«Dzikaje palavańnie» dla zumieraŭ: novaja kniha Makara prymušaje ŭspomnić Karatkieviča

Padziei ŭ «Niciach» adbyvajucca byccam u sučasnaj Biełarusi, ale tam niama ni kropielki sučasnaj palityki. Žychary vioski, dzie adbyvajecca dziejańnie knihi, žyvuć svaim žyćciom i mała kantaktujuć sa źniešnim śvietam, bolš pryhadvajuć saviecki pieryjad dy razvažajuć pra toje, jak im udałosia zachavać siabie i svaje zvyčki ŭ časy SSSR, čym choć niešta z padziej 90‑ch albo 2000-ch. 

«…Roznyja bylika to ludzi. Chtości chacieŭka ŭ Saviecki Sajuz, chtości nie, a chtości chacieŭka, kab byłaka Biełaruś. Va ŭsich svaje to žadańni bylika. Ludzi ŭsie roznyja, tamu ciažka adkazaćka na vaša pytańnie to. Možna dla čaho zaŭhodna znajścika padmacavańnie to». 

Pa siužecie małady chłopiec Anton, vypusknik pieda, jedzie adpracoŭvać raźmierkavańnie ŭ viosku. Vučyŭsia jon davoli słaba, tamu akazaŭsia pry kancy śpisa na raźmierkavańnie i, niahledziačy na minskuju prapisku, vypraŭlajecca ŭ viosku Krupa pracavać nastaŭnikam historyi. U vioscy jon nudzicca, ale roŭna da taho momantu, pakul nie traplaje na niejkuju dziŭnuju miascovuju cyrymoniju. Abrad jaho i pužaje, i vabić. Miascovyja ničoha nie tłumačać. Tamu małady śpiecyjalist vyrašaje razbłytać tajamnicu samastojna. 

Pavialičyć

«Vy, haradskija to, zašmat to dumajecieka to pa praŭdzie, lepiej jano to, viedaješka, kali žyć, jak adčuvaješka… Ty ž nie dumaješka, kali kroki robiška? Jany ž to sami niejak tam to idućka, tak? Nu voś i žyćka to treba tak…»

Makaru 25, jon haradski chłopiec, tamu cikava nazirać, jakoj u jaho atrymlivajecca vioska. U vioscy, jak jon sam pryznajecca, jon nikoli doŭha nie žyŭ. Tamu vioska Krupa — heta zbornyja ŭjaŭleńni aŭtara z apoviedaŭ siabroŭ, ŚMI i asabistych uražańniaŭ. Vioska vyjšła krychu kardonnaja, ale adčuvajecca piaščota i pavaha. Niejkaje takoje akuratna-pavažlivaje staŭleńnie dobra vychavanaha chłopčyka da viaskovaha žyćcia. Siarod fišačak knihi: prydumanaja miascovaja havorka, jakoj aŭtar davoli ŭpeŭniena trymajecca da samaha kanca. 

Heta nie zusim detektyŭ, ale zahadka ŭ knizie jość. Jak i razhadka naprykancy. Heta takoje «Dzikaje palavańnie» dla zumieraŭ. Nie treba tut šukać hłybokaj suviazi z Karatkievičam, jaje niama, ale anałohija prosicca: haradski «vyhnaniec» pryjazdžaje ŭ sielskuju miascovaść, nudzicca i hrebuje, ale pastupova pranikajecca spačuvańniem i navat cikaŭnaściu da miascovaha žyćcia. Chiba što kachańnia ŭ jaho nie zdarajecca, zatoje buduć kamičnyja padazreńni.

Jość taksama prahreŭ aŭdytoryi, buktrejlery, a hetym razam navat muzyčny trek ad Nastaśsi Rydleŭskaj. 

Makar. Nici. — Varšava: Januškievič, 2025

• 1
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0