Кожны чалавек сутыкаўся з непрыемным адчуваннем свербу, і першы інстынкт — пачаць інтэнсіўна чухаць скуру. Аднак спецыялісты адзначаюць, што гэта можа толькі пагоршыць сітуацыю, пашкодзіць скуру і ўзмацніць жаданне чухацца. Навуковыя даследаванні прапануюць больш далікатны і, як высветлілася, больш эфектыўны метад.
Знаёмая кожнаму сітуацыя: лёгкі сверб прымушае пачасацца, і вось ужо цяжка спыніцца. Спецыялісты называюць гэта «заганным колам свербу-чухання». Справа ў тым, што боль ад драпін часова маскіруе сверб, прыносячы палёгку. Аднак само чуханне правакуе выкід у скуры запаленчых рэчываў, з-за якіх сверб неўзабаве вяртаецца, часта з новай сілай.
Такі цыкл не толькі не вырашае праблему, але і прыводзіць да пашкоджання скуры. Як піша The Washington Post, даследчыкі знайшлі больш бяспечны і дзейсны спосаб.
У 2020 годзе каманда навукоўцаў з Універсітэце Маямі (ЗША) правяла даследаванне на мышах. Яны выявілі, што пагладжванне скуры блакуе сігнал свербу яшчэ на шляху да мозгу. Па сутнасці, дотык пасылае магутны контрсігнал, які нейтралізуе непрыемнае адчуванне.
Эфектыўнасць гэтага метаду была пацверджана і на людзях. У 2021 годзе было праведзена даследаванне з удзелам 61 чалавека, у якіх сверб выклікалі штучна з дапамогай электрычнасці.
Навукоўцы выявілі, што лёгкае пагладжванне раздражнёнай вобласці мяккім пэндзлікам для макіяжу значна змяншала сверб. Пры гэтым больш павольнае пагладжванне (з хуткасцю каля 2,5 см у секунду) аказалася на 12% больш эфектыўным, чым хуткае.
Падобныя вынікі пацвердзіліся і ў іншых эксперыментах. Цікава, што дакранацца трэба не абавязкова да самага ачага свербу — эфект назіраецца і пры ўздзеянні на ўчастак скуры на адлегласці да 2 сантыметраў.
Як узнікае сверб?
Спецыялісты тлумачаць, што сігналы болю і свербу перадаюцца па адных і тых жа нервовых валокнах. Класічным трыгерам з'яўляецца гістамін, які вылучаецца падчас алергічнай рэакцыі. Аднак сверб могуць выклікаць і іншыя фактары, напрыклад, бактэрыі ці нават характар дотыку да скуры.
Гэта тлумачыць так званая тэорыя прасторавага кантрасту. Калі невялікая група нервовых валокнаў у адной канкрэтнай вобласці слаба актывуецца, мозг успрымае гэты кантраст як сверб. Калі ж нервы актывуюцца занадта моцна або на большай плошчы, мы адчуваем боль.
Просты прыклад: гладкая баваўняная кашуля не выклікае свербу, а калючы ваўняны світэр, які датыкаецца да скуры толькі ў асобных кропках, можа выклікаць моцнае жаданне пачухацца.
Лёгкае пагладжванне ліквідуе гэты прасторавы кантраст, ахопліваючы большую плошчу скуры, і пры гэтым не траўмуе яе ў адрозненне ад чухання.
Высновы для кожнага
Такім чынам, што рабіць, калі засвярбела скура? Замест агрэсіўнага чухання паспрабуйце далікатнае пагладжванне або лёгкае паціранне — пальцамі ці нават мяккім пэндзлікам для макіяжу.
Цікава, што менавіта так інтуітыўна ратуюцца ад свербу людзі з хранічнымі захворваннямі, напрыклад, крапіўніцай. Цяпер гэты, па сутнасці, народны метад атрымаў і навуковае пацвярджэнне.
Цікавы факт: сверб можа быць «заразным». Даследаванні паказалі, што нават прагляд відэа, дзе хтосьці чухаецца або па скуры поўзаюць насякомыя, можа выклікаць сверб у здаровых гледачоў. Але цяпер прынамсі ёсць навукова абгрунтаваны спосаб правільна рэагаваць на гэтае непрыемнае адчуванне.
Цяпер чытаюць
У Мінску ўсё ж назвалі прыпынкі ў гонар «паляка-рэваншыста» і «русафоба», супраць якіх марна ваявала Бондарава1
Каментары