskim aeraporcie, skazaŭ ministr.

«Zakryćcio miažy stała apošnim krokam, zroblenym z našaha boku. Pierad hetym byli «sihnalnyja» zakryćci miažy jak znaki dla režymu Łukašenki, što treba niešta rabić z boku Biełarusi. Jak my bačyli, nijakich krokaŭ z boku biełaruskaha režymu nie adbyłosia — i tolki paśla zakryćcia miažy sam Łukašenka pačaŭ havaryć. Dla Litvy heta prablema stała vialikaj, kali pačalisia pahrozy dla hramadzianskaj avijacyi, dla biaśpieki, i heta pierarasło na ŭzrovień hibrydnaj ataki na nas z boku Biełarusi».

Ministr Kandratovič pryznaŭ, što zakrytyja pierachody vykarystoŭvalisia taksama dla pieradačy srodkaŭ na kantrabandu cyharet u Litvu, i siońnia heta vyvučajuć litoŭskija kryminalisty.

Urad Litvy tym časam źbiraje narady, kab vyrašyć, jakija kroki mohuć być zroblenyja Vilniaj. Pry hetym praciahvajecca dyjałoh pamiž pamiežnymi viedamstvami Litvy i Biełarusi, MZS abiedźviuch krain taksama ŭ kantakcie, kaža ministr Kandratovič. A voś u jaho z kiraŭnictvam MUS Biełarusi kantaktaŭ niama.

«Nie, nijakich kantaktaŭ ź biełaruskim ministram u mianie nie było. I nakolki ja vałodaju infarmacyjaj, nie było i raniej takich kantaktaŭ. Dumaju, kiraŭnik MZS Litvy Kiastucis Budrys znojdzie sposab, jak hetuju situacyju abmierkavać ź inšym bokam. A techničnyja pieramovy adbyvajucca najpierš pamiž pamiežnymi słužbami».

Ahułam za čas zakryćcia miažy pamiž Litvoj i Biełaruśsiu pavietranych šaroŭ stała mienš, kaža ministr, jość nočy, kali takich zondaŭ zusim nie zapuskajuć u bok Litvy:

«Pryčynaj hetamu moža być i nadvorje ci kirunak vietru. Ale situacyja sapraŭdy palepšyłasia. U listapadzie zakryćcio vilenskaha aeraportu adbyłosia dva ci try razy, i ŭsiaho maksimalna na niekalki hadzin. I nie było takoha zamiašalnictva, jakoje było ŭ kastryčniku. Dumaju, što peŭnyja kroki dla kantrolu za situacyjaj z boku Biełarusi byli zroblenyja. Nie majučy kantaktaŭ, ciažka skazać, što było zroblena, ale z usioj infarmacyi, ahučanaj publična i ahulna dastupnaj, bačna, što choć rytoryka Łukašenki nie spryjaje palapšeńniu situacyi, ale ja adčuvaju, što robiacca niejkija kroki, kab hetuju situacyju apanavać».

Ciaham 2025 hoda litoŭskija słužby vyjavili kala 600 takich šaroŭ. Ale jość i takija, što nie byli znojdzienyja, pryznaŭ ministr, i ich moža być u niekalki razoŭ bolš.

Tut dziejničajuć dva faktary: i kantrabanda, i hibrydnaja ataka z boku Biełarusi, kaža Uładzisłaŭ Kandratovič:

«Naturalna, što kantrabanda pravodzicca jak žycharami Biełarusi, tak i Litvy, jość tut suviazi. I heta nahladna bačna, i heta možna dakazać. Ale z druhoha boku, sabataž ź biełaruskaha boku i pazicyja ničoha nie rabić z hetym, nie pradprymać krokaŭ da apanavańnia situacyi, dazvoł rabić takoje navodzić na dumku, što heta źjaŭlajecca i hibrydnaj atakaj. Tak, hibrydny efiekt ruchu hetych šaroŭ z boku Biełarusi ŭ bok Litvy źjaŭlajecca vialikim. U tym liku jon vyklikaje zakryćcio našych aeraportaŭ u Vilni i Koŭnie».

