Kamunistyčny režym rabiŭ čecham maŭklivuju prapanovu: my vam harantujem prystojnyja zarobki, budujem darohi, dajom mahčymaść pabudavać leciščy za horadam. Za heta vy nia budziecie narakać i zabudzieciesia pra ŭsiakuju svabodu. Ese viadomaj českaj dysydentki Piatruški Šustravaj.
Ja nia vieru, što čecham i słavakam padabaŭsia kamunizm ci što jany mieli bolš svabody ŭ paraŭnańni sa svaimi polskimi susiedziami. Ale h. zv. praces narmalizacyi, što pačaŭsia ŭ Čechasłavaččynie ŭ 1970 hodzie i adniaŭ u českaha i słavackaha narodaŭ atrymanuju ŭviesnu i ŭletku 1968 hodu svabodu, aproč usiaho inšaha, u masavym paradku razbeščvaŭ i padkuplaŭ ludziej. Narmalizacyjny kamunistyčny režym rabiŭ čecham i słavakam maŭklivuju prapanovu: my vam harantujem prystojnyja zarobki, budujem aŭtastrady, damo mahčymaść nabyć abo pabudavać leciščy za horadam. Za heta vy nia budziecie narakać i zabudzieciesia pra ŭsialakuju svabodu.
Padobnaja stratehija pryniesła pośpiech. Harady, što byli centrami chvalavańniaŭ, ciapier na vychodnych puścieli: ludzi raźjaždžalisia na svaje leciščy, kab pabyć ź siamjoj, ź siabrami, zaniacca sadam, roznymi ŭlubionymi spravami, adpačyć. Byŭ uva ŭsim hetym i inšy bok: za kamunistami ŭsio było ŭ zaŭsiodnym kalasalnym deficycie, tamu zbudavańnie lecišča źviazvałasia nia tolki ź niaspynnym pošukam patrebnych tavaraŭ, ale i z samymi roznymi prajavami karupcyi. Takim čynam ledź nia kožny čałaviek uciahvaŭsia ŭ nie zusim sumlennyja aperacyi abo drobny kradziež ź miesca pracy. Inšaha sposabu nabyć budaŭničyja materyjały i instrumenty faktyčna nie było. Praktyčna kožnaha možna było šantažavać, praktyčna kožny viedaŭ: kali jon pačnie pratestavać, ułady mohuć lohka prymusić jaho zamaŭčać, pryhadaŭšy dapuščanyja im parušeńni.
Mnie dumajecca, isnuje peŭnaje padabienstva pamiž čechami i słavakami tady i biełarusami ciapier.
Poŭny tekst ese čytajcie
Kamientary