Francyja abvinavačvaje Azierbajdžan u biesparadkach u Novaj Kaledonii
Biesparadki ŭ hetaj zamorskaj terytoryi Francyi ŭ Cichim akijanie praciahvajucca ad paniadziełka. Ale pry čym tut Azierbajdžan?
Novaja Kaledonija — zamorskaja terytoryja Francyi. Z 1970-ch hadoŭ u joj adbyvajucca kanflikty pamiž pradstaŭnikami prafrancuzskich kołaŭ i prychilnikami niezaležnaści. U 2018, 2020 i 2021 hadach byli praviedzieny refierendumy ab niezaležnaści. Usie jany skončylisia rašeńniem zastacca ŭ składzie Francyi.
Nasielnictva Novaj Kaledonii — heta prykładna 280 tysiač čałaviek. Ź ich 39% naležać da karennaj narodnaści, jakaja nazyvajecca «kanaki».
Žychary Novaj Kaledonii majuć francuzskaje hramadzianstva i hałasujuć za prezidenta Francyi. Ale kolkaść ludziej, jakija majuć prava hołasu, vielmi abmiežavana.
U pačatku 2024 hoda francuzski ŭrad pačaŭ pierahlad kanstytucyi, kab dać prava hołasu tym, chto žyvie na vostravie bolš za 10 hadoŭ. Na fonie abmierkavańnia zakona ŭ parłamiencie Francyi 13 maja ŭ Novaj Kaledonii ŭspychnuli biesparadki. Ułady ŭviali kamiendanckuju hadzinu, na dva dni byli zabaronieny publičnyja schody.
Ministr unutranych spraŭ Francyi Žerald Darmanien zajaviŭ, što na vostraŭ nakiroŭvajecca padmacavańnie palicyi. Rašeńniem premjer-ministra Francyi Habryela Atala 15 maja ŭ Novaj Kaledonii zabaroniena vykarystańnie TikTok, jakim šyroka karystalisia ŭdzielniki biesparadkaŭ. Na zabaronu hetaj sacyjalnaj sietki taksama paŭpłyvali aściarohi ŭmiašańnia i raspaŭsiudžańnia dezynfarmacyi z boku zamiežnych krain.
Jak piša L'Express, 16 maja ministr unutranych spraŭ i zamorskich terytoryj Žerald Darmanien (Gérald Darmanin) u efiry France 2 abvinavaciŭ Azierbajdžan va ŭmiašańni ŭ situacyju ŭ Novaj Kaledonii.
Ministra spytali, ci adyhryvajuć niejkuju rolu ŭ padziejach u Novaj Kaledonii takija krainy, jak Rasija, Kitaj i Azierbajdžan.
«Što da Azierbajdžana, to heta nie fantazii, heta realnaść. Ja škaduju, što častka lidaraŭ hrup, jakija vystupajuć za niezaležnaść Novaj Kaledonii, zaklučyła pahadnieńnie z Azierbajdžanam, u čym niama sumnievaŭ», — cytuje vydańnie adkaz ministra.
Sprečki vakoł upłyvu Azierbajdžana narastajuć paśla padpisańnia ŭ krasaviku miemaranduma ab supracoŭnictvie pamiž Kanhresam Novaj Kaledonii i Nacyjanalnym schodam Azierbajdžana.
Vydańnie nahadvaje, što ŭ lipieni 2023 hoda Azierbajdžan sabraŭ u Baku pradstaŭnikoŭ sił, jakija vystupajuć za niezaležnaść Marciniki, Hajany, Novaj Kaledonii i Francuzskaj Palinezii. Pa vynikach sustrečy była stvorana «Bakinskaja inicyjatyŭnaja hrupa» z metaj padtrymlivać «ruchi za vyzvaleńnie ad kałanijalnaha panavańnia».
U zajavie, apublikavanaj u aŭtorak na francuzskaj movie dziaržaŭnym infarmacyjnym ahienctvam Azierbajdžana Azertac, Bakinskaja inicyjatyŭnaja hrupa asudziła «aryšt kanakaŭ i akty hvałtu francuzskich uładaŭ suprać mirnych žycharoŭ Novaj Kaledonii».
Vydańnie nahadvaje, što na praciahu niekalkich miesiacaŭ Azierbajdžan krytykavaŭ Paryž za padtrymku Armienii. Abvinavaciŭšy Francyju ŭ palitycy, jakaja idzie «nasupierak terytaryjalnaj cełasnaści i suvierenitetu Azierbajdžana», kamitet pa zamiežnych spravach parłamienta Azierbajdžana ŭ studzieni rekamiendavaŭ razarvać usie ekanamičnyja suviazi z Paryžam i vyhnać francuzskija kampanii.
Azierbajdžan raspaŭsiudziŭ aficyjnuju zajavu kiraŭnika pres-słužby MZS krainy Ajchana Hadžyzade, u jakoj abviarhajucca «adnosiny pamiž lidarami prychilnikaŭ niezaležnaści Novaj Kaledonii i Azierbajdžana».
Kamientary