Кнігі Скобелева варта выдаваць стотысячнымі накладамі. Піша Павал Абрамовіч.
Да ліку галоўных «літаратурных» падзеяў мінулага году можна аднесьці зьезд Саюзу пісьменьнікаў Беларусі (СПБ), які адбыўся пры канцы сьнежня. Разумеючы, што ўкладзеныя ў правядзеньне зьезду грошы трэба неяк адрабляць, і ведаючы, што гэта мерапрыемства атрымае шырокую рэкляму ў дзяржаўных СМІ, ягоныя арганізатары пасьпяшаліся зрабіць шэраг гучных заяў. У гэтым усіх пераўзышоў старшыня СПБ Мікола Чаргінец. Ён абвесьціў, што падначалены яму Саюз будзе адраджаць ідэі і традыцыі, якія заклалі ў аснову пісьменьніцкай арганізацыі Беларусі Янка Купала і Якуб Колас. Новыя «адраджэнцы» з высокай трыбуны ня толькі абяцалі‑запэўнівалі‑ўхвалялі (палітыку кіраўніцтва краіны, зразумела), але шмат і са смакам крытыкавалі. І ў першую чаргу — ідэйных апанэнтаў з Саюзу беларускіх пісьменьнікаў, якія выракліся «творчасьці ў імя інтарэсаў народу». Надавалі кухталёў і «сваім», каб чужыя баяліся (памятаеце «маладнякоўцаў»?). Так, сакратар СПБ Георгі Марчук «выявіў» тэндэнцыю замоўчваньня твораў сяброў СПБ у дзяржвыданьнях. Таксама ён абрынуўся на літаратурных крытыкаў за тое, што яны недаацэньваюць творчасьць сяброў Саюзу, у прыватнасьці Эдуарда Скобелева.
Ня ведаю, як іншыя, але асабіста я заўсёды высока цаніў талент Эдуарда Марцінавіча як дзіцячага пісьменьніка. Я не разумею, чаму беларускія кнігавыдаўцы мараць, як ім надрукаваць хутчэй за расейцаў чарговы опус пра Гары Потэра, тады як у нас ужо ёсьць свой цудоўны бэстсэлер для падлеткаў. Маю на ўвазе аповесьць «Прыгоды Арбузіка і Бебешкі» Скобелева, якая дваццаць гадоў таму была выдадзена накладам у чвэрць мільёна экзэмпляраў і ўвадначасьсе зрабіла аўтара супэрпапулярным. Думаеце, сучасным дзецям і іхным бацькам яна ня прыйдзецца даспадобы? Вы памыляецеся. Па‑першае, Скобелеў стварыў філязофскую казку‑прытчу, а Джаан Роўлінг выпусьціла жуйку ў прыгожай вокладцы. Па‑другое, агрэсіўная маркетынгавая палітыка можа зрабіць цуд. Калі «Прыгоды Арбузіка і Бебешкі» сёньня даць у рукі Ксені Сітнік і паказаць па тэлевізіі, заўтра гэтую аповесьць будуць шукаць ва ўсіх кніжных крамах краіны.
Па‑трэцяе, сама кніга зусім не састарэла — яе героі застаюцца актуальнымі. Асабліва кароль‑вядзьмак Дулярыс, які забіў двух добрых чарадзеяў, што дапамаглі яму ў барацьбе за ўладу, і ператварыў большую частку жыхароў краіны ў трусоў і авечак. Як вам гэты вобраз? А рэплікі Дулярыса? Яны ж проста шыкоўныя: «Як бачыце, я кожны дзень выдумляю цудоўныя законы. Ні дня без закону — гэта добрая звычка. І вам, і мне яна прыносіць шмат здароўя і радасьці… Сёньня раніцай, прачнуўшыся, я падумаў: «Як добра, калі падданыя любяць свайго караля і не жадаюць нічога, чаго не жадае кароль!»
Акрамя таго, у Эдуарда Скобелева ёсьць цікавыя вершы. Напрыклад, «Чоко‑Моро» (2003) — «наш адказ» «Тараканищу» Карнея Чукоўскага. Паслухайце ўрывак зь яго: «Всем зверям без промедленья // покориться и молчать! // В обсужденья не встревать! // Я, ужасный Чоко‑Моро, // смел, как тигр, велик, как слон, // объявляю глупым вздором// вашу жизнь и ваш закон!» Цяпер вы разумееце, чаму знакаміты Сяргей Міхалкоў у свой час назваў Скобелева «добрым настаўнікам», які спрыяе «разьвіцьцю грамадзянскага мысьленьня»?
Вось такі цудоўны пісьменьнік ёсьць у Беларусі. І я згодны з Г.Марчуком: пра Скобелева трэба больш пісаць у беларускім друку. А кнігі ягоныя, дадам ад сябе, — выдаваць стотысячнымі накладамі.
Каментары