U Biełaruskim vojsku asvojvajuć «słužbu ŭ rezervie». Heta pieršy krok na šlachu da ŭviadzieńnia alternatyŭnaj słužby.
Słužba ŭ rezervie ŭličvaje intaresy i dziaržavy, i pryzyŭnikoŭ, što, atrymlivajučy vajskovuju specyjalnaść, praciahvajuć prafesijnuju dziejnaść ci vučobu. Novy vid słužby — ekanamičny: utrymańnie rezervy abychodzicca tańniej. Na słužbu ŭ rezervie zaličvajucca maładyja ludzi z vyšejšaj adukacyjaj, karysnyja specyjalisty, perspektyŭnyja navukoŭcy, spartoŭcy. Maładyja ludzi stanoviacca na ŭlik u vajskovyja čaści, dzie ź imi štohod pravodziacca zaniatki i vučebnyja zbory. Dla pieršaha navučalnaha hodu kolkaść hadzin składaje ad 300 da 850 u zaležnaści ad vajenna-ŭlikovaj specyjalnaści. Druhi i treci hady — pa 250 hadzin. Hramadzianie biez vyšejšaj adukacyi słužać try hady, z vyšejšaj — dva, a tyja, chto navučaŭsia na vajskovych katedrach, — adzin navučalny hod. U vypadku vajny rezervisty buduć nakiravanyja ŭ vučebnyja padraździaleńni dla navučańnia na małodšych kamandziraŭ.
Papularnaja słužba
Pra rost cikavaści da jaje śviedčać nastupnyja ličby: letaś pryzyŭ u rezervu skłaŭ 820 čałaviek, sioleta — 3 000. Pieralik vajskovych specyjalnaściaŭ rezervistaŭ pašyryŭsia z 22 da 78. Maładych ludziej najpierš pryciahvaje skaračeńnie praciahłaści słužby. Ciažka paraŭnać miesiačnyja zbory z paŭnavartasnaj terminovaj słužbaj. Słužba ŭ rezervie praduhledžvaje tolki navučańnie — nijakaha niasieńnia naradaŭ, akramia jak pa padraździaleńni. Kantakty ź inšymi vajskoŭcami abmiežavanyja. Susiedztva z takoj chalavaj nia moža nie aburać tych, chto słužyć «pravilna».
Valer prachodzić słužbu ŭ zachodniebiełaruskim miastečku. Rota rezervy, u jakoj jon słužyć, naličvaje 80 čałaviek, pałova ź jakich majuć vyšejšuju adukacyju. Padčas niešmatlikich kantaktaŭ z vajskoŭcami terminovaj słužby małady čałaviek uvieś čas adčuvaje niepryjaznaść ź ich boku. Ale kali ich nehatyŭnaje staŭleńnie da «chalaŭščykaŭ» jašče možna niejak vytłumačyć, to nieŭsprymańnie ŭsurjoz rezervistaŭ z boku asobnych kadravych vajskoŭcaŭ ździŭlaje. Asabliva ŭličvajučy toje, što zekanomlenyja ŭ vyniku reformy srodki pavinny pajści i na palapšeńnie ŭmoŭ słužby kadravaha składu.
Što ŭ susiedziaŭ
Samaj prasunutaj u spravie alternatyŭnaj słužby na postsavieckaj prastory źjaŭlajecca Małdova. Heta kraina, dzie matyvam dla admovy ad słužby ŭ vojsku pryznajucca navat pacyfisckija pohlady pryzyŭnika — dastatkova być siabram adpaviednaj arhanizacyi.
Ukraina j Hruzija pajšli j pa šlachu eŭrapieizacyi vojska: skaračeńnie ahulnaj kolkaści vajskovaha składu, zabieśpiačeńnie prava na alternatyvu z-za relihijnych pohladaŭ.
U krainach Bałtyi, što pieršymi ŭviali alternatyŭnuju słužbu, zakanadaŭstva całkam dastasavanaje da mižnarodnych standartaŭ.
Rasieja ŭviała alternatyŭnuju cyvilnuju słužbu ź minułaha hodu, i ciapier słužba alternatyŭščykaŭ prachodzić u admysłova vyznačanych arhanizacyjach, kolkaść jakich siahaje pad tysiaču.
Zruchi jość
U Biełarusi pakul alternatyva maje padkreślena vajskovy charaktar: havorka pra cyvilnuju słužbu nie viadziecca, jak i nie źjaŭlajucca matyvami dla admovy ad vajskovaj słužby pytańni sumleńnia.
Adnak pieršyja zruchi ŭ hetym kirunku jość. U niekatorych čaściach vajskoŭcy nie pryznačajucca ŭ narad padčas śviatkavańnia relihijnych śviataŭ ich kanfesii. U inšych dazvalajecca nie stralać u časie vučebnych strelbaŭ tym vajskoŭcam, što adčuvajuć bojaź pierad zbrojaj. Hetyja momanty dajuć padstavy spadziavacca na prychod u naša vojska suśvietnych standartaŭ u perspektyvie.
Kamientary