Amal 90 chvilin animacyi — takuju dziaržaŭnuju zamovu atrymlivaje «Biełaruśfilm».
Nakolki heta darahaja zabaŭka — stvarać multfilmy i dzie jany potym hublajucca — režysior-animatar Michaił Tumiela raskazaŭ karespandentu «Zaŭtra tvajoj krainy» Alinie Radačynskaj pra dzivosy «multyplikacyjnaj» ekanomiki.
— Animacyja paŭsiul darahaja sprava, bo tut pavinnyja pracavać vielmi admysłovyja śpiecyjalisty. Nie kožny mastak moža być animataram, ale kožny animatar pavinien być mastakom.
— Adnak nas cikavać košty vytvorčaci multfilmaŭ u Biełarusi..
— Jany paraŭnalnyja z rasijskimi — ad 6 da 10 tysiač dalaraŭ za chvilinu ŭ zaležnaści ad techniki. Płan «Biełaruśfilma» — amal 90 chvilin animacyi ŭ hod. Takaja dziaržzamova. Atrymoŭvajucca roznyja filmy — ad 1 chviliny 45 siekund da 13 chvilinaŭ. U asnoŭnym, heta dziciačyja filmy, ale jość i pryśviečanyja biełaruskaj kultury, jak prajekt «Apovieść minułych hadoŭ» albo «Biełaruskija prymaŭki».
— Ci jość u biełaruskaj animacyi hieroi, što buduć siońniašnim dzietkam nahadvać ich dziacinstva, jak nam ciapier zajac i voŭk z savieckaha «Nu, pohodi»?
— Kab hieroj staŭ hierojem, treba, kab jaho spačatku pabačyli. Nieviadoma, jak heta zrabić. Bo kali i vyrablajucca dyski na «Biełaruśfilmie», dyk nakłady nievialikija.
Pakul što heta novaja sprava ŭ nas. Vytvorca nie moža być handlarom — heta zusim inšaja praca. Tut patrebnyja talenavityja i ŭpartyja admysłoŭcy. A ich nie staje. Na «Biełaruśfilmie» jość adździeł realizacyi i rekłamy. Ale jany sami pa sabie, a my — sami pa sabie.
Vycinanka-vyrazanka
— Napeŭna, składana heta — stvarać multfilm i nie mieć peŭnaści, što jaho pabačać i aceniać?
— Rablu dyski sam, prezientuju siabram (śmiajecca). Ale ŭsie pravy zaraz naležać «Biełaruśfilmu» i Ministerstvu kultury. I tolki jany mohuć raspaŭsiudžvać hatovuju pradukcyju. Było b dobra, kali b jany zdoleli naładzić hetuju spravu. Było b dobra.
— A što zaminaje zrabić heta? Znajści biełaruskija multfilmy praktyčna niemahčyma. Tym bolš biełaruskamoŭnyja...
— Jość jašče takaja sprava — farmat ci nie farmat, bo pakupnik nie budzie nabyvać adzin multfilm šaści z pałovaj chvilinaŭ. Treba rabić ź ich niejkija składanki.
Što datyčna biełaruskamoŭnaści, to animatary — najbolš patryjatyčnyja, bo bolšaja častka našaj pradukcyi — biełaruskamoŭnaja.
— Kali jość płan na 90 chvilinaŭ, niaŭžo niama z čaho sabrać dysk?
— Hetaje pytańnie treba zadavać tym, chto za heta adkazvaje na «Biełaruśfilmie».
— Nakolki kankurentnazdolnyja biełaruskija multfilmy na rynku?
— Biełaruskamoŭnaja animacyja — vielmi łakalny pradukt, bo kab vychodzić na suśvietny rynak, nieabchodny dobry pierakład, a tut taksama ŭźnikajuć prablemy. Naprykład, kali ja rabiŭ «Vycinanku-vyrazanku», my z hukarežysioram tak i nie zdoleli pierakłaści tekst Kirčuka tak, kab jon loh potym na muzyku. U hetaj halinie ŭ Biełarusi taksama nie staje prafiesijanałaŭ.
— Ci jość u Biełarusi pryvatnaja vytvorčaść multfilmaŭ? Ci možna ŭ multyplikacyju pieranieści dośviet volnaha konkursu prajektaŭ, jak aprabavali sioleta ŭ kiniematohrafie?
— Dva baki jość u prablemy. Z adnaho boku, moža chłynuć vialikaja kolkaść hrafamanskich, amatarskich pracaŭ, ź jakich nie budzie radaści biełaruskaj kultury. Ź inšaha boku, animacyja pakul na 100 adsotkaŭ finansujecca dziaržavaj i moža tak stacca, što bolš składany prajekt, ale nie taki papsovy, budzie adchileny. A dla kultury heta nielha nazvać prybytkam. Treba šukać bałans.
— Ci dobra heta dla biełaruskaj animacyi, što jana stoadsotkava finansujecca dziaržavaj?
— Na dadzieny momant chutčej dobra. Bo dzie ŭ nas alternatyŭnyja krynicy finansavańnia, dzie niezaležnyja pradusary? Našyja kalehi z Ukrainy, naprykład, zajzdrościać nam. Jany byli bolš vialikaj animacyjnaj dziaržavaj, a zaraz bieź dziaržaŭnaj padtrymki tam ničoha nie robicca. U Rasii dziaržava padtrymlivaje studenckija pracy, tych, chto jašče siabie šukaje.
Darečy, apošniaja praca Michaiła Tumieli — «Jak słužyu ža ja u pana... » realizavanaja ŭ ramkach prajektu «Muzyčnaja skarbonka». Pieśniu vykonvajuć siem śpievakoŭ — ad staroha da małoha. Malavali jaje piać animataraŭ. Płanavałasia 3.15 chviliny. Atrymałasia 6.30. Pabačyć možna ŭ internecie.
Kamientary