Hramadstva44

Turarbiekava raskazała, čym Nazarbajeŭ padobny da Łukašenki

«Jany ž adzin u adnaho vučacca».

Alexander Lukashenko Nursultan Nazarbayev Alaksandr Łukašenka Nursułtan Nazarbajeŭ Aleksandr Łukašienko Nursułtan Nazarbajev
Alaksandr Łukašenka i Nursułtan Nazarbajeŭ na samicie ADKB. 30 listapada 2017 hoda. Fota: Tatyana Zenkovich, Pool Photo via AP

Jak Nazarbajeŭ źmianiŭ Kanstytucyju

U novym vypusku TOKu palitołah Roza Turarbiekava zhadała čas kiravańnia byłoha prezidenta Kazachstana Nursułtana Nazarbajeva. U 1995 hodzie jon inicyjavaŭ źmienu Kanstytucyi krainy, jakaja była pryniataja ŭ 1993-m.

«U hetaj Kanstytucyi byŭ dastatkova mocny instytut parłamientaryzmu. Heta nie zusim była parłamienckaja respublika, ale dastatkova zbałansavanaj była palityčnaja sistema. Kanstytucyja była napisana lohka i prosta»,

— raskazvaje palitołah.

Ale Nazarbajeŭ z metaj uzmacnieńnia prezidenckaj ułady inicyjavaŭ refierendum. Što vielmi nahadvaje padziei, što adbyvalisia ŭ Biełarusi.

«Znajomaja historyja, ci nie tak? Jany ž adzin u adnaho vučacca nasamreč»,

— zaŭvažaje Turarbiekava.

«Jon inicyjavaŭ refierendum, kab napisać svoj lubimy artykuł numar 40. Jon nazyvajecca «Prezident». Tam vielmi šyroka biez praktyčna niejkich abmiežavańniaŭ apisvajucca paŭnamoctvy prezidenta.

Mnie heta Kanstytucyja i hety artykuł nahadvajuć płakaty, što visieli ŭ 1990-ja hady. «Punkt pieršy. Bos zaŭsiody maje racyju. Punkt druhi. Kali bos nie maje racyi, hladzi punkt pieršy».

Akramia hetaha, paśla refierendumu 1995 hoda ruskaja mova atrymała status movy aficyjnaj dakumientacyi.

«Heta była sastupka ruskim, bolšaja častka jakich da taho času ŭžo źjechała», — zaŭvažaje Turarbiekava, jakaja ŭ toj čas była vykładčycaj Kazachskaha dziaržaŭnaha ŭniviersiteta.

U dalejšym u Kanstytucyju ŭnieśli šerah źmien, jakija byli nakiravanyja na jašče bolšaje ŭzmacnieńnie ŭłady prezidenta, praciahnieńnie jaho paŭnamoctvaŭ.

Kazachstan i Rasija

Pa słovach Rozy Turarbiekavaj, «adnosiny Kazachstana i Rasii zaŭsiody nasili harmaničny charaktar, chacia Nazarbajeŭ zaŭždy razumieŭ, nakolki Rasija niebiaśpiečnaja».

Vladimir Putin, right, and Kazakhstan's former President Nursultan Nazarbayev Nursułtan Nazarbajeŭ i Uładzimir Pucin Nursułtan Nazarbajev i Vładimir Putin
Nursułtan Nazarbajeŭ (źleva) i Uładzimir Pucin na paradzie 9 maja 2019 hoda ŭ Maskvie. Fota: AP Photo / Alexander Zemlianichenko

Palitołah adznačaje, što palityka Kazachstana ŭ adnosinach da Rasii praduhledžvała razumny bałans u adnosinach i «pastajannuju demanstracyju nie toje što łajalnaści, ale peŭnaj prychilnaści».

Jak tłumačyć Turarbiekava, heta było abumoŭlena tym, što vializnaja miaža pamiž dźviuma krainami — samaja vialikaja suchaputnaja miaža ŭ śviecie — «uvohule nijak nie była abstalavana», pierachody byli praz sto kiłamietraŭ.

