List čytača: «Spasibo diedu…» nie pisali, a aharodža była. A ciapier «spasibo diedu», a aharodža voś takaja…»
Jość na paŭdniovym uschodzie Mahiloŭščyny vioska Barejki, dakładniej, była. Ciapier tam tolki mohiłki na ŭzhorku, jakija vidać zdalok. Damy radzieli pastupova, ciapier tam vokny śvieciacca tolki ŭ dźviuch chatach. Ciapier užo tyja žychary, što chadzili na mohiłki ŭ Radanicu, praciahvajučy tradycyi prodkaŭ, adpačyvajuć na mohiłkach pobač ź imi.
Pamiataju, vakoł hetych mohiłak u dziacinstvie ŭsio było pierakapana — šukali zachavanaha ŭśpiechu, padčas vajny, nieviadomaha sałdata, kab pierazachavać jaho ŭ brackuju mahiłu. Ale znajšli paźniej, zrabili mohiłku i pastavili kryž. Miascovyja žančyny dahladali mohiłku, upryhožvali kryž ručnikom u Radanicu. Ciapier pryjemna bačyć, što mahiła nieviadomaha sałdata akulturana, dziakujučy tym ža nieabyjakavym viaskoŭcam.
Hetaja vioska bačyła šmat čaho na svaim viaku. Jaje amal uščent spalili vorahi ŭ vajnu. Ludzi paśpieli źbiehčy ŭ les. Paśla rabili ziamlanki, a potym, jak skončyłasia vajna, adbudoŭvalisia znoŭ.
Pali byli vielmi ŭradžajnyja vakoł vioski, ludzi pracavityja, jak i ŭsie biełarusy. Jany ŭmieli pracavać, viesialicca, nie skardzilisia nikoli na svoj los, niahledziačy na ciažkaści, jakija vypali na ich dolu. Tut šmat było ŭdoŭ, mnohija mužčyny viarnulisia z frontu ciažka paranienyja i niadoŭha zabavilisia na hetym śviecie, moj dziadula ŭ tym liku.
Žyćcio išło. Dy voś novaja biada — Čarnobyl!.. I ŭžo novyja zacharony. Šmat novych. Na žal, nie staryja. Historyja hetaj vioski — historyja krainy. Śviedki hetaj historyi lažać na hetych mohiłkach. A tady, u majo dziacinstva, prajšło tolki niejkich 20 hod paśla vajny, ale ž aharodža vakoł mohiłak była i było kamu jaje dahladać, ramantavać. I nie było «spasibo diedu…» A ciapier hetyja słovy jość, a aharodža voś takaja, na žal… Baluča… Jany ž nie paskardziacca. Dyk chiba ž možna hetym karystacca žyvym? Na maju dumku, moj dziadula i inšyja adnaviaskoŭcy vartyja bolšaj pavahi, a nie tolki fanaberystaha «spasibo diedu…»
Chrysta Hrozieŭ: Mielnikava jak minimum hod, a chutčej za ŭsio, paŭtara pieradavała infarmacyju biełaruskim śpiecsłužbam36
Kamientary