Pabačyŭ śviet novy tom Biełaruskaj miemuarnaj biblijateki, jaki skłali ŭspaminy dziejača biełaruskaj emihracyi ŭ ZŠA Barysa Daniluka (1923–2011).
«Azirajučysia rasoj vyjetymi vačyma» aŭtar pisaŭ u apošnija hady žyćcia, adnačasova składajučy «Zdymkavy letapis žyćcia i dziejnaści biełaruskaje emihracyi ŭ Amierycy dy inšych zachodnich krainach». I pieršy, i druhi tvory zastalisia niaskončynyja.
Najbolš padrabiazna va ŭspaminach raspaviadajecca pra davajennaje i vajennaha žyćcia Barysa Daniluka na Słonimščynie.Sa staronak miemuaraŭ paŭstaje realnaja, niehieraizavanaja postać baćki aŭtara — ajca Chviedara Daniluka (1887–1960), padajucca pobytavyja padrabiaznaści žyćcia siamji pravasłaŭnaha śviatara ŭ mižvajennaj Zachodniaj Biełarusi ź pieryjadyčnymi pierajezdami z adnaho miesca na druhoje, nieabchodnaściu nanoŭ adbudoŭvać haspadarku, zaležnaściu ad dabrabytu viernikaŭ i nastroju carkoŭnych uładaŭ.
Barys Daniluk raspaviadaje pra svajo školnaje navučańnie, asablivaści dačynieńniaŭ pamiž vučniami, charaktaryzuje nastaŭnikaŭ, zhadvaje pra svajo vyklučeńnie z himnazii ŭ Słonimie. Adlustroŭvajucca va ŭspaminach niuansy składanych
Padrabiazna raspaviadajecca i ab prychodzie savieckaj ŭłady, tyja składanaści, jakija jana pryniesła siamji śviatara, adčuvańnie biezvychodnaści.
Nie paźbiahaje aŭtar i padziej niamieckaj akupacyi. Małady chłopiec — supracoŭnik biełaruskaj administracyi na Słonimščynie — Barys Daniluk pryznajecca ŭ tych nadziejach na biełarusizacyju hramadskaha žyćcia, jakija jon mieŭ i jakija byli daloka nie realizavanyja jak praź niemcaŭ, hetak i praz — biełarusaŭ.
Apisvaje Daniluk i padziei Druhoha Usiebiełaruskaha Kanhresu, i nastroj adrazu paśla jaho, i admietnaści biežanstva ź Biełarusi praz Polšču ŭ Niamieččynu, dy paŭhałodnaje tam isnavańnie.
Asablivaści žyćcia ŭ Bierlinie pierad kancom vajny dy paźniej u francuzskaj zonie akupacyi Niamieččyny — heta apošnija staronki padrabiaznych uspaminaŭ aŭtara.
Dalejšyja padziei: navučańnie ŭ UNRRAŭskim univiersitecie ŭ Miunchienie, vyjezd u ZŠA dy aktyŭnaja hramadskaja dziejnaść u novaj krainie — usio heta Barys Daniluk nie paśpieŭ vykłaści hetak ža paśladoŭna, jak papiarednija hady svajho žyćcia. Adnak vydaŭcy, dla stvareńnia zavieršanaha apoviedu, skarystali ŭ knizie nievialikija ŭspaminy, napisanyja dziejačam na prośbu emihracyjaznaŭcy Lavona Jureviča dla pieryjodyka «Zapisy BINiM». Chranałahična miemuary dachodziać da pačatku
Uspaminy bahata ilustravanyja zdymkami ź siamiejnaha archivu. U tym liku tut jość redkija vyjavy padziejaŭ na Słonimščynie časoŭ Druhoj suśvietnaj, jany dapoŭnienyja hruntoŭnymi kamientarami.
* * *
Daniluk, Barys. Azirajučysia rasoj vyjetymi vačyma: Uspaminy. Minsk: Limaryus, 2012. — 524 s. — (Biełaruskaja memuarnaja biblijateka).
Raniej u Biełaruskaj miemuarnaj biblijateki vyjšli «Uspaminy pasła» Alaksandra Stahanoviča, miemuary jahonaj žonki Maryi Stahanovič, uspaminy dziejača XIX st. Jaŭstacha Januškieviča.
Ciapier čytajuć
«Heta ryzykoŭna dla Biełarusi». Zialenski zajaviŭ, što Rasija raźmiaščaje abstalavańnie dla naviadzieńnia šachiedaŭ na dachach biełaruskich šmatpaviarchovikaŭ2121
Kamientary