Kantrabanda na 100 miljonaŭ jeŭra

Rašeńnie ab poŭnym zakryćci miažy Litvy i Biełarusi było pryniata naprykancy kastryčnika. Jaho patłumačyli masavymi prylotami meteazondaŭ z kantrabandnymi cyharetami ź Biełarusi. Pavodle statystyki pamiežnaj słužby Litvy, šary z kantrabandaj ź Biełarusi masava prylatajuć u Litvu z pačatku 2024 hoda. Na pytańnie, čamu Vilnia vyrašyła adreahavać na hety vyklik mienavita ciapier, ministr adkazaŭ:

«U roznych situacyjach patrebnyja navyki, kab identyfikavać hetyja šary. Na maju dumku, praca našaj pamiežnaj słužby na miažy spryčyniłasia da taho, što kantrabandysty pačali vykarystoŭvać hetyja šary ŭsio dalej ad Litvy, ź inšych učastkaŭ terytoryi Biełarusi, i stała ciažej raźličyć ich ruch. I my bačym, što jany dalatajuć užo da Vilni, da aeraporta».

Biudžet krainy hublaje z-za kantrabandy amal 100 miljonaŭ jeŭra ŭ hod, kaža jon. Ź inšaha boku, biaśpieka hramadzianskaj avijacyi zastajecca pryjarytetam i važnym zadańniem dla MUS Litvy.

35 litoŭskich kampanij užo prapanavali svaje mietady i technałohii vyjaŭleńnia i źniščeńnia niepažadanych dronaŭ i šaroŭ.

«Srodak suprać ich budzie znojdzieny, i jość siońnia śpiecyjalnyja hrupy, kab spynić hetyja šary. Ale miarkuju, što kali nie budzie ekanamičnaj vyhady pasyłać hetyja cyharety, jakija realizujucca ŭ Litvie i inšych dziaržavach ES, nie budzie i hetych šaroŭ».

«Łukašenka dziejničaŭ jak rekiecir»

Pavodle zahadu Alaksandra Łukašenki biełaruskija mytniki zabłakavali hruzavyja mašyny ź litoŭskaj rehistracyjaj, jakija zastalisia na biełaruskaj terytoryi. Ciapier bolš za 1000 mašyn stajać na śpiecyjalnych płatnych stajankach. Kiroŭcy chvalujucca, niekatoryja navat kažuć, što hatovyja pratestavać.

«I ja dumaju, što heta pravilny krok pieravozčykaŭ, bo dla ich my adkryli miažu, kab hetyja mašyny pajechali ŭ Litvu. Ale z boku Łukašenki takoj mahčymaści niama, jon zakryŭ miažu i, jak rekiecir, usie mašyny stavić na stajanku i patrabuje apłaty, jakaja źjaŭlajecca niemałoj — 120 jeŭra za adzin dzień, i heta za mašynu, a kali pryčep, to jašče 120 jeŭra.

My skarystalisia mahčymaściu praz pracaŭnikoŭ litoŭskaj pamiežnaj słužby źviarnucca da pamiežnaj słužby Biełarusi z prapanovaj adkryć miažu dla evakuacyi hetych mašyn u Litvu. I dva razy my atrymali admoŭny adkaz, treci raz list pryjšoŭ učora viečaram i tam jość prapanova z boku Biełarusi vieści pieramovy», — raskazvaje ministr.

«My hatovyja da pieramoŭ na techničnym uzroŭni, kab vyrašać prablemy kompleksna — nie tolki tuju, jakaja vyhadnaja biełaruskamu boku, ale i ŭsie isnujučyja pytańni. Ja liču, što deeskałacyja ŭsio jašče mahčymaja», — zajaviŭ 12 listapada prezident Litvy Hitanas Naŭsieda.

