«Šynvize — končany sadyst». Adzin z adyjoznych načalnikaŭ kałonii Babrujska pierabraŭsia ŭ Hiermaniju
Dźmitryj «Rudolf» Šynvize — da niadaŭniaha času načalnik apieratyŭna-režymnaj čaści kałonii №2 Babrujska. Rukami hetaha čałavieka rabilisia mnohija podłaści, stvaralisia nievynosnyja ŭmovy dla sotniaŭ ni ŭ čym nie vinavatych ludziej. U kałonii zastajecca jak minimum 50 palitviaźniaŭ, a viertuchaj tym časam razam ź siamjoj abžyvajecca ŭ Hiermanii. Ciapier jon hier Dimitri Schönwiese.
«Vitajem u samaj čyrvonaj zonie na postsavieckaj prastory! Pi*arasy, błakitnyja, u ž*pu zavadnyja, vyjści sa stroju!» — takim vokličam aficer sistemy Departamienta vykanańnia pakarańniaŭ Dźmitryj Rudolfavič Šynvize kožny tydzień hod za hodam sustrakaŭ novych źniavolenych, jakich adpravili ŭ babrujskuju kałoniju №2.
Paśla hetaha dziasiatki čałaviek, jakija vytrymali etap, pavinny padchapić sumki i pabiehčy da budynka karancinu. Z «Rudolfam» — tak jaho prazvali praź niezvyčajnaje imia pa baćku — jany sustrenucca jašče nie raz. Jon moh vynyrnuć z-za vuhła, kab biez daj pryčyny pryčapicca da źniavolenaha i skłaści akt, jaki ŭrešcie pryviadzie da 10 sutak u ŠIZA — ci to za ŭjaŭnuju niaholenaść, ci to za toje, što nie paśpieŭ naležna pavitacca. A kali heta palitviazień, to jamu pahražała jašče i lekcyja pra toje, jak drenna žyviecca ŭ Jeŭrasajuzie.
Ale ŭsio heta ŭ minułym. Ciapier Dźmitryj Šynvize, adyjozny viertuchaj babrujskaj kałonii, žyvie ź siamjoj u Hiermanii, u žyvapisnym horadzie Švieryn, jaki staić siarod sistemy azioraŭ u Zachodniaj Pamieranii.
«Nienarmalna toje, što ty źjaviŭsia na hety śviet!»
Błohier Vadzim Jermašuk pravioŭ u kałonii №2 u Babrujsku bolš za dva hady. Jaho asudzili za abrazu Łukašenki i za «ździek» ź dziaržaŭnaha ściaha. Ale praz seksualnuju aryjentacyju Jermašuk atrymaŭ i dadatkovaje pakarańnie — administracyja kałonii pieraviała jaho ŭ «nizki sacyjalny status».
«Była zima, i ja zachvareŭ. Šalik tam možna było zaviazvać kryž na kryž. I voś my išli ŭ stałovuju, ja zaviazaŭ šalik kryž na kryž i dadatkova jaho abmataŭ vakoł šyi. Ja idu ŭ kancy, tamu što ŭ mianie i žoŭtaja palityčnaja birka, i nizki status.
I tut hety Rudolf mianie ŭbačyŭ, padychodzić da mianie i torhaje za šalik, adciahvaje jaho: «A ty što tam?» Ja padumaŭ, što jon praviaraje, ci pahaliŭsia ja, bo za hetym sačyli, a ja jakraz pahaliŭsia, tamu adkazvaju: «Usio narmalna ŭ mianie». I jon zakipieŭ: «Pahladzicie, jak jon razmaŭlaje! Usio narmalna ŭ jaho! Nienarmalna toje, što ty źjaviŭsia na hety śviet!»
Ja sirata, dla mianie pačuć heta naohuł było vielmi kryŭdna — u mianie maci-invalid była, i ja ŭ jaje byŭ doŭhačakanym. A tut ja cipa niejki ŭ*bak — nas tak i nazyvali, a jašče «załupami» i «handonami».
I potym Rudolf biare adzin kaniec šalika, daje svajmu naparniku druhi kaniec (nie pamiataju, jak jaho zvali). A treci staić i naziraje, jak jany pačynajuć mianie dušyć, raściahvajučy šalik u dva baki. I rahočuć, maŭlaŭ, ty paviesicca zachacieŭ, kali tak šalik zamataŭ. A ja pavietra nie paśpieŭ nabrać, i pačaŭ niejak sprabavać supraciŭlacca rukami, tamu što ŭžo zadychaŭsia. Tak siekund 40, moža, praciahvałasia.
Paśla hetaha byŭ niervovy zryŭ, užo prosta nakaciła… Ja tady prakryčaŭ, što ja chaču ŭ ŠIZA, mnie ŭsio nadakučyła, što hałasavaŭ za Cichanoŭskuju.
U ŠIZA i tak ciažka siadzieć, ale byli supracoŭniki, jakija prosta vykonvali svaje abaviazki, a hety Rudolf prychodziŭ taki fanaberlivy, zaŭsiody pad*bvaŭ, źnievažaŭ. Pakazvaŭ, što jon pry ŭładzie.
Mužčyna, jaki siadzieŭ tam pa 328-m narkatyčnym artykule raskazvaŭ mnie, što Rudolf jaho piersanalna źbivaŭ. Za toje, što jon časam moh tam režym parušać.
A ciotcy na zvankach ja zaŭsiody kazaŭ, što Šynvize — fašyst. Ja jaho tak nazyvaŭ i skardziŭsia na jaho štoraz, bo jon ździekavaŭsia z usich, nie tolki ź nizkaha statusa. Mnie tady abrubali toj zvanok», — uzhadvaje Jermašuk.
Palitviazień vyjšaŭ na svabodu ŭ červieni 2024 hoda. Jermašuk atrymaŭ prytułak u Polščy. Jon daŭ pakazańni nakont Šynvize Kamitetu pa katavańniach AAN.
«Sustreča navičkoŭ vielmi nahadvała sceny ź filmaŭ pra kancłahier»
«Vy pamiatajecie hetaha supracoŭnika kałonii?» — napisaŭ karespandent «Našaj Nivy» jašče adnamu palitviaźniu, jaki siadzieŭ u Babrujsku.
«Kaniečnie, končany sadyst. Ja hetaha vyradka nikoli nie zabudu», — adkazaŭ jon.
Były palitviazień pahadžajecca ź mierkavańniem Jermašuka, što Šynvize padychodziŭ da svajoj pracy z sadysckaj asałodaj: «Kolki aktaŭ praź jaho było składziena! Kolki čałaviek trapili ŭ ŠIZA! I tut ža takaja štuka: kali jość na čałavieka zakaz źvierchu, to jaho ŭsio adno pakarajuć, choć jakuju pryčynu prydumajuć. Ale pry kamunikacyi z Rudolfam składvałasia ŭražańnie, što jon choča paździekvacca jašče bolš, čym zahadana. I nie dla taho, kab vysłužycca, nie. Prosta jamu padabaŭsia sam praces».
My znašli tolki adnaho byłoha palitviaźnia, jaki ličyć, što Šynvize — «narmalny čałaviek, kali razumieć jaho prykoły».
«Jon chutčej epaciravaŭ. Kali nie ŭsprymać jaho jak hroznaha dziadźku, a razumieć, jak kamunikavać, to možna skazać, što narmalny. Kab pram rabić [usialakija hadaści], to nie rabiŭ», — kaža jon.
Mahiloŭskija pravaabaroncy z Mayday pisali pra Šynvize jašče ŭ 2023 hodzie:
«Byłyja źniavolenyja ŭzhadvajuć, što jon mocna schilny da teatralnaści, a sustreča navičkoŭ vielmi nahadvała sceny ź filmaŭ pra kancłahier.
Viaźniam było vidavočna, što heta ŭsio dastaŭlała jamu zadavalnieńnie. […] Šynvize lubiŭ padyści tak blizka, kab amal dakranacca tvaram da tvaru, hladzieć u vočy i zadavać biessensoŭnyja pytańni, kštałtu: «Što, što, što?», abo «Dzie?», a potym kazaŭ absalutna niełahičnyja i absurdnyja rečy. U vyniku asudžany traplaŭ u ŠIZA za niezašpileny huzik».
Pik karjery — načalnik apieratyŭna-režymnaj čaści
Zvańnie majora Šynvize atrymaŭ u 2011-m. Chutčej za ŭsio, za nastupny čas jon pa vysłuzie moh stać padpałkoŭnikam.
Usiu karjeru Rudolf zrabiŭ u babrujskaj kałonii — słužyŭ načalnikam adździeła vypraŭlenčaha pracesu, dziažurnym pamočnikam načalnika kałonii.
Pik jaho karjery pryjšoŭsia na čas palityčnych represij — u 2023-m Šynvize pryznačyli načalnikam apieratyŭna-režymnaj čaści kałonii.
Na novaj pasadzie jon jašče bolš zaciskaŭ režymnyja hajki — naprykład, adrazu zabaraniŭ, kab źniavolenym dasyłali knihi prosta ŭ kanviertach. Byli ŭviedzienyja i abmiežavańni pa atrymańni miedycynskich pasyłak.
Heta pasada ŭpłyvovaja — ad rašeńniaŭ Šynvize zaležali pobytavyja ŭmovy ŭsich źniavolenych, u tym liku i palityčnych — ale nie nastolki vysokaja, kab na jaho źviarnuli ŭvahu zamiežniki i ŭklučyli ŭ sankcyjnyja śpisy.
Niamieckija karani i tajamničaje źniknieńnie
«Fašyst» Šynvize raptoŭna prapaŭ z kałonii ŭ pačatku 2024 hoda. Mnohija źniavolenyja paličyli, što dali plon šmatlikija skarhi na jaho. Adnak vyhladaje, što Rudolf zvolniŭsia sam — i adrazu źnik.
Pošuki ŭ Biełarusi, jakija zładzili kalehi, nie dali plonu. A potym byccam by vyśvietliłasia, što Šynvize źjechaŭ ź Biełarusi ŭ treciuju krainu pa linii repatryjacyi. Ale kudy?
«Naša Niva» praviała nievialikaje rasśledavańnie, adšturchnuŭšysia ad pradastaŭlenych «Biełpołam» źviestak z bazy «Pašpart» pra kantakty i svajakoŭ Šynvize.
Akazałasia, što baćka viertuchaja — užo niežyvy — Rudolf Hierbiertavič Šynvize, jaki naradziŭsia ŭ Kazachstanie i, ź vialikaj vierahodnaściu, źjaŭlajecca naščadkam niamieckich kałanistaŭ, jakija masava sialilisia na Pavołžy, a potym byli raskidanyja Stalinym pa Kazachstanie.
Šynvize — heta niamieckaje proźvišča, papularnaje ŭ kałanistaŭ, jakoje litaralna pierakładajecca jak «pryhožaja niva».
Dalej my pravieryli biełaruskija numary svajakoŭ Dźmitryja i jaho samoha — u miesiendžarach na ich užo ničoha nie zarehistravana.
Sam Dźmitryj pa vidavočnych dla milicyjaniera pryčynach nieaktyŭny ŭ sacyjalnych sietkach. Jaho składana adšukać. Svaju zakrytuju staronku ŭ «Adnakłaśnikach», naprykład, jon nazvaŭ łakanična i niepiersalizavana: S S, akaŭnt «UKantakcie» zakinuty.
Ale my znajšli jahonuju žonku, Marynu. Jana maje Linkedin z usiaho dvuma kantaktami ŭ im, ale hetaha dastatkova dla taho, kab zrabić vysnovy.
Byłaja zahadčyca babrujskaj firmovaj kramy dziaržynskaj šviejnaj fabryki «Eliz» paznačyła, što ŭ krasaviku 2024-ha — prykładny čas źniknieńnia Rudolfa z kałonii — uziała «karjerny pierapynak» u suviazi z rełakacyjaj u Hiermaniju. Ciapier miescam žycharstva Maryny nazvany horad Švieryn u Zachodniaj Pamieranii. Da Bałtyjskaha mora adtul — mienš za hadzinu na mašynie.
Napisańnie svajho proźvišča žančyna źmianiła na niamiecki ład — ciapier jana Marina Schönwiese.
Małaimavierna, kab žonka byłoha viertuchaja ź niamieckimi karaniami pierabrałasia ŭ Hiermaniju pa niejkaj inšaj, samastojnaj, nie źviazanaj z mužam prahramie. Bolš vierahodna, što jany zrabili heta razam i žyvuć tam razam.
Repatryjavacca ŭ Hiermaniju naščadki niamieckich kałanistaŭ mohuć całkam lehalna i pa sproščanaj prahramie: paśla dokazu niamieckaha pachodžańnia i suviaziaŭ ź niamieckaj kulturaj taki čałaviek atrymlivaje asablivuju vizu Spätaussiedler dla ŭjezdu ŭ Hiermaniju, paśla čaho na miescy — adrazu pašpart, biez patrabavańnia pa časie pražyvańnia na terytoryi krainy.
Adpaviedna, ź vialikaj imaviernaściu siońnia sumnaviadomy Dźmitryj «Rudolf» Šynvize źjaŭlajecca hramadzianinam Hiermanii i pražyvaje tam pad imieniem Dimitri Schönwiese.
Mienavita na taki pravapis jon źmianiŭ imia svajho staroha huhł-akaŭnta, ź jakoha ŭ svaim raniejšym žyćci aceńvaŭ babrujskija kramy na karystalnickich sajtach.
Pry atrymańni hramadzianstva ci chacia b prytułku ŭ Hiermanii Dźmitryj Šynvize pavinien byŭ piśmova zaśviedčyć, što nikoli nie ŭdzielničaŭ u katavańniach i nie ździajśniaŭ złačynstvaŭ suprać čałaviečnaści.
Palitviaźni babrujskaj kałonii №2 majuć inšaje mierkavańnie nakont čyścini viertuchaja Šynvize pierad mižnarodnym zakanadaŭstvam.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary