Мэханізм датуецца прыблізна сотым годам да нашай эры. Штосьці больш‑менш падобнае зьявіцца на Зямлі толькі праз тысячу гадоў як мінімум.
Знойдзены больш як стагодзьдзе таму «атыкітэрскі мэханізм» працягвае прыносіць сюрпрызы. Цяпер на ім знойдзеныя прыстасаваньні для адсочваньня алімпійскіх цыкляў.
Гэты першы ў гісторыі чалавецтва кампутар у лепшыя часы ўяўляў сабой драўляную шафу з дужа складанай сыстэмай бронзавых шасьцяронак і прызначаўся для разьліку руху нябесных целаў.
Мэханізм быў знойдзены ў моры дужа спарахнелым, і цяпер вядуцца працы па ягоным сканаваньні, каб уявіць першапачатковы стан. У прыватнасьці, там ужо знойдзены 199‑гадовы каляндар з фазамі Сонца і Месяца, а таксама 18‑гадовы цыклічны паказьнік сонечных зацьменьняў.
І вось цяпер на ім знайшлі цыкль, зьвязаны з Алімпійскімі гульнямі.
Алімпійскія гульні вельмі старадаўнія. Паводле паданьняў, яны зьявіліся яшчэ ў часы нават ня Зэўса, а Кронаса. То бо зьвязаныя з архаічнымі земляробчымі вераваньнямі ці звычаямі. Не выпадкова яны праводзіліся ў першую поўню пасьля сьвята летняга сонцастаяньня.
Адкрыцьцё сталася магчымым дзякуючы найсучасьнейшым тэхналёгіям трохмернага сканаваньня, якія дазволілі «падзяліць» прыстасовак на 82 асобныя складнікі.
На адным зь іх знайшлі слова «Алімпія» і кругавую шкалу для разьліку часу правядзеньня ўсіх Панэлінскіх гульняў (звычайна яны праходзілі раз у год у розных месцах, але ў Алімпіі былі больш значнымі).
«Увогуле час правядзеньня гульняў ня мае нічога супольнага з астранамічнымі разьлікамі. Гэта відавочнае сьведчаньне таго, што прыбор выкарыстоўваўся ня толькі для «навуковых» назіраньняў, але і для сакральных мэтаў», — лічыцць удзельнік праекту Аляксандар Джонс (Alexander Jones) зь Ньюёрскага ўнівэрсытэту.
Яшчэ адной знаходкай навукоўцаў сталі назвы месяцаў, якія выкарыстоўваліся ў антычнасьці жыхарамі заходніх грэцкіх калёній, найперш Сыцыліі.
А менавіта ж там жыў Архімэд, адзін з «падазраваных» у стварэньні антыкітэрскага мэханізму — згагдка пра якуюсьці «машыну для разьліку руху плянэтаў», змайстраваную Архімэдам, ёсьць у Цыцэрона.
Аўтары знаходкі, зрэшты, ня вераць, што гэта быў ён сам, але мяркуюць, што хтосьці зь ягоных пасьлядоўнікаў верагодна мог зрабіць нешта гэткае.
Модная мінская кавярня «Маркс» трапіла ў скандал: адтуль папрасілі сысці жанчыну, якая малявала. Але ўсё не так адназначна21
Каментары