«Tamu Nazarbajeŭ zaŭsiody vystupaŭ jak inicyjatar usialakaha kštałtu jeŭrazijskich intehracyjnych prajektaŭ. Pry hetym vybudoŭvaŭ zusim inšyja suviazi», — raskazvaje palitołah i adznačaje, što źniešniuju palityku Nazarbajeva možna nazvać sapraŭdy šmatviektarnaj.

«Jon vybudoŭvaŭ vydatnyja adnosiny z Zachadam. Usimi praŭdami i niapraŭdami dabivaŭsia, kab być pryniatym i raźvivaŭ adnosiny. Jon zrabiŭ Kazachstan pryvabnaj, adkrytaj dla zamiežnych inviestycyj krainaj»,

— havoryć Turarbiekava.

Pa słovach palitołaha, «tam dzie inviestycyi, tam i intaresy». Zamiežnyja krainy, takija, jak ZŠA ci Kitaj, ukłaŭšy surjoznyja inviestycyi ŭ krainu, byli zacikaŭleny ŭ abaronie svaich inviestycyj u «vypadku čaho».

Hladzicie całkam:

Kamientary4

  • Acab
    13.08.2024
    Kab spadarynia Turambekava skazała "ščučynščyna dźviuma dźviery nareście", dyk ja hatovy dyplom hanarovaj pažyćciovaj lidarki abnieści ŭ spadaryni Hieorhijeŭny Pieršaj na karyść spadaryni Ružy.
  • statut
    14.08.2024
    vo jak. nie viedała, što łukavy ideju refierendumu pa źmienie kanstytucyi i dvuchmoŭi ŭ kazachskaha kalehi padhladzieŭ
  • statut
    14.08.2024
    da t.zv. refierendumu 96-ha ŭ Biełarusi (a da taho Biełaruskaj SSR) nie było Kanstytucyi na rasiejskaj movie
 
Naciskańnie knopki «Dadać kamientar» aznačaje zhodu z rekamiendacyjami pa abmierkavańni.

Ciapier čytajuć

Pamiatajecie paru studentki i vykładčyka, dzie jon starejšy na 31 hod? Akazvajecca, jon byŭ śviatarom, a jana vučyłasia na rehientku20

Pamiatajecie paru studentki i vykładčyka, dzie jon starejšy na 31 hod? Akazvajecca, jon byŭ śviatarom, a jana vučyłasia na rehientku

Usie naviny →
Usie naviny

Nasupierak dekłaravanamu namieru ekanomić, ZŠA pavialičać biudžet Pientahona da kaśmičnaha pamieru6

Łukašenka znoŭ apraŭdvaŭsia za hieorhijeŭskija stužki: hetym razam pierad rasijskim pasłom31

«Maša i Miadźviedź» pakidajuć Rasiju11

Na vybarach u Rumynii za vychad u druhi tur zmahajucca nacyjanalist, libierał i kansiervatar

Chutkamarynavanaja radyska — viasnovy chit1

«Pajechali z panam redaktaram Rusłanam Kulevičam pahladzieć na Hrodna. Praź binokl, bo jak ža jašče»1

Minčuk pajšoŭ rybačyć na karasioŭ, a vyłaviŭ rekordnaha ščupaka3

Łukašenka abmierkavaŭ z Babuškinym «Babulinu krynku»9

Pamiatajecie videa pra karovu ŭ sałonie «Žyhuloŭ»? Dla kiroŭcy papularnaść skončyłasia prablemami9

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Pamiatajecie paru studentki i vykładčyka, dzie jon starejšy na 31 hod? Akazvajecca, jon byŭ śviatarom, a jana vučyłasia na rehientku20

Pamiatajecie paru studentki i vykładčyka, dzie jon starejšy na 31 hod? Akazvajecca, jon byŭ śviatarom, a jana vučyłasia na rehientku

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić