«У латышоў — Даўгава, у літоўцаў — Нёман, а ў нас усе рэкі вядуць па-свойму»
Музыка, публіцыст і перакладчык Алесь Мікус, наведаўшы днямі Падзвінне і пакупаўшыся ў мясцовых вадаёмах, выйшаў на роздумы пра мінуўшчыну і сучаснасць, якімі падзяліўся ў фэйсбуку.
«Калі пакупаўся ў Дзвіне-Даўгаве ў Полацку з'явілася, а калі плаваў у Расонскім возеры, узмацнела вось якая думка.
Латышам лягчэй быць адзінымі яшчэ і таму, што ім дапамагае магутнае даўгаўскае цячэнне, бо працінае і «забірае з сабой» усю Латвію. У літоўцаў таксама ёсць Нёман.
У нас тут не так. На Падзвінні думкі плывуць у адзін бок. Нёман вядзе па-свойму. Дняпро і Сож, тым больш Прыпяць (зусім мне мала знаёмая) — па-свойму. У Пружанах Мухавец, у Берасці ён у Буг уцякае, там зусім мікрарэгіён.
Думаецца, мы недаацэньваем ролю цячэнняў буйных рэк у (дэз)інтэграцыі прасторы.
Плямёны, відаць, арыентаваліся на басейны рэк, не? Ну, «крывічы»-латгалы і «радзімічы» пасожскія — дакладна так.
Падумалася пра канцэпт, візію краіны як (пост)племяннога саюза. А інакш што іх, такіх рознанакіраваных іхнай калектыўнай душою, яднае? Пераспеўваючы Канта: «г» фрыкатыўнае на языку і мінская палка над галавой?»
Цяпер чытаюць
Хто той рэдактар беларускай Вікіпедыі, якога пасадзілі на два гады за «дыскрэдытацыю Беларусі»23
Каментары
Льецца Нёман паміж гораў,
Светлы, чысты, як з расы,
Накапаў ён ям і нораў,
Гоніць воду праз лясы.
Гой ты, Нёман, наша рэка!
Поіш ты і корміш нас,
Бедну чайку чалавека
Ты з сабой насіў не раз.
А вясною на прасторы
Дуб стары сярдзіта гнаў
І насіў ты крыгаў горы,
Луг і поле затапляў;
Разліваўся па ракітах
І займаў і лес, і гай...
Даўгавязы плыт за плытам
У далёкі нёс ты край.
Колькі раз рыбацкі човен
На грудзях тваіх гуляў!..
Гой ты, Нёман, быстры Нёман,
Колькі дум ты мне нагнаў!
Чуў ты смутак горкай долі
Свайго сына-мужыка,
Чуў не раз у чыстым полі
Плач і слёзы бедака.
Ў ціхі вечар над табою
Дудка плакала не раз,
І кацілася слязою
Песня ў ранні летні час.
А на беразе пад дубам,
Ў ночку цёмную, рыбак
Спаў не раз пад мокрым лубам,
Гнуўся з холаду, бядак.
А у буру вецер кветку
Да грудзей тваіх схіляў,
І ў табе касец улетку
Пот крывавы абмываў.
Над табою месяц круглы
Ў ясным небе ціха плыў,
І з табой высокі, смуглы
Лес ціхутка гаварыў.
Перарэзаў край ты родны
Беларуса-мужыка...
О, наш чысты, наш свабодны
Нёман, быстрая рака!
Ты цячэш далёка, знаю,
Ў зямлю Літвы і нямцоў...
Раскажы ж чужому краю
Пра жыццё тваіх сыноў!..