Jon rascaniŭ prapanovu Minska ab pieramovach jak žadańnie pahavaryć ab źniaćci sankcyj:

«Ja razumieju situacyju vakoł hruzapieravozčykaŭ — heta niaprosta, ale ja prašu ich zrazumieć situacyju, u jakoj my znachodzimsia. My sapraŭdy pieražyvajem hibrydnuju ataku, i my nie možam prosta nazirać i ničoha nie rabić», — skazaŭ Naŭsieda.

Kali adkryjuć miažu

Farmalna litoŭska-biełaruskaja miaža zakrytaja da kanca listapada 2025 hoda. Hetaje rašeńnie vyklikała rezkuju reakcyju ŭ Minsku, ale całkam nie spyniła patok pavietranych šaroŭ i mihrantaŭ ź biełaruskaha boku.

Havoračy pra kryteryi dla adkryćcia miažy ŭ kancy listapada, ministr Kandratovič skazaŭ «Svabodzie»:

«Miarkuju, što na sustrečy pamiežnych słužbaŭ pavinny stvaryć kanał, kab infarmacyja pra padziei, źviazanych z kantrabandystami, spyniła hetuju situacyju. Heta źjaŭlajecca važnym, kab taki techničny dyjałoh adbyŭsia. Ja baču, što kroki ŭ hetym kirunku zroblenyja. Pieradača infarmacyi adbyvajecca moža krychu nie tak, jak chaciełasia b, ale heta idzie. Miarkuju, što heta dazvolić 30 listapada adkryć miažu. Nichto nie kaža, što heta niemahčyma raniej. 30‑ie čysło — heta aryjencir. Ale kali situacyja vypravicca i budzie iści narmalnymi krokami, i hetyja pryčyny (i mašyny, i šary, i situacyja ź mihrantami) pojduć u narmalnym kirunku, to i ja miarkuju, i premjerka skazała ŭčora, što ŭrad moža pryniać rašeńnie i da 30 čysła».

Uładzisłaŭ Kandratovič kaža, što sustreča vice-ministraŭ unutranych spraŭ Litvy, Łatvii i Polščy 14 listapada ŭ Druskienikach jość važnym elemientam dyskusii.

«Ja maju infarmacyju, što Polšča płanuje adkryć 2 albo 3 punkty pierasiačeńnia miažy ź Biełaruśsiu na nastupnym tydni. Ja hladžu na heta jak na situacyju, datyčnuju cełaha rehijonu».

Polski ŭrad raniej adkłaŭ adkryćcio dadatkovych punktaŭ propusku na miažy ź Biełaruśsiu mienavita paśla pačatku kryzisu z šarami ŭ Litvie.

Pavodle ministra Kandratoviča, patrebnaja ahulnaja pazicyja pa adkryćci miežaŭ i palapšeńnia ruchu pamiž dziaržavami, jaje treba rychtavać na ŭzroŭni cełaha rehijonu — Litvy, Polščy, Łatvii.

Na pytańnie adnosna prahnozu, kali mahčymaje takoje ahulnaje rašeńnie ŭ rehijonie, kiraŭnik MUS Litvy adkazaŭ:

«Jak my bačym, situacyja zastajecca naelektryzavanaj, i byli kroki da eskałacyi hetaj situacyi, taksama jak i ź litoŭskimi furami, jakim była zakrytaja mahčymaść vyjechać u Litvu. Heta źjaŭlajecca eskałacyjaj. I ja dumaju, što my pavinny zrazumieć, što praz eskałacyju hetyja prablemy vyrašać Litva nie budzie — budziem vyrašać hetyja prablemy praz deeskałacyju situacyi. Jak z kantrabandnymi šarami, hetaksama ź instrumientalizavanaj mihracyjaj — nielehalnaj mihracyjaj, jakaja pravodzicca z boku Biełarusi».

Ahułam u ministra ŭnutranych spraŭ Litvy Uładzisłava Kandratoviča niama ŭpeŭnienaści, što zakryćcio miažy moža źmianić pavodziny Łukašenki, što Łukašenka turbujecca, ci jeździać šarahovyja biełarusy ŭ Litvu.

«Ale ja dumaju, što dla biełarusaŭ treba stvaryć maksimalnyja mahčymaści byvać u Jeŭrasajuzie. Adnak palityka, jakuju pravodzić Łukašenka, nie zaŭždy spryjaje hetaj pazicyi. Ale heta treba źmianiać».

Mihracyja jak instrumient cisku

Apošnimi dniami litoŭskija pamiežniki nie fiksujuć sprobaŭ nielehalnaha pierasiačeńnia miažy ź biełaruskaj terytoryi. Mahčyma, paŭpłyvała daždžlivaje chałodnaje nadvorje, ale nielha vyklučać i sproby narmalizavać situacyju ź biełaruskaha boku, pahadžajecca ministr, ale zaklikaje aceńvać situacyju kompleksna — va ŭsim rehijonie, u tym liku na miežach Biełarusi z Polščaj i Łatvijaj, dzie mihranty praciahvajuć svaje sproby prarvacca ŭ Jeŭrasajuz.

Ministr unutranych spraŭ Litvy Uładzisłaŭ Kandratovič paviedamiŭ, što sioleta zafiksavali bolš sprobaŭ nielehalna pierasiačy litoŭskuju miažu ź Biełarusi: u 2024 hodzie było 1000, a sioleta ŭžo 1300.

«Ale ahułam heta na tym samym uzroŭni. U Polščy i Łatvii fiksujuć rost, tamu niapravilna mierkavać tolki pa litoŭskaj situacyi, treba hladzieć na ceły rehijon. Ja miarkuju, što ŭłady Polščy, u pryvatnaści polski ministr unutranych spraŭ, ź jakim ja mieŭ razmovu, razumieje, što hałoŭnym pytańniem źjaŭlajecca nielehalnaja mihracyja».

Ci stajać ZŠA za rašeńniem Litvy

Alaksandr Łukašenka na hetym tydni zajaviŭ, niby za dziejańniami Litvy pa zakryćci pamiežnych pierachodaŭ stajali ZŠA. Złučanyja Štaty sapraŭdy vypraboŭvajuć novuju palityku adnosna Biełarusi: pry ich udziele vyzvalajucca palitviaźni, pryznačany śpiecpasłańnik ZŠA pa Biełarusi.

Adnak Uładzisłaŭ Kandratovič kaža, što palityka ZŠA na rašeńnie Vilni adnosna miažy nie paŭpłyvała.

«Situacyja źviazanaja ź biaśpiekaj našaj hramadzianskaj avijacyi — heta vyklikała rašeńnie. Ale amierykancy źjaŭlajucca našymi partniorami, a my — partniory amierykancaŭ. Jak i Polšča, jak i Łatvija. Ahulnaja pazicyja adnosna Biełarusi abmiarkoŭvajecca siarod usich hetych dziaržaŭ. Naš ministr zamiežnych spraŭ Kiastucis Budrys niadaŭna razmaŭlaŭ na hetuju temu ź dziaržaŭnym sakratarom ZŠA. Ale skazać, što amierykancy stajać za hetym rašeńniem, nielha. Naturalna, što amierykancy mahli vykazać svajo pažadańnie Minsku, kab situacyja z hetymi šarami spyniłasia, heta narmalna, bo my partniory. I Budrys viadzie razmovu na hetuju temu z ZŠA, i nie tolki ŭčora, i nie tolki z ZŠA, ale i ź Jeŭrakamisijaj».

• 7
• 1
• 4
• 2
• 0
• 0
• 0
• 0