Дабаўкі з калагенам сталі папулярныя ў жанчын. Але ці працуюць яны? Вось што паказваюць даследаванні
У апошнія гады калаген стаў сапраўдным хітом сярод харчовых дабавак. Жанчыны спадзяюцца атрымаць ад яго прыёму маладую скуру, здаровыя суставы і мацнейшыя косці. Але што кажуць навукоўцы? Ці сапраўды калаген працуе?

Калаген — гэта структурнае бялковае злучэнне, якое забяспечвае трываласць і эластычнасць скуры, касцей, храсткоў, звязак і сухажылляў. Яго нярэдка называюць «клеем цела». У арганізме яго вырабляюць фібрабласты — клеткі злучальнай тканкі.
З узростам (прыкладна пасля 30 гадоў) натуральная вытворчасць калагену пачынае зніжацца на 1% у год, што можа прывесці да маршчын, боляў у суставах і астэапарозу.
Калаген складаецца пераважна з амінакіслот — гліцыну, праліну і гідраксіпраліну, якія ўтвараюць трывалую спіраль, што забяспечвае трываласць і эластычнасць тканак.
Тыпы калагену
У арганізме існуе 28 тыпаў калагену, але найбольш значнымі з’яўляюцца тыпы I—V:
- Тып I: Ёсць у скуры, сухажыллях, костках і звязках, складае 90% калагену цела.
- Тып II: Асноўны кампанент сустаўнага храстка, важны для рухомасці суставаў.
- Тып III: Падтрымлівае эластычнасць скуры, а таксама функцыі крывяносных сасудаў і цягліц.
- Тып IV: Утварае клеткавыя мембраны ў органах, напрыклад, у нырках і вачах.
- Тып V: Змяшчаецца ў рагавіцы вачэй і на паверхні клетак.
Арганізм здольны сінтэзаваць калаген самастойна, але для гэтага неабходна, каб з ежы паступалі бялкі, вітамін С, цынк і медзь. Калаген утрымліваецца і ў некаторых прадуктах — напрыклад, у мясе, скуры рыбы, булёне, прыгатаваным на костках.
Прамысловасць прапануе і гатовыя харчовыя дабаўкі — у форме парашкоў, капсул, напояў.
Які эфект ад калагену?
Здароўе скуры
Калагенавыя дабаўкі часта выкарыстоўваюцца для паляпшэння стану скуры. Як піша Fitbook.de, мета-аналіз 19 даследаванняў з удзелам больш як 1000 чалавек паказаў, што гідралізаваны калаген можа паляпшаць эластычнасць і ўвільгатненне скуры, а таксама памяншаць маршчыны.
У даследаваннях выкарыстоўваліся дозы ад 2,5 да 10 грам на дзень на працягу 8—12 тыдняў. Аднак варта быць асцярожным: многія даследаванні фінансаваліся вытворцамі, што можа паўплываць на аб’ектыўнасць.
Шчыльнасць костак і абарона ад астэапарозу
Даследаванне з удзелам 131 жанчыны паказала, што калагенавыя дабаўкі могуць павялічваць шчыльнасць костак у жанчын пасля менапаўзы.
Іншае даследаванне паказала, што 5 грам калагенавых пептыдаў штодня на працягу года павялічвалі шчыльнасць костак пазваночніка на 5,79%. Аднак гэта даследаванне праводзілася толькі з 31 удзельніцай на працягу чатырох гадоў. Тым не менш, калаген, верагодна, можа спрыяць прафілактыцы астэапарозу, але патрэбны шырэйшыя даследаванні.
Суставы
Пры праблемах з суставамі, асабліва пры артрозе, нерастваральны калаген тыпу II, паводле даследаванняў, можа палегчыць такія сімптомы, як боль і скаванасць. Лячэнне недэнатураваным калагенам тыпу II таксама прадэманстравала эфектыўнасць у змяншэнні болю ў каленных суставах.
Уплыў на валасы і пазногці
Доказы карысці калагену для валасоў і пазногцяў абмежаваныя. Невялікае даследаванне з 25 удзельнікамі паказала паляпшэнне стану крохкіх пазногцяў, але без кантрольнай групы. Для здароўя валасоў надзейных даследаванняў пакуль няма.
Магчымыя рызыкі
Якасць калагенавых прадуктаў мае вырашальнае значэнне. Некаторыя дабаўкі могуць утрымліваць цяжкія металы, напрыклад, кадмій.
Акрамя таго, многія прадукты ўтрымліваюць дадатковыя кампаненты, такія як біяцін або травяныя экстракты, якія могуць выклікаць узаемадзеянне з медыкаментамі або быць праблематычнымі для цяжарных. Таму перад ужываннем калагену варта пракансультавацца з доктарам.
Людзям з алергіяй на рыбу ці іншыя жывёльныя прадукты варта ўважліва правяраць склад калагенавых дабавак, бо яны часта вырабляюцца з скуры рыбы або свінога храстка.
Тым, хто давярае эфектыўнасці калагенавых дабавак, трэба ўлічваць, што доўгатэрміновыя даследаванні на гэтую тэму пакуль адсутнічаюць. Асабліва патрэбныя дадатковыя даследаванні адносна ўплыву на валасы, пазногці і агульнае здароўе.
Перад тым, як набыць калагенавую дабаўку, варта спачатку крытычна ацаніць інфармацыю і, пажадана, пракансультавацца з доктарам. Бо калаген — гэта не панацэя, а ў лепшым выпадку — карысная, але абмежавана эфектыўная падтрымка арганізма.
Каментары