Міжнародныя эксперты: гарантыі свабодных выбараў у Беларусі няма
Унесеныя ў Выбарчы кодэкс Беларусі папраўкі з’яўляюцца крокам да ўстаранення недахопаў, але не гарантуюць правядзення адкрытых і дэмакратычных выбараў. Пра гэта гаворыцца ў сумеснай заяве экспертаў Бюро па дэмакратычных інстытутах і правах чалавека (БДІПЧ) АБСЕ і Венецыянскай камісіі Рады Еўропы.
Поўны тэкст дакумента размешчаны на афіцыйным сайце АБСЕ.
«Папраўкі ўключаюць у сябе шэраг паляпшэнняў, прынятых на падставе нашых рэкамендацый, якія мы давалі ў нашых мінулых ацэнках выбараў паводле вынікаў працы назіральнікаў і падчас кансультацый з беларускімі ўладамі», — адзначыў дырэктар БДІПЧ АБСЕ Янез Лянарчыч.
Разам з тым ён падкрэсліў неабходнасць далейшай працы па паляпшэнні беларускага выбарчага заканадаўства. Напрыклад, растлумачыў Лянарчыч, «патэнцыяльна пазітыўны эфект ад шэрагу паправак можа быць сапсаваны недахопамі ў працэдуры падліку галасоў».
У сваю чаргу сакратар Венецыянскай камісіі Томас Маркет заявіў: адно толькі заканадаўства не можа гарантаваць правядзення выбараў, якія адпавядаюць міжнародным стандартам. «Якасць наступных выбараў у Беларусі будзе залежаць не толькі ад дзейнага заканадаўства. Важна яшчэ, як заканадаўчая база будзе прымяняцца», — падкрэсліў ён.
На думку міжнародных экспертаў, для паляпшэння выбарчага працэсу ў Беларусі неабходна спрасціць працэдуру рэгістрацыі кандыдатаў і правядзення агітацыйнай кампаніі, даць дадатковыя гарантыі па правядзенні датэрміновага галасавання, дазволіць аспрэчваць рашэнні Цэнтральнай выбарчай камісіі ў Вярхоўным судзе.
У заяве адзначаецца, што ў Беларусі адсутнічаюць крытэрыі ў працэдуры выбару членаў выбарчых камісій.
У дакуменце асабліва падкрэсліваецца, што папраўкі ў Выбарчы кодэкс так і не далі гарантыі таго, што назіральнікі змогуць сачыць за працэдурай падліку галасоў.
АБСЕ і Венецыянская камісія гатовы да далейшага цеснага супрацоўніцтва з Мінскам па ўсіх пытаннях рэфармавання выбарчага заканадаўства.
БДІПЧ АБСЕ таксама спадзяецца, што зможа ўбачыць эфект ад унесеных паправак падчас назірання за прэзідэнцкімі выбарамі.
Папраўкі ў Выбарчы кодэкс былі прыняты ў снежні 2009 года.
Каментары