Padčas forumu «Biełarusy hodnyja lepšaha», jaki prajšoŭ u Varšavie, Franak Viačorka raskazaŭ pra pašpart Novaj Biełarusi i pakazaŭ toj samy dakumient z Pahoniaj.
Daradca Cichanoŭskaj adznačaje, što demakratyčnyja siły pracujuć nad tym, kab dapamahčy biełarusam zamiežža ź lehalizacyjaj.
«Heta vyrašeńnie pytańniaŭ ź lehalizacyjaj, pašparty zamiežnika, kab nie patrabavali apastyl, kab vy atrymlivali doŭhaterminovyja DNŽ ci mižnarodnuju abaronu. Heta zastajecca našym pryjarytetam, kab tyja biełarusy, jakija cierpiać ad pieraśledu režymu, nie pakutavali ŭ inšych krainach ad taho, što ź imi robić Łukašenka.
Ale jość doŭhaterminovaje rašeńnie, i my jaho budziem rabić u lubym razie, my pavinny jaho davieści da kanca — heta naš pašpart. Adno nie piarečyć inšamu. Hety pašpart nie zamienić pakul što ni vašych DNŽ, ni pašpartoŭ zamiežnika, ale hety pašpart — začyn na budučyniu. Mahčyma, što hety pašpart vierniecca ŭ demakratyčnuju Biełaruś».
Viačorka adznačaje, što pašpart novaj Biełarusi bijamietryčny i elektronny, tamu jon budzie aktualnym i ŭ bližejšyja hady. Ciapier jość prahres u vydačy biełarusam zamiežža pašparta zamiežnika — šerah krain za apošni hod spraścili dla biełarusaŭ umovy atrymańnia dakumientaŭ. Ale bolšaść krain ES, nie kažučy pra Kaŭkaz i Bałkany, nie vydajuć taki dakumient, tamu demsiły buduć zmahacca za status pašparta novaj Biełarusi mienavita ŭ takich krainach.
Pavodle słoŭ Franaka Viačorki, u hetaha pašparta budzie nie tolki simvaličnaja rola, chacia ŭ palitycy i heta važna. Jość i druhaja zadača — palityčnaja:
«Jak tolki my pačynajem havaryć pra pašpart u niekatorych krainach, jany (miascovyja palityki. — «NN») kažuć: «A moža, my lepš zrobim 10-hadovyja pašparty zamiežnika dziela vas usich? Kali łaska, davajcie vyrašać! To-bok užo ciapier uskosna častka prablemaŭ vyrašajecca tolki tym, što hety prajekt pačaŭsia.
My spadziajemsia, što hety pašpart taksama raskaža biełaruskuju historyju: toje, što sotni tysiač ludziej praz represii vymušanyja źjechać ź Biełarusi, nie mohuć atrymać dakumienty, pašparty zamiežnika. Heta, biezumoŭna, pryciahnie ŭvahu da Biełarusi ŭ śviecie».
Viačorka taksama abiacaje, što pašpart atrymaje i praktyčnaje vymiareńnie:
«Čym bolš budzie vydadziena pašpartoŭ, tym bolš u nas budzie arhumientaŭ pry razmovie z zamiežnymi palitykami kazać, što heta važna dla biełarusaŭ: maŭlaŭ, tysiačy biełarusaŭ atrymali hetyja pašparty, jany vieryfikavanyja i im patrebnyja mahčymaści lehalizavacca, atrymać DNŽ i ŭrešcie rešt padarožničać».
Pavodle słoŭ Franaka, nivodzin pašpart nie budzie vydadzieny, pakul nie skončycca aŭdyt prajekta pa pytańniach biaśpieki, na heta treba jašče niekalki tydniaŭ. Ale ŭžo siońnia na sajcie Biełaruskaha pašpartnaha centra možna pakinuć zajaŭku-pieradzamovu na atrymańnie pašpartu.
«My pačynajem vydavać dakumienty, nie čakajučy aficyjnaha pryznańnia. Kab stvaryć istotnuju kolkaść dakumientavanaj bazy hramadzian Biełarusi, patrebny peŭny čas. Pašpartny centr pracuje ŭ Vilni, ale zadača ŭ pierśpiektyvie adkryć jaho i ŭ Polščy, i pa mahčymaści va Ukrainie.
Pieradzamovu adkryvajem siońnia, da 31 sakavika skončacca ŭsie nieabchodnyja aŭdyty. Heta była ŭ tym liku hałoŭnaja krytyka pašpartnaha prajekta — jak buduć zachoŭvacca danyja i ci nie trapiać jany ŭ ruki režymu. Pieramovy z uładami my viadziem da žniŭnia, i tady my ŭžo budziem mieć adkazy i razumieńnie, u jakich krainach jość prahres pa statusie pašparta i jaki jon. Naša zadača — kab da kanca hoda pašpart byŭ uniesieny z tym ci inšym statusam u bazu ES».
U płanach — da kanca 2025 hoda prysvoić hetamu pašpartu status u bazie dakumientaŭ ES.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary