«U kožnaha svajo piekła». Palitemihrant raspavioŭ, čaho biełaruskaha jamu nie chapaje za miažoju. Ziemlaki adreahavali
Palitemihrant Aleh Korban u fejsbuku padzialiŭsia svaim sumam — «čaho nie chapaje biełaruskamu emihrantu i što treba abaviazkova zachavać u Biełarusi».
Korban skłaŭ śpis.
U jaho ŭvajšoŭ čyhunačny transpart, jaki prychodzić stroha pa raskładzie. Płackartnyja i kupejnyja vahončyki — heta ramantyka, i kłasna, kali ŭ pravadnika možna zamaŭlać kavu, čaj.
Handlovyja centry i supiermarkiety, jakija pracujuć štodzień i da poźniaha času.
Smačnaja małočka. Heta i małako, i zhuščonka, i tvaroh, i «isnuje taki napoj, jak kiefir».
Jak prykład aŭtar pryvodzić Hruziju, dzie «ŭ kramach vybar vielmi biedny, usia nadzieja na pryvoz našaha «Savuškavaha praduktu». Nie mienšaja biada, pavodle biełarusa, u kramach Bielhii. Tvarahu i kiefiru ŭ prodažy amal nie znajści, a małako — paraškovaje. Davodzicca šukać fiermy i polskija mahaziny.
Z sumam uspaminaje Korban našu miedycynu, «jak biaspłatnuju, tak i pryvatnuju, asabliva našu niedarahuju i jakasnuju stamatałohiju».
Naprykład, vyklikać chutkuju dapamohu ŭ niekatorych krainach — zadača nie ź lohkich, časam praściej złavić taksi i samomu dabiracca ŭ špital.
U Turcyi, pavodle jaho, chutkaja moža nie pajechać na vyklik, kali ŭ čałavieka (navat dziciaci) budzie tempieratura 40 hradusaŭ. A kali pryjechać u dziaržaŭnuju kliniku da terapieŭta, možna sustrecca z natoŭpam. Ludzi da doktara zachodziać nie pa sihnale tabło, a «tyja, chto pieršym uvarviecca ŭ adčynienyja dźviery». Kali nie chočaš siadzieć «u kampanii chvorych i niavychavanych ludziej» — jedź u pryvatny miedcentr. Tam čarhi niama, ale piacichvilinny pryjom kaštuje $100—120.
«Miedycyna va ŭsim śviecie nie idealnaja, i časta niešta ŭ joj kulhaje», — davodzić Korban.
Navat u Biełarusi, pavodle aŭtara, treba palepšyć miedabstalavańnie, racyjon charčavańnia ŭ balnicach, a «dzieści vyhnać nasiakomych».
«Jak ža zručna ŭ bielhijskich miedustanovach — prychodziš da niejkaha śpiecyjalista, i jon sam budzie ŭ roli miedsiastry, lekara, časam i psichołaha. Tam ža ŭ kabiniecie sam voźmie analiz kryvi, zrobić zdymki, moža patelefanavać u najbližejšuju apteku i ŭdakładnić, ci jość tam taki miedykamient, i navat zabraniruje jaho dla klijenta», — niečakana piša Korban.
Łaźni. Jany taksama pradmiet nastalhii. Tam, dzie zaraz žyvie biełarus, «kab patrapić u dobruju saŭnu, treba zapisvacca zahadzia, a jašče za heta treba zapłacić nie mienš za 150 jeŭra». Da taho ž, piva ŭ mieniu niama, tolki šampanskaje za 50 jeŭra.
Pryroda i architektura. «Našy aziory i krynicy, źvilistyja reki, bahatyja lasy; staradaŭnija pałacy, zamki, cerkvy i kaścioły, nie adnatypnyja, i ź vialikaj niasumnaj historyjaj. Chaj by heta ŭsio, što acaleła, abaviazkova zachavałasia da lepšych časoŭ», — piša Korban.
Emihrancki bol tradycyjna vyklikaŭ reakcyju ŭ ziemlakoŭ.
«A my pa naiŭnaści dumali, što ludzi chočuć pieratvaryć Biełaruś u Jeŭropu, a akazałasia, što naadvarot, Jeŭropu — u Biełaruś. Kolki razoŭ zaŭvažaŭ, jak tolki ludzi akazvajucca ŭ narmalnych krainach, jany pačynajuć sumavać pa takoj chierni, prabačcie, jak čorny chleb, tvaroh, zhuščonka ci łaźni. Nu, prabačcie, inšaj Jeŭropy ŭ ich dla vas niama».
«U kožnaha svoj kryž i svajo piekła. Heta ž maleńkaja čaścinka vialikaha sumu pa radzimie».
«U turmie b u Aleha taksama nie było dobraha čornaha chleba i tvarahu. Navat prostamu varanamu jajku b radavaŭsia. I łaźnia była b raz na tydzień sa sta inšymi aryštantami. Ludzi pačynajuć zacyklivacca na navat nie druhasnych prablemach — užo pačali razdražniać hetyja viečnyja płačy tych, chto zjechaŭ. Pryčym tych, chto źjechaŭ nie ŭ pošukach lepšaha žyćcia (praŭda, u lepšyja krainy), a mienavita ŭciekačoŭ ad turmy».
«Vielmi dziŭny nabor kaštoŭnaściaŭ i sumnieŭnaja infa pra adsutnaść čahości padobnaha za miažoj. Nastupny krok — miemasiki z nastalhijaj pa marožanym z BSSR».
«Adzinaje, pa čym sumuju, — pa blizkich i miaścinach. Nijakija krabavyja pałački, čornyja chlaby i małočka nie zjaŭlajucca čymści, pra što treba dumać kožny dzień abo ciahnuć siudy, jak mnie zdajecca».
«Niejki nabor štampaŭ i paŭpraŭdaŭ. Adzinkavyja vypadki padadzienyja jak danaść. Usiudy jość plusy i minusy, nielha idealizavać i vyklučna ačarniać. Voś užo 15 hod žyvu ŭ Varšavie — i pradukty znachodžu nieabchodnyja, i miedpasłuhi norm, i transpart dobry… Usiudy niuansy, ale treba daviedacca, abrać aptymalny šlach, vyrašyć. Miedycyna — nikoli nie pačuŭsia kinutym i biez uvahi. U Bielhii chapaje cudoŭnaj ježy, u Hruzii tym bolš, u Turcyi — dapamahali adrazu ž. Łaźni — nieparaŭnalnyja pa savieckim minułym u RB. Aziory — a na Mazurach polskich Vy byli?! Pałacy i zamki — u kožnym kutku Niamieččyny, Polščy… kožnaj krainy. Biełaruś cudoŭnaja! Ale napisanaje — niejkaja dzič, prabačcie…» — napisali biełarusy pad dopisam u kamientarach.
Kamientary