Na Viciebščynie piensijanierki pastavili miemaryjał ułasnaj vioscy na mohiłkach — kancept acanili nie ŭsie
Piensijanierki Maryja i Śviatłana naradzilisia ŭ vioscy Žarnieŭka, što ŭ Dubrovienskim rajonie Viciebskaj vobłaści. Ciapier jana, jak i mnohija inšyja vioski, što kvitnieli ŭ minuŭščynie, trapiła ŭ lik pamirajučych. Žančyny vyrašyli ŭšanavać pamiać pra rodny kut, i ŭstalavali miemaryjalnuju došku ŭ jaho honar — na mohiłkach.
«U vioscy ŭžo nichto nie pražyvaje, i my zanieśli z Maryjaj Sidaraŭnaj usie damy i imiony-proźviščy žycharoŭ, chto tut pražyvaŭ. Pakazali darohu, dzie była pačatkovaja škoła. Darohu na Lachaŭku, Krasulina», — raskazvaje Śviatłana Muchina ŭ tyktoku.
Taksama na miemaryjale adznačanyja miescy, dzie stajali kałodziežy, fierma, na mapie pakazany i šlach da mohiłak.
Ułasna na ich i pastavili miemaryjalnuju došku.
«Chacieła la studni zrabić u vioscy, ale dziaŭčaty skazali, lepiej my zrobim na mohiłkach: tam, moža, pieraaruć ziamlu. A tut ludzi, chto pryjazdžaje na mohiłki, zaŭsiody pabačać».
Pomnik zrabili pa-rusku.
Dadatkova žančyny płanujuć raźmiaścić pobač dźvie šyldy — adnu z historyjaj stvareńnia vioski, druhuju — z tymi, chto za jaje zmahaŭsia:
«Tak my šanujem pamiać prodkaŭ i svaju małuju radzimu».
Praŭda, daloka nie ŭsie acanili padobny sposab uviekaviečvańnia pamiaci:
«Žachliva, pomnik siału na mohiłkach»; «Biez mahilnaj plity hety pomnik vyhladaŭ by nie tak žudasna»; «Usich žycharoŭ pachavali», — krytykujuć kamientatary.
Mnohija pisali, što było b lepš pastavić pomnik la studni, a nie na mohiłkach.
«Pamianiecie tych, kaho zabrali ŭ HUŁAH i rasstralali NKVD?» — zadajecca pytańniem adzin z karystalnikaŭ. «U nas u vioscy nie było zdradnikaŭ i šaściorak, tamu HUŁAH i NKVD nie pra Žarnieŭku! A kolki siemjaŭ zabrali ŭ Hiermaniju — napišam na šyldzie», — adsiakaje aŭtarka prajekta.
Ludzi taksama zadajucca pytańniem, ci byŭ uzhodnieny prajekt z uładami: ci zakonna ŭstaloŭvać takija pomniki samavolna.
Ale vialikaja častka kamientataraŭ padtrymała patryjatyčny impet žančyn:
«Jakija małajcy! U majoj rodnaj vobłaści takija nieabyjakavyja žančyny — honar biare!»; «Nizki pakłon vam»; «Škada, što hetym zajmajucca nie tyja, chto musić zajmacca»; «Kłas, treba takoje ŭ kožnaj vioscy».
Ciapier čytajuć
Pamior 50-hadovy śpiecnazaviec Bućko. Jon byŭ udzielnikam vykradańnia i zabojstva Zacharanki i Hančara15
Kamientary
Tyja, chto pamiataje svaich prodkaŭ,vartyja być narodam.
Tyja, chto pamiataje svaich prodkaŭ,vartyja być narodam.