Мова наша: зацішны, утульны і схоўны
Як бы Вы назвалі такое адчуванне, калі Вам у нейкім месцы добра?
Беларуская мова мае шмат словаў і выразаў: кожны са сваім адценнем, у залежнасці ад таго, які аспект камфорту Вы хацелі б падкрэсліць.
Акрамя новых, слэнгавых словаў «файна, у кайф, клёва» (дарэчы, слова «клёва» не такое і новае — яно сустракаецца ў жаргоне беларускіх жабракоў на Магілёўшчыне яшчэ ў ХІХ ст.), ёсць і прыгожыя старыя словы.
Максім Гарэцкі ў «На імперыялістычнай вайне» пісаў:
«Як тут зацішна і прыгожа на ўлонні ў прыроды: лог, травы, кусты, ручай».
Згадзіцеся, што ў беганіне сучаснага гарадскога жыцця гэты аспект утульнасці мае асаблівую вартасць. Любіў гэтае слова і Васіль Быкаў:
«Увогуле тут было зацішна, пагорак затуляў невялічкую затоку ад сцюдзёнага паўночнага ветру». («Вуціны статак».)
У Васіля Быкава ёсць і яшчэ адно слова, якое яму вельмі характэрнае:
«Ён выбраў для таго самы прыдатны закутак, які можна было знайсці ў рове, —разложысты мелкаваты раўчук за барсуковай нарой, густа зарослы маладым ельнікам, у якім было зацішна і схоўна». («Знак бяды».)
А як пісьменнік паказвае розныя адценні адчування камфорту?
«Увогуле там было схоўна, спакойна і нават утульна каля напаленай бляшанай печкі ў кутку». («У тумане».)
«Я чакаю вечара, бо тады схоўней, зацішней, можна пасядзець на брустверы і паназіраць ноч, у якой усё прытаілася, прыціхла, але скрозь поўна таемных, далёкіх і блізкіх гукаў». (Васіль Быкаў. «Трэцяя ракета».)
Няма, бадай, больш трапнага акрэслення на атмасферу ранішняй кавы ў зацішнай і схоўнай кавярні, перш як выбрацца на працу ці на заняткі. Ці гарбаты з блізкімі дома, перш як збірацца ў дарогу.
А Вы ці маеце свае ўлюбёныя словы? Можа, рэгіянальныя ці характэрныя толькі Вашай сям’і? Напішыце іх каментах, мо яны вартыя асобнай нататкі.
Комментарии