«Kali hramadstvy rychtujuć da vialikaj vajny, to ekspłuatujuć i bojaź jaje»
Historyk Alaksandr Paškievič razvažaje ŭ fejsbuku pra pakaznoje miratvorstva prezidenta ZŠA Donalda Trampa, jakoje nasamreč rychtuje Amieryku i ŭvieś śviet da vialikaj vajny.

Napeŭna, kožny, chto bolš-mienš sočyć za navinami, źviarnuŭ uvahu, nakolki časta Donald Tramp paŭtaraje frazu, pra toje, što kali b jon byŭ prezidentam u tyja časy, jak Pucin napadaŭ na Ukrainu, to hetaja vajna nikoli nie pačałasia b.
U litaralna lubym jahonym vystupleńni, datyčnym Rasii i Ukrainy, hety tezis tak ci inakš hučyć, prytym časta ŭ zusim rytualnaj formie: dzie pavodle łohiki i zdarovaha sensu patrabujecca skazać prosta «vajna», Tramp abaviazkova skaža «vajna, jakaja b nikoli nie pačałasia, kali b ja byŭ prezidentam».
Ekanomija dziaržaŭnych vydatkaŭ — heta lubimy kaniok 47-ha prezidenta ZŠA, ale voś pra ekanomiju słoŭ havorka, naadvarot, nie idzie. Prytym hrašyć častym paŭtareńniem hetaha vykazvańnia nie tolki sam Tramp, ale i jahonaje atačeńnie — jaho možna znajści navat u aficyjnych zajavach pres-słužby.
I heta nie vypadkova ŭsio, viadoma, a metanakiravana robicca, u miežach farmavańnia aŭtarytarnaha režymu na čale z łapidarnym hienijem.
Łapidarnuju hienijalnaść pravadyra hetaja fraza maje akurat i padkreślivać, a pastajannaje jaje paŭtareńnie da miesca i nie da miesca skiravanaje na toje, kab ludzi da hetaha tezisu pryvykali i pačynali ŭsprymać jak nieabvieržnuju aksijomu, jakaja jak takaja apryjory nie patrabuje nijakich dokazaŭ.
Bo nasamreč ža ni dakazać, ni abvierhnuć hetaje vykazvańnie absalutna niemahčyma, jano moža być tolki pradmietam viery, i nie bolš taho. Nu voś jaho śviadoma i robiać nie tolki pradmietam viery, ale i jaje simvałam.
Paradaksalna, ale kali hramadstvy rychtujuć da vialikaj vajny, to siarod inšaha zvyčajna ekspłuatujuć i bojaź jaje. Adno druhomu nie nadta supiarečyć.
A Tramp da vialikaj vajny hramadstva biezumoŭna rychtuje. Jahonyja mała radziejšyja ŭ paraŭnańni z vyšejnazvanym, pastajannyja i paśladoŭnyja vykazvańni pra žadańnie vałodać Hrenłandyjaj, Kanadaj i inšymi terytoryjami pryvučajuć nie tolki amierykancaŭ, ale i ŭvieś śviet da dumki, što heta nie fantastyka, a całkam sabie mahčymy ŭ ciapierašnim śviecie varyjant.
I kali chaj nie zaŭtra, a paślazaŭtra Tramp abjavić, što idzie brać Atavu za try dni, to bahata chto budzie heta padtrymlivać, bo ŭ hałovach užo zasiadzie tezis pra «51-šy štat». A raz tak, to što vy chacieli, jon ža nasamreč chacieŭ mirna vas dałučyć, a vy supraciŭlalisia, to što ž ciapier…
I ŭvohule heta ŭsio Bajden, i kab Tramp byŭ prezidentam u 2021-2024 hadach, to hetaja vajna nikoli nie pačałasia b. Nie zachacieli łapidarnaści tady — nu to atrymajcie ciapier voś heta vo ŭsio.
Płanavanaje nieŭzabavie pryznańnie z boku ZŠA zakonnaści rasijskaj anieksii Kryma zabje apošni ćvik u trunu staroha śvietu, jaki mnohim, kaniešnie, nie padabaŭsia, ale dazvoliŭ dabicca ŭnikalnaha dla suśvietnaj historyi stanu, kali prynamsi ŭ značnaj častcy śvietu cełaje pakaleńnie ludziej zmahło naradzicca, vyraści, sastareć i svajoj śmierciu spakojna pamierci, nie zaznaŭšy na ŭłasnaj skury, što takoje vajna.
Paśla realizacyi łapidarnaha mirnaha płana pracesy, padazraju, stanuć absalutna niezvarotnymi i nazad ničoha adkrucić užo budzie zusim nielha.
Zrešty, tut nie varta havaryć u budučym časie, bo ŭ novym śviecie my ŭžo apynulisia daŭno i viarnucca nazad niemahčyma. Prosta nie ŭsie heta pakul da kanca zrazumieli i ŭśviadomili.
Pakul ža jašče zbolšaha ŭsiudy mirnaje nieba nad hałavoj i bolš-mienš zvykły ład žyćcia — Treciaja suśvietnaja daŭno idzie ŭ hibrydnaj, ale pakul nie ŭ haračaj formie. Hladziš, kali Pucina ciapier ščodra pakormiać terytoryjami, źniaćciem sankcyj i «cudoŭnymi ździełkami», to i ŭ nieščaślivaj Ukrainie, jakaja volaj losu pryniała na siabie pieršy ŭdar, pacišeje na niejki čas.
Ale pierad źniščalnymi burami taksama zvyčajna byvaje zacišša.
Ciapier čytajuć
«Na kancertach niama miesca radykalnamu nacyjanalizmu, ahresii i hvałtu». Maks Korž vykazaŭsia nakont skandału, jaki razhareŭsia paśla jaho vystupu ŭ Varšavie

Kamientary
kryzis vialiki ekanamičny budzie