Культура33

Ноты Манюшкі, рукапісы Купалы, кубак Ядвігі: якія культурныя каштоўнасці вярнуліся ў Беларусь за апошнія два гады

Нядаўна Міністэрства культуры паведаміла, што за два гады ў краіну вярнуліся 24 культурныя каштоўнасці, сярод якіх — архівы, фатаграфіі, карціны, прадметы побыту і старадаўнія рукапісы. Пра самыя цікавыя экспанаты і пра тое, дзе яны захоўваюцца цяпер, даведалася Федэрацыя прафсаюзаў Беларусі.

Ноты Станіслава Манюшкі

Станіслаў Манюшка — славуты кампазітар, заснавальнік нацыянальнай оперы, які моцна паўплываў на развіццё беларускай музыкі. Перыядычна яго спадчына ў Рэспубліцы Беларусь папаўняецца новымі цікавымі экспанатамі. Вось і ў 2021 годзе ў калекцыі Музея гісторыі тэатральнай і музычнай культуры з’явіўся нотны альбом канца ХІХ стагоддзя. У Беларусь ноты кампазітара перадаў генеральны консул Рэспублікі Беларусь у Мюнхене Андрэй Кулажанка.

Пра тое, наколькі важная спадчына Станіслава Манюшкі для беларускай музыкі, і на што з гэтага можна паглядзець у нашай краіне, Нацыянальная бібліятэка Беларусі распавядае ў сваім віртуальным праекце.

Архівы Рабкіна і Літвінава

Вярнуліся з Германіі і іншыя цікавыя дакументы. Іх Беларускаму дзяржаўнаму архіву-музею літаратуры і мастацтва перадала даследчыца Ірына Герасімава, якая зараз жыве ў ФРГ.

Сярод перададзеных архіваў — паперы, малюнкі і накіды (усяго 54 дакументы) мастака Абрама Рабкіна, якія адносяцца да перыяду яго жыцця і працы ў Ленінградзе пасля Другой сусветнай вайны.

Таксама з Германіі прыйшлі 163 дакументы з архіваў тэатральнага рэжысёра Льва Літвінава, звязаныя з яго жыццём і дзейнасцю ў Мінску, Кіеве, Навасібірску, Томску і Казані. Гэты рэжысёр вядомы сваёй пастаноўкай «Паўлінкі» Янкі Купалы ў 1944 годзе.

Рукапісы Янкі Купалы

Бываюць выпадкі, калі вярнуць у краіну арыгінал не атрымліваецца. У такіх выпадках магчымая «мяккая рэстытуцыя», калі ўладальнікі арыгіналаў перадаюць іх якасныя электронныя копіі. За апошнія два гады, паводле звестак Міністэрства культуры, розныя архівы і музеі Беларусі атрымалі 1414 электронных і 777 лічбавых копій каштоўнасцяў беларускага паходжання.

Сярод іх, напрыклад, некалькі чарнавікоў Янкі Купалы. У 2021 годзе іх атрымаў Дзяржаўны літаратурны музей Янкі Купалы. Сярод лічбавых копій — рукапісныя варыянты паэм «Курган», «Памяці Вінцука Марцінкевіча», «Роднае слова». Да Беларусі яны дабіраліся з яшчэ больш далёкага замежжа, — іх бязвыплатна перадала Беларуская бібліятэка і музей імя Францішка Скарыны ў Лондане.

Партрэты Сапегаў

Мноства культурных каштоўнасцяў — праўда, не ў арыгіналах —у Беларусь перадалі з Расійскай Федэрацыі. Так, спецыялісты Ружанскага палацавага комплексу Сапегаў атрымалі лічбавыя копіі партрэтаў трох прадстаўнікоў гэтага роду. Карціны ў гады Першай сусветнай вайны былі сканфіскаваныя і вывезеныя ў Расію, а зараз захоўваюцца ў Смаленскім дзяржаўным музеі-запаведніку.

Ружаны атрымалі копіі партрэтаў:

Яна Казіміра — намаляваны па ўсіх канонах рыцарскага партрэта: на кані, у даспехах (якія ў яго гады ўжо ніхто не апранаў, затое выглядалі прыгожа), на фоне бітвы;

Яна Фрэдэрыка — намаляваны таксама ў даспехах, але ўжо ў чырвонай мантыі, з паперамі (быў пісьменнікам і гісторыкам) і пячаткай (быў захавальнікам пячаткі);

Яна III Сабескага — кароль Рэчы Паспалітай намаляваны з усімі каралеўскімі рэгаліямі, у латах, апранутых паверх нацыянальнага строю.

Кубак Ядвігі

Дзве палімерныя 5D-копіі гэтай рэліквіі Дзяржаўны Эрмітаж у Санкт-Пецярбургу перадаў касцёлу святога Архангела Міхаіла і Навагрудскаму гісторыка-краязнаўчаму музею.

Усяго ў свеце захавалася толькі 14 такіх кубкаў, іх можна знайсці ў касцёлах і музеях Польшчы, Германіі, Нідэрландаў, Вялікабрытаніі. Гэта таўстасценныя шкляныя пасудзіны з дымчатага шкла, дэкараваныя разьбой і шліфоўкай. Паводле падання, назву яны атрымалі ад сваёй былой уладальніцы — жонкі герцага Сілезіі Святой Ядвігі, якая дотыкам вуснаў была здольная ператвараць ваду ў гэтых келіхах у віно.

Аскепкі аднаго з такіх кубкаў у 1960-х гадах знайшлі савецкія археолагі падчас раскопак у Навагрудку. Меркавана, у гэты горад рэліквія магла трапіць у XIII стагоддзі, калі ён яшчэ называўся Наваградкам і быў сталіцай ВКЛ. Паводле ўскосных крыніцаў, знойдзены навукоўцамі кубак выкарыстоўваўся падчас каранацыі Міндоўга ў 1272 годзе.

Каментары3

  • Тут
    14.12.2022
    Наша Ніва, не займайся прафанацыяй у загалоўках калі ласка. Кубак Ядвігі не вяртаўся у Беларусь. Нам прыслалі пластыкавыя копіі з Эрмітажа, каторыя не маюць ніякай мастацкай ці культурнай каштоўнасці.
  • Яўген
    14.12.2022
    Дзіўная стратэгія дзяржавы -- выкупаць за вялікія па ўсім свеце фрагменты архіваў беларусаў і выхадцаў з Беларусі, у той час як асабістыя архівы і бібліятэкі нядаўна памерлых класікаў беларускай навукі, культуры, гісторыі, мастацтва ціха выкідваюцца абыякавымі сваякамі ... Паглядзіце, колькі за апошнія 10 год памерла вядомых дзеячаў Беларусі -- і колькі дакументаў з іх архіваў і бібліятэк трапіла хоць у нейкія дзяржаўныя зборы? Можа быць над гэтым трэба было б падумаць? 
  • Свіслач
    15.12.2022
    НН, што вы пішаце? Якія карціны, архівы, кубкі вярнуліся ў Беларусь? Для чаго накручваць танную рэкламу?
 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

Цяпер чытаюць

Беларускі форвард польскай «Легіі» Ілля Шкурын не ляціць на матч у Казахстан праз небяспеку быць затрыманым4

Беларускі форвард польскай «Легіі» Ілля Шкурын не ляціць на матч у Казахстан праз небяспеку быць затрыманым

Усе навіны →
Усе навіны

Польская пракуратура пацвярджае, што напад на расійскага апазіцыянера Волкава рабіўся «пад уплывам» Леаніда Неўзліна3

Лукашэнка прыгразіў ураду адказнасцю за «свавольствы» з цэнамі5

Украіна ракетным ударам пакінула расійскую элітную брыгаду марпехаў без камандавання4

Ілан Маск заявіў, што штучны інтэлект ужо сёння разумнейшы за большасць людзей4

Зяленскі прапанаваў узначаліць урад Украіны Юліі Свірыдзенка

Лябедзька пра сына-палітвязня: Гэта не бравада, я гатовы абмяняць сябе на яго12

Лукашэнка праверыў фізпадрыхтоўку генералаў. «Усе паказалі толькі выдатныя вынікі»17

У Краматорску збеглі з-пад украінскага канвою чацвёра расійскіх вайскоўцаў3

На раскопках у Крэўскім замку знайшлі некалькі кукуцяў. Што гэта такое?1

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Беларускі форвард польскай «Легіі» Ілля Шкурын не ляціць на матч у Казахстан праз небяспеку быць затрыманым4

Беларускі форвард польскай «Легіі» Ілля Шкурын не ляціць на матч у Казахстан праз небяспеку быць затрыманым

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць