Грамадства55

Як беларуская кампанія пастаўляе ў Расію брэндавае адзенне ў абыход санкцый і ў шкоду дзяржбюджэту

У Беларусі арганізавалі пастаўкі падсанкцыйнага люксавага адзення ў Расію. Гэта не толькі парушае забароны ЗША і ЕС, але і перашкаджае паступленню падаткаў і мытных пошлін у бюджэт нашай краіны. БРЦ высветліў, у колькі беларусам магло абысціся раскошнае жыццё расіянаў.

Крыніца: БРЦ. Выява створана з выкарыстаннем ШІ

Расследаванне падрыхтавана сумесна з літоўскім расследвальніцкім цэнтрам Siena і расійскім выданнем «Хроники.Медиа», пры падтрыманні «Кіберпартызан».

Вы калі-небудзь бачылі новую арыгінальную куртку Balenciaga за $4? А камізэльку Dolce & Gabbana за $6,5? Менавіта такія цэны на гэтыя тавары паказаны ў мытных дакументах беларускай кампаніі, якая дастаўляе брэндавае адзенне з Еўропы ў Расію. 

Амаль адразу пасля пачатку поўнамаштабнай расійскай вайны супраць Украіны кампаніі-уласніцы люксавых марак Christian Dior, Fendi, Louis Vuitton, Gucci, Saint Laurent ды іншых прыпынілі дзейнасць у Расіі. У сярэдзіне сакавіка 2022-га да прыватных рашэнняў лідараў моднай індустрыі дадаліся санкцыі ЗША і Еўразвязу — у РФ забаранілі ўвозіць прадметы раскошы.

Міністэрства гандлю ЗША з 11 сакавіка 2022 года забараніла экспартаваць у Расію і Беларусь адзенне, абутак, торбы, парфумерыю і іншыя тавары, кошт якіх перавышае $1000 за адзінку. Праз некалькі дзён падобны санкцыйны пакет прыняў і Еўразвяз, але з больш строгімі правіламі — абмежаваў увоз у Расію тавараў даражэй за €300 за адзінку. Гэтыя забароны шырацца і на асабістыя набыткі расійцаў за мяжой. А ў чэрвені 2024 года ЕЗ увёў абмежаванні на экспарт прадметаў раскошы і ў Беларусь.

Аднак у Расію працягваюць дастаўляць модныя заходнія аксесуары і адзенне. Як часта бывае, калі для адных магчымасці зачыняюцца, іншыя знаходзяць, як на гэтым зарабіць. БРЦ высветліў, якім чынам люкс абыходзіць абмежаванні на шляху ў РФ і як ад гэтага цярпяць простыя беларусы.

Немагчымае магчыма

Расійскія гандляры люксавым адзеннем дэманструюць у сацсетках брэндавыя тавары. На адным відэа дзяўчына круціць у руках бэжава-карычневы галаўны ўбор ад Gucci. «Капялюш як у Мадонны для кліенткі», — сказана ў допісе да яго. На іншым — мужчына паказвае, як на ім сядзіць, як ён кажа, «найдаражэйшы бомбер у свеце» ад Louis Vuitton. Паказана і цана — €120 тыс. 

Рэклама ў фэйсбуку кажа, што, нягледзячы на санкцыі, люксавыя абноўкі расійскім моднікам і модніцам усё яшчэ даступныя. Фірма, якая называе сябе «Белкарго», абяцае даставу з Еўропы ў Расію «без абмежаванняў па кошце».

Вывучаючы яе старонку, журналісты натрапілі на пост ад 12 верасня 2024 года:

«Перамога ў цане: замаўляючы даставу тавараў праз нас, атрымальнікі грузу пазбягаюць патрэбы самастойна сплачваць мыты на тавары даражэй за 1000 еўра. Гэта асабліва актуальнае для люкс-брэндаў, кошт якіх значна перавышае гэту суму».

Гэта абвестка прыцягнула ўвагу, таму што прадавец адкрыта прапануе свае паслугі па абыходзе санкцый. Журналісты адшукалі кантакты, звязаліся з фірмай у WhatsApp і аформілі пробны заказ. 

Аператар кампаніі падчас ліставання прапанавала такую схему даставы: вы самі замаўляеце ўпадабанае адзенне, прыкладам, у італьянскай інтэрнэт-краме і аплачваеце закуп, а далей або прадавец адпраўляе пасылку на склад пад Вільняй, або сама «Белкарго» забірае заказ у Італіі і дастаўляе яго ў Літву, там на тавар афармляюць дакументы, і ён едзе ў Расію.

Журналісту БРЦ выслалі табліцу, у якой для арганізацыі дастаўкі трэба было прапісаць брэнд тавару, артыкул, вагу, колер, краіну вытворчасці. Графы «цана» ў ёй журналісты не знайшлі. У адказ на ўдакладняючае пытанне, як будуць разлічвацца пошліны без кошту, нам даслалі новую табліцу — ужо з патрэбнай графой.

«Цяпер абавязкова ўдакладняецца кошт тавару», — адзначыў супрацоўнік «Белкарго» ў суправаджальным паведамленні. Аднак далейшая камунікацыя з кампаніяй паказала, што рэальная цана закупу значэння не мае. 

У табліцу журналісты ўпісалі 10 мужчынскіх куртак люксавых брэндаў — Brunello Cucinelli, Cortigiani, Herno, Fradi і іншых — з артыкуламі, па якіх можна лёгка знайсці ў інтэрнэце, колькі яны каштуюць. Але ў графу «кошт» напісалі іншыя цэны, істотна ніжэй. У суме атрымалася €1730 замест €6450. Ніякіх пытанняў з гэтай нагоды ў кампаніі не паўстала.

Пазней расследавальнікі скарэктавалі спіс: замянілі некалькі мадэляў тавару, праз што агульная вага заказу зменшылася з 16 да 15 кг. Але сумарны кошт з выдуманымі цэнамі застаўся ранейшым. 

«Белкарго» выставіла рахунак за даставу з Мілана ў Вільню — $130, а з Вільні ў Маскву — $255. Мяркуючы па ліставанні, выніковую суму пасярэднік разлічыў, грунтуючыся на вазе грузу, без уліку кошту змесціва. У выніку санкцыйныя абмежаванні на ўвоз тавараў даражэй €300 перастаюць працаваць. 

Незаконная эканомія

Заніжэнне цэн пры імпарце адзення адбіваецца на прыбытках Беларусі ад падатку на дададзеную вартасць (ПДВ) і ўвазных мыт (краіны ЕАЭС дзеляць паміж сабой увазныя мыты, якія паступаюць кожнай з іх, ва ўзгодненых прапорцыях). Калі імпарцёры дэкларуюць заніжаныя цэны, то і падатак, і мыты на ўвоз імпартнага адзення плацяць, адпаведна, менш.

У выпадку эксперыментальнага заказу адзення рэальным коштам €6450, расследавальнікі павінны былі б заплаціць за яго ўвоз 10% мыты і 20% ад кошту тавару і мыты ўвазнога ПДВ. Атрымліваецца больш €2000. Калі б паказалі мытную цану кожнай замоўленай курткі па €300 — максімальны кошт адзення, якое можна вывозіць з ЕЗ, то памер плат у бюджэт быў бы ўдвая менш. Але «Белкарго» збіралася ўзяць толькі траціну нават ад гэтай меншай сумы. Прычым гэта цана за ўсё: з улікам і выплат усіх мыт, і лагістычных выдаткаў, і прыбытку кампаніі.

Здаецца, што «Белкарго» практычна не плаціць імпартных мыт ці не плаціць зусім. У транспартавых накладных за 2023—2024 гады, якія журналісты атрымалі ад крыніцы ў лагістычнай галіне, пры даставе ў Расію з Беларусі куртку Balenciaga, якая каштуе больш за €3000, ацанілі ў $4. Калі ў Беларусь тавар увозілі па такой жа цане, то на кожнай тысячы ўвезеных такім чынам куртак бюджэт губляе амаль €700 тыс.

Расійскі бюджэт таксама нясе страты праз заніжэнне цэн у дакументах. Пры ўвозе тавараў з Беларусі імпарцёр павінен выплаціць ПДВ, у дадзеным выпадку 20%. Сума наўпрост залежыць ад кошту тавару. То бок у выпадку з рэальнымі цэнамі расійскі бюджэт атрымаў бы каля €600 тыс. з тысячы куртак, а ў сітуацыі з заніжэннем да $4 — усяго €724.

Крыніца: БРЦ. Выява створана з выкарыстаннем ШІ

Хто пад маскай

У адным з пастоў на старонцы кампаніі «Белкарго» ў фэйсбуку журналісты знайшлі спасылку на сайт cargo-buyer.ru і два кантактавыя нумары, па адным з якіх і звязаліся з кампаніяй у WhatsApp. Другі паказаны і на cargo-buyer.ru, на якім таксама прапануюць даставу адзення з Еўропы ў Расію праз Вільню. На сайце прапісаная юрасоба, якой ён належыць, — расійскае ТАА «Паскальтрейд».

Аднак у мытных дэкларацыях за 2023-2024 гады, якія ёсць у распараджэнні БРЦ, «Паскальтрейд» значыцца толькі атрымальнікам адзення з Беларусі. Адпраўніком ва ўсіх выпадках выступае ўжо знаёмае па папярэдніх расследаваннях ТАА «Гандлёвы дом Экспартгандаль». Гэта кампанія звязаная з былым памагатым Віктара Лукашэнкі, бізнесоўцам Аляксандрам Зайцавым. З канца 2020 па сярэдзіну 2021 года ён лічыўся ўласнікам «Гандлёвага дому Экспартгандаль».

Пасля Аляксандра Зайцава ўласнікам кампаніі стаў Яўген Крахоцін. Ён у 2013—2017 гадах працаваў у ТАА «Сцісхо», якое належала Зайцаву больш за сем гадоў. А са жніўня 2023 года «Гандлёвы дом Экспартгандаль» належыць Ганне Елпаевай, якая з 2019 года таксама працавала ў фірме, звязанай з бізнесоўцам, — ТАА «ВЛАТЭ Лагістык». Ёю да 2020 года валодала ТАА «Брэміна Груп», якое належыць Зайцаву і яшчэ двум набліжаным да Аляксандра Лукашэнкі бізнесоўцам, Аляксею Алексіну і Мікалаю Вераб'ю. «Брэміна Груп» — кампанія, якая пабудавала некалькі мытна-лагістычных цэнтраў побач з галоўнымі грузавымі памежпераходамі Беларусі і Польшчы — Бераставіцай і Брузгамі. То бок «Гандлёвы дом Экспартгандаль» звязаны з буйнымі кампаніямі, якія займаюцца абслугоўваннем у мытнай і складавай лагістыцы

Пацвярджаюць удзел «Гандлёвага дому Экспартгандаль» у схеме дастаў брэндавага адзення і іншыя дакументы. Літоўскія калегі з расследавальніцкага цэнтру Siena перадалі беларускім мытныя дэкларацыі на амаль 600 адзінак тавару з Італіі — сукенак, штаноў, абутку, увезеных у Беларусь. Адпраўніком у іх паказана італьянская лагістычная фірма Lemon. Кампанію стварылі за тыдзень да поўнамаштабнага ўварвання Расіі ва Украіну. Сайт зарэгістравалі годам пазней.

Маркі пастаўленага адзення ў дакументах не пазначаныя, але на афіцыйным сайце Lemon напісана, што фірма працуе менавіта з люксавымі брэндамі. Атрымальнік — «Гандлёвы дом Экспартгандаль».

Пастаўшчык-рэцыдывіст

«Гандлёвы дом Экспартгандаль» — самы буйны беларускі забеспячэнец Расіі люксавым адзеннем. Летась, прыкладам, ён адправіў суседзям каля 8 тыс. мужчынскіх куртак італьянскай вытворчасці — гэта 68% па вазе і 59% па кошце ад усяго аб'ёму такога тавару, які дастаўляецца з Беларусі ў РФ. Годам раней — 55% па вазе і 47% па кошце.

Амаль усе курткі з Італіі, якія кампанія завезла ў Расію, па дадзеных з наяўных у нас дэкларацый, афармлялі па цане да $40 за адзінку. Калі выказаць здагадку, што розніца паміж рэальным і задэклараваным коштам куртак прыкладна такая, як у выпадку з заказам расследавальнікаў, то беларускі бюджэт толькі на гэтых даставах мог не далічыцца амаль €1,1 млн.

Гэтыя сродкі дзяржава магла б выдаткаваць на развіццё адукацыі ці ахову здароўя. Напрыклад, на ангіёграф для даследавання крывяносных сасудаў і сэрца ці магнітна-рэзанансавы тамограф. Пад канец 2024 года з рэспубліканскага бюджэту вылучылі каля 5 млн беларускіх рублёў (амаль €1,4 млн) на куплю такой тэхнікі для медустановы Гомельскай вобласці. Калі б тавар, які паступіў, аформілі па законе, гэта дазволіла б дзяржаве купіць як мінімум яшчэ адзін з гэтых апаратаў.

У 2022—2024 гадах «Гандлёвы дом Экспартгандаль» браў удзел яшчэ ў некалькіх схемах па абыходзе санкцый ЕЗ і ЗША супраць Расіі і Беларусі. Па падліках расследавальнікаў, за гэты час кампанія паставіла ў РФ не меней за 825 мікрасхем амерыканскай і еўрапейскай вытворчасці. Кампанія таксама фігуравала ў даставах шын з Італіі — яшчэ аднаго падсанкцыйнага тавару. Нягледзячы на гэта, «Гандлёвы дом Экспартгандаль» дагэтуль не ўключылі ў санкцыйныя спісы ні Еўразвяза, ні ЗША. Гэта дазваляе яму карыстацца міжнароднай лагістыкай і банкаўскімі паслугамі.

Працуючы над гэтым расследаваннем, журналісты выявілі яшчэ адну кампанію, не ўпершыню замяшаную ў схеме па абыходзе санкцый. Гэта — літоўская Vinges Terminalas. У ліставанні з БРЦ прадстаўнік «Белкарго» паведаміў, што на склад пад Вільняй гэтай кампаніі паступае адзенне з Еўропы перад адсыланнем у Беларусь. Выданне «Инсайдер» згадвала яе ў сваім расследаванні пра дастаўку ў Расію электронных прылад, якія ўжываюцца ў вытворчасці беспілотнікаў «Карсар» і «Шахед». Прадстаўнік Vinges Terminalas запэўніў нашых калегаў, што такога тавару яны не вазілі, але не выключыў, што ён мог захоўвацца на складзе.

У адказе на запыт БРЦ супрацоўнік Vinges Terminalas напісаў, што яму «невядома, ці выкарыстоўваецца склад у ланцужку дастаў прадметаў раскошы ў Расію». У лісце таксама сказана, што ніякіх дамоваў пра супрацу з кампаніямі «Паскальтрейд» («Белкарго») і «Гандлёвы дом Экспартгандаль» у іх няма і не было. 

Расследавальнікі таксама скіравалі запыты кампаніі «Гандлёвы дом Экспартгандаль» і італьянскай фірме Lemon, аднак на момант публікацыі расследавання адказы не атрымалі.

Каментары5

  • бабруйчанін
    27.05.2025
    Наўздагон шанавальнікам брэндаў крытыканам
    Швачку матарыстку у рБ болей года вучаць На выраьніцтве пільнуе падказвае майстр а пасля тэхнолаг які 5 год вучылся .Дзе якасць ..лепш ?
  • Васіль
    27.05.2025
    Калі да вонкавага гандлю таварам датычны фірмы гаманцоў Лукашэнкі альбо ГГУ Лукашэнкі - лукашэнкаўская мытня заплюшчвае вочы ня толькі на заніжаны мытны кошт, але і на коды ТНВЭД, да якіх прывязаны мытныя тарыфы. Аддзел барацьбы з кантрабандай абыходзіць падобныя таварныя плыні за кіламетр яшчэ з часоў легендарнага "Торгэкспо".
    Яскравым прыкладам мытнага махлярства, санкцыянавага непасрэдна Лукашэнкай, з'яўляецца гісторыя з экспартам "біядызеля", які бадзяжылі кампаніі Алексіна ды іншых гамацоў Лукашэнкі ў пачатку 2010х. Яны бралі дызпаліва, дадавалі туды 5 адсоткаў раслінных эфіраў і экспартавалі гэта ў Латвію і далей праз латвійскія фірмы таго ж Алексіна ўжо як "біядэзель".
    Цімес схемы быў у тым, што пад час экспарту саляркі трэба было б плаціць вялічэзную экспартную мыту. Сапраўдны біядызель (у якім саляркі павінна было быць ня болей за 45 адсоткаў) з іншым кодам ТНВЭД экспартнай мытай не абкладаўся ўвогуле. Зразумела, што алексінская імітацыя біядызеля не магла лічыцца біядызелем дзеля мытных мэтаў, бо надта шмат саляркі заставалася ў яе складзе. Але пад час экспарту яна ўсё роўна дэкларавалася як біядызель, а мытня на ведамственных пунктах мытнага афармлення па загаду зверху заплюшчвала вочы на недарэчны "ільготны" код ТНВЭД ў мытных дэкларацыях "каго трэба". Пад час імпарту ў Латвію гэты "біядызель" зразумела дэклараваўся як салярка, якой ён па сутнасці і з'являўся, і гэта было бачна па тамтэйшай мытнай статыстыцы.
  • ***
    27.05.2025
    Да этим чумазые в своей немытой прощайроссии только расписываются в своей вечной вторичности.
    И это правильно.

Цяпер чытаюць

Праз дзевяць месяцаў пасля вызвалення памёр палітвязень Валерый Богдан7

Праз дзевяць месяцаў пасля вызвалення памёр палітвязень Валерый Богдан

Усе навіны →
Усе навіны

Зяленскі прапанаваў правесці трохбаковую сустрэчу з Пуціным і Трампам

Шрайбман: Цяперашнія канфлікты ў апазіцыі ўжо мала каго цікавяць14

Работнікі МНС выратавалі на пажары сабаку і ката, а потым зрабілі ім штучнае дыханне

Валанцёр «Вясны» Чапюк расказаў, як яго затрымаў ГУБАЗіК адразу на выхадзе з калоніі і як дапытвалі пра Міколу Дзядка2

14-гадовая Віка адмовіла ў сэксе — і гэта стала прычынай панажоўшчыны, у якой загінулі чацвёра падлеткаў у Байкальску11

На бетонным заводзе ў Гомелі загінуў кіроўца цэментавоза

«Тыдзень у Бразіліі, дзе цябе абрабуюць, або два тыдні ў бяспечнай Беларусі». Па што замежнікі едуць у нашу краіну6

Украіна атакавала тэхнапарк і завод па вытворчасці беспілотнікаў у Падмаскоўі1

Беларусь пераносіць вучэнні «Захад-2025» з заходніх межаў углыб краіны18

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Праз дзевяць месяцаў пасля вызвалення памёр палітвязень Валерый Богдан7

Праз дзевяць месяцаў пасля вызвалення памёр палітвязень Валерый Богдан

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць