Apošniaja dziaŭčyna, visklivaja dziavula, hrošavybivalny kadar
APOŠNIAJA DZIAŬČYNA (anh. Final girl) – dziaŭčyna, jakaja zastajecca žyvoj naprykancy raśsiakalnika ("Techaskaja raźnia benzapiłoj", "Chełoŭin", "Piatnica, 13"). Počastu apošniaja dziaŭčyna pazbaŭlenaja niedachopaŭ zabitych siabrovak (nia błudzić, nie napivajecca), ci, prynamsi, chutka biehaje. Akramia kanservatyŭna-maralizatarskaj roli, apošniaja dziaŭčyna vykonvaje j dramaturhičnuju funkcyju, bo vykarystoŭvajecca dla padaŭžeńnia strašnaj historyi ŭ nastupnaj seryi raśsiakalnika.
Apošniaja dziaŭčyna źjaŭlajecca abjektam atajasamlivańnia – dla pieravažna mužčynskaj aŭdytoryi sada-vuajerystyčnych filmaŭ žachaŭ – što samo pa sabie paradaksalna; apošniaja dziaŭčyna zvyčajna nosić andrahinnaje imia (Bili, Džordžy, Sidni).
Sam termin "Apošniaja dziaŭčyna" ŭviedzieny Karol Dž.Kłover u knizie "Mužčyny, žančyny i benzapiła: hender u sučasnych filmach žachaŭ". Aničoha padobnaha apošniaj dziaŭčynie ŭ biełaruskim kino niama.
VISKLIVAJA DZIAVULA / Źviahlivaja maładzica (anh. scream girl) – dziaŭčyna, jakaja hramčej za ŭsich kryčyć u filmach žachaŭ. Kryk visklivaj dziavuli padčas ataki pačvaryńnia ŭzmacniaje ekspresiju ci słužyć iraničnaj razradkaj. U spakojnych epizodach isteryka visklivaj dziavuli vykonvaje dramaturhičnuju funkcyju.
Zredku roli visklivych dziavulaŭ dastajucca j mužčynam (siaržant Chiks Biła Pekstana ŭ "Čužych"). Visklivych dziavulaŭ hrajuć (ci ahučvajuć) karalevy visku.
HROŠAVYBIVALNY KADAR (anh. money shot / payoff shot) – kadar, kulminacyjny momant, scena ci vobraz, na jaki kuplajecca hladač, kab vykłaści za film hrošy. Na hrošavybivalnym kadry spraŭdžajucca čakańni masavaj aŭdytoryi – i hladač viartaje svaje pazyki. Heta kadry admysłovaj "ŭznaharody", "vypłaty" hledaču za nabyty kvitok. (Pieršapačatkova termin vykarystoŭvaŭsia ŭ pornaindustryi.)
Chacia zdymki hrošavybivalnych kadraŭ mohuć kaštavać značnuju sumu, sami hetyja kadry razhladajucca, jak kluč da kamercyjnaha pośpiechu karciny.
Apranańnie Enakina Skajuokiera ŭ kaścium Darta Vejdera ("Zorkavyja vojny III"), bambavańnie ŭ "Pirł-Charbary", taniec u "Kryminalnaj čytancy", seksualna-vykryvalnickija sceny ŭ "Mianie kličuć Arlekina" – typovyja hrošavybivalnyja kadry.
U filmach žachaŭ hrošavybivalnymi kadrami źjaŭlajucca sceny transfarmacyi ŭ starych klasyčnych stužkach ("Vaŭkałak" i inš.); razryvańnie hłotak, adrastańnie ikłaŭ i kipciuroŭ ("Demany"); pajadańnie płoci ("Apramietnaja kanibałaŭ", "Ranica mierśniaŭ"); kanibalski bankiet doktara Lektara j Klarysy Starlinh ("Hanibał"); ruki, što prabivajuć ścieny i chapajuć hierainiu ("Ahida"); demanskaje šalonstva j cialesnaja brydota ("Ekzarcyst"), finalnaje adkryćcio praŭdy ("Šostaje pačućcie") i h.d.
Chacia hrošavybivalnyja kadry abapirajucca na bijalahičny ŭdar i abaviazkovyja sceny, hrošavybivalnymi ich robić: navizna (admysłovych efektaŭ, formy, dramaturhii); čakańnie paŭtoru ("Ćvikahałovy" Dah Bredli ŭ vośmaj častcy "Paŭstałych ź piekłu"); udzieł zorak ("u roli "Ŭdavy Drakuły" – eratyčnaja zorka Silvija Krystel"; dastatkova j kamea) – ci intensiŭnaść (šmatlikija filmy pryhonu).
Kali ŭ filmach pryhonu hrošavybivalnyja kadry samaihralnyja j samadastatkovyja, niaredka kiepska złučanyja z dadatkovym balastam karciny ("Apramietnaja žyvych mierćviakoŭ"), to ŭ šedeŭrach hrošavybivalnyja kadry arhanična źnitavanyja z usioj tkaninaju filmu. Tak u "Źziańni" hrošavybivalnaja scena, kali hieroj Nikałsana razrubaje siakieraju dźviery, niaŭchilna vyciakaje z papiarednich scenaŭ – i nieparyŭna złučana z nastupnymi.
Padkreślenaja (i skandalnaja) admova ad standartnych hrošavybivalnych kadraŭ – z adpaviednaj reklamnaj padačy – taksama stanovicca hrošavybivańniem (pseŭdadakumentalnaja styl "Viedźmy z Błer").
Padkazvaje hrošavybivalnyja kadry hledaču – i pracuje ź jahonymi čakańniami, papiaredniaja reklama.
U biełaruskich filmach žachaŭ hrošavybivalnymi kadrami źjaŭlajucca: scena dzikaha palavańnia (raspalenaja knihaju Karatkieviča); strašnyja maski, aholenaja hierainia ŭ puchu ("Dzikaje palavańnie karala Stacha"); aholenyja žanočyja cieły, šeście mierćviakoŭ u savanach ("Djabał").
Kamientary