Chaču być Padpolijem!

Tapanimičnyja zababony ŭładaŭ — nie subjektyŭny kapryz, jak śćviardžaje apazycyja, a zaranak kulturnaj revalucyi.

Feljeton Lolika Uškina.

Kałdyrna, što i kazać, adreahavała naša hramadzkaść na źmienu nazvaŭ centralnych praspektaŭ stalicy. Družna śpisali navacyi na ehacentryzm kiraŭnika dziaržavy, byccam by jamu niedaspadoby jeździć pa praspekcie imia Mašerava.

Ja razumieju našych intelektuałaŭ. Pakul jašče ciažka biez emacyjnaha stuparu asensavać zhadanyja reformy. Fenomenu vandrujučych nazvaŭ vulic historyja jašče nia viedała. Kali takaja ratacyja budzie praciahvacca i dalej, to da 2045 hodu praspekt Skaryny pierajedzie na Velasypedny zavułak.

Miž tym, sens tapanimičnaj reformy kudy bolš maštabny. De-fakta havorka idzie pra novy padychod da partyzanskaj spadčyny. Ciapier jana, vidavočna, traktujecca ŭžo nie jak epizod (navat superhieraičny epizod) historyi, a, vykarystoŭvajučy terminalohiju Jaspersa, jak nacyjanalny «vosievy čas». Čas, kali ŭ biełarusaŭ prabudziłasia niejkaja kalektyŭnaja reakcyja na znadvornyja hieapalityčnyja razdražnialniki.

Naturalna, uźnikaje kramolnaja dumka: kali partyzanski ruch byŭ samaj maštabnaj prajavaj biełaruskaj spravy, to čamu b jaho instytuty nie adaptavać da sučasnaści? Čamu, naprykład, nie zamianić adminvertykal partyzanskaj vertykallu? Naviersie pavinien znachodzicca kamandzir bryhady, jaki biez usialakich padziełaŭ paŭnamoctvaŭ addaje zahady. Za vykanańnie jakich, pa zakonach vajskovaha času — čytaj, załatoha vieku biełaruskaj historyi, — «pif-paf». Sapraŭdy, vielmi efektyŭny hramadzki mechanizm, ź jakim možna lohka vyrašać prablemu padvajeńnia VUP.

I naturalna, možna i treba pastavić pytańnie pra rolu verbalnaj formuły i linhvistyčnaj adzinki ŭ pracesie viartańnia da partyzanskich vytokaŭ nacyi.

Heta zaŭvažyŭ jašče Kanfucyj, jaki na pytańnie kiraŭnika carstva Vej, što b jon zrabiŭ, pryjšoŭšy da ŭłady, u pieršuju čarhu, adkazaŭ: «Abaviazkova vypraŭlu imiony… kali imiony nia vypraŭlenyja, to mova nie idealnaja; kali mova nie idealnaja, to ŭ spravach niama pośpiechu; kali u spravach niama pośpiechu, to rytuał nie karystajecca aŭtarytetam — u takim razie pakarańni nie dasiahajuć mety». Jak vynik — rezultat: «Narod źbity z tołku i nia viedaje, što rