Літаратура77

Брэдберы: «У бліжэйшыя гады мы вернемся на Месяц»

Памёр класік сусветнай літаратуры Рэй Брэдберы.

«Віно з дзьмухаўцоў», «Пра бадзянні вечныя і пра зямлю», «Слуп вогненны», «Марсіянскія хронікі», «451 градус па Фарынгейту». Яго творы такія розныя. Цяжка паверыць, што іх пісаў адзін і той самы аўтар.

Брэдберы стартаваў у 1953 магутнай антыўтопіяй.

У «Фарынгейце» ён паспрабаваў давесці да максімальнай хуткасці тое паскарэнне жыцця, якое назіраў у ЗША 1950-я. Людзі перастаюць чытаць, не маюць часу спыніцца і задумацца, становяцца рабамі тэлебачання, рабамі забаваў.
Жыццё зводзіцца да працы і забаваў пасля яе – і ўрэшце грамадства (само, без умяшальніцтва ўлады) прыходзіць да думкі пра шкоднасць кніг – крыніцы незразумелай і супярэчлівай інфармацыі. А таксама пра небяспеку тых, хто іх чытае...

Брэдберы, напэўна, было цікава назіраць за сучаснай інтэрнэт-цывілізацыяй. За тым, у якой частцы спраўдзіліся яго прагнозы. Зрэшты,

хто ведае, якім быў бы свет без папярэджанняў, кшталту «Фарынгейту»
Брэдберы, «1984» Оруэла, «Вайны з саламандрамі» Чапека...

«451 градус па Фарынгейту» быў упершыню апублікаваны, дарэчы, у часопісе «Плэйбой» і адразу зрабіў Брэдберы славутым.

Бурлівае развіццё тэхналогій, прарыў чалавека ў космас у ХХ стагоддзі нарадзілі ў літаратуры плынь навуковай фантастыкі. З усмешкай можна сёння чытаць пра «збудаваныя» Брэдберы гарады будучыні на Марсе, абсталяваныя дротавымі тэлефонамі 1960-х і іншымі атрыбутамі часоў напісання апавяданяў, але ёсць у творах тое, што, не старэючы, дажыве і да 2200-га.

Выпраўляючы герояў у іншую галактыку, аўтар заставаўся на Зямлі: з вечнай праблемай чалавечага выбару, адзінотай падчас таго выбару і марнасцю многіх спадзяванняў.
Змрачнаваты погляд у будучыню, стаіцызм, родніць Брэдберы з такім непадобным да яго пісьменнікам як Васіль Быкаў.

Няма Лема, Вонегута, Сэлінджэра. Брэдберы быў адным з апошніх вялікіх пісьменнікаў, па творах якіх нашчадкі будуць вывучаць светапогляд людзей ХХ стагоддзя.

Супастаўляючы напісанае пра іх час з рэальнасцю, насельнікі 2200-га года змогуць зразумець, як бачылі свет іх далёкія продкі, «каму маліліся, чаго яны шукалі».
Творы Брэдберы – як ліст з той знойдзенай у моры бутэлькі, пра якую пісаў Максім Багдановіч.

* * *

Рэй Брэдберы нарадзіўся 22 жніўня 1920 года ў горадзе Уокіган, штат Ілінойс.
Другое імя - Дуглас - ён атрымаў у гонар знакамітага акцёра таго часу Дугласа Фэрбенкса. Яго бацька быў нашчадкам англічанаў-першапасяленцаў, а маці -- шведкай.

Падчас Вялікай дэпрэсіі сям'я Р. Брэдбэры пераехала ў Лос-Анджэлес. Там Рэйманд скончыў сярэднюю школу, але ў каледж паступіць не змог.

«Замест каледжа я скончыў бібліятэкі», казаў Брэдберы.

Усё жыццё Рэй Брэдбэры кахаў адну жанчыну - Маргарэт. Яны пажаніліся ў 1947. Маргарэт некалькі гадоў шмат працавала, каб Рэй мог неадрыўна пісаць. Яны разам пражылі доўгае жыццё, выхавалі чатырох дачок. Маргарэт памерла ў 2003.

Брэдберы зразумеў, што хоча быць пісьменнікам, у 12 гадоў. У сваіх ранніх творах ён імітаваў стыль віктарыянскай прозы Эдгара По.

Апавяданні Рэя Брэдбэры пачалі публікавацца ў танных часопісах,
што друкавалі мноства фантастычнай прозы, часта і не вельмі якаснай. І толькі зборнік «марсіянскіх» апавяданняў («Марсіянскія хронікі») стаў яго першым камерцыйным поспехам.

Пасля напісання ў 1953 рамана “451 градус па Фарэнгейту”, апублікаваны ў першых нумарах часопіса Playboy яго слава зрабілася сусветнай.

Рэя Брэдбэры часта называюць мэтрам фантастыкі, заснавальнікам многіх традыцый жанру. Фактычна ж Брэдбэры не з'яўляецца фантастам,

яго творчасць варта аднесці да «вялікай», пазажанравой літаратуры, ды і праўдзіва фантастычных твораў у яго толькі малая доля.

Яго апошні раман выйшаў у 2006, амаль штогод выходзілі і зборнікі новых апавяданняў.

Яшчэ адным захапленнем Брэдбэры была архітэктура: разам з дэвелаперам Йоном Жэрдзеў ён пабудаваў у Сан-Дыега (Каліфорнія), сіці-мол, які стаў самай папулярнай гандлёвай кропкай горада.

* * *

Правілы жыцця Рэя Брэдберы

Што такое Сусвет? Гэта вялікі тэатр. А тэатру патрэбна публіка. Мы - публіка. Жыццё на Зямлі створана для таго, каб сведчыць і атрымліваць асалоду ад спектакля. Вось навошта мы тут. А калі вам не падабаецца п'еса – пайшлі прэч адсюль!

У бліжэйшыя гады мы вернемся на Месяц. Мы паляцім на Марс і абжывемся там на бліжэйшыя пару сотняў гадоў. А потым, трэба думаць, паляцім на Альфу Цэнтаўра.

У мяне сышло 10 гадоў на тое, каб напісаць 1 ніштаваты аповяд.

Калі мы з Мэгі пажаніліся 60 гадоў таму, у нас не было грошай. На нашым банкаўскім рахунку было 8 даляраў. Першыя два гады ў нас нават не было тэлефона. Мы здымалі маленечкую кватэрку ў Венісе, па суседстве з бензазапраўкай. Там на сцяне і вісеў мой першы тэлефон. Я выбягаў да яго, браў трубку, а людзі думалі, што тэлефануюць мне дадому. Не было нават тэлефона, што ўжо казаць пра машыну. Але ведаеце, што ў нас было? Каханне.

Мы ўсе - машыны часу. Вось чаму ўсё сваё жыццё я захапляюся старымі. Таму што я ведаю: вось зараз націсну яго патаемныя кнопку і апынуся ў 1900 годзе. Або на Грамадзянскай вайне ... А ў дзяцінстве я сустракаў ветэранаў Грамадзянскай вайны!

Усе дзяўчаты, з якімі я сустракаўся ў маладосці, былі бібліятэкаркамі.

У добрым шлюбе людзі заўсёды вучаць адзін аднаго. Вы вучыце адзін аднаго навуцы жыцця. Штодня датыкаючыся, лежачы на адной падушцы, вы міжволі ўплываеце адзін на аднаго.

Нельга пісаць розумам - трэба быць у пісанні, пражываць жыццё над машынкай.

Не спрабуйце ўсачыць за ўсімі фільмамі з іх выбухамі і іншай банальнасцю. Сачыць трэба за вялікімі рэжысёрамі. Вось нядаўна я перагледзеў «Лоуренса Аравійскага» Дэвіда Ліна. Я душу б заклаў, каб толькі напісаць сцэнар для гэтага рэжысёра.

Добры кінарэжысёр павінен быць пісьменнікам. Ён павінен быць поўны дэталямі.

Нельга жыць як дзіця, якое чакае Калядаў з падарункамі пад ялінкай. Усё сваё жыццё я прачынаюся і кажу сабе: «Я ўвесь час чакаў менавіта гэтага дня».

Трэба пастаянна быць у стане закаханасці ў што-небудзь. У маім выпадку - у кнігі, у пісьменніцтва.

Калі чаго-небудзь не любіш - не рабі гэтага. І наадварот, калі любіш, здужаць што заўгодна.

Я хаджу на прыёмы ў Галівудзе, бачуся са знакамітымі рэжысёрамі і прадзюсарамі. І па вяртанні пытаюся ў свайго страўніка: «Ну як?". І бывае, страўнік адказвае: «Э-э-э-э». І калі так, я больш туды ні нагой. Мой страўнік ведае, гляджу я ў твар хлуса або злодзея, а то і проста дурнога чалавека.

Я не думаю пра смерць, таму што я буду тут заўсёды. Гэты скрыню з маімі фільмамі і паліцы з маімі кнігамі пераконваюць, што сотня-іншая гадоў у мяне ў запасе ёсць.

Смерць - гэта форма расплаты з космасам за цудоўную раскоша пабыць жывым.

Пра сябе я ведаю: я рабіў добрую працу кожны дзень майго жыцця, 80 гадоў. Гэта, халера, выдатна, праўда?

Паводле Еsquire.ru

Каментары7

Цяпер чытаюць

Легендарная журналістка Любоў Лунёва расказала пра Віктара Лукашэнку і аднакурснікаў, стварэнне «Вясны» і палітычны бамонд1

Легендарная журналістка Любоў Лунёва расказала пра Віктара Лукашэнку і аднакурснікаў, стварэнне «Вясны» і палітычны бамонд

Усе навіны →
Усе навіны

Бойфрэнд Арыны Сабаленкі стаў саўладальнікам французскага футбольнага клуба2

Шасцігадовы сын галкіпера «Баварыі» памёр пасля працяглай хваробы

Палітвязень расказаў, як звычайныя крымінальнікі аб’явілі галадоўку, каб палепшыць умовы ўтрымання палітычных5

Дадаў цыянід у пратэінавы напой. Стаматолаг атруціў жонку, а затым спрабаваў забіць следчага3

Масіраваная атака БПЛА на Расію: пажары на нафтазаводах, радыёзаводзе і выбухі каля вайсковага аэрадрома6

Расіяне выбралі, які помнік будзе пастаўлены ў Гомелі31

Штучны інтэлект можа прывесці да вымірання чалавецтва, папярэджваюць эксперты14

Папулярны блогер Пан Усялян другі раз стаў татам14

Расійскія турысты знайшлі на пляжы ў Тайландзе ваніты кашалота. Яны каштуюць шалёныя грошы1

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Легендарная журналістка Любоў Лунёва расказала пра Віктара Лукашэнку і аднакурснікаў, стварэнне «Вясны» і палітычны бамонд1

Легендарная журналістка Любоў Лунёва расказала пра Віктара Лукашэнку і аднакурснікаў, стварэнне «Вясны» і палітычны бамонд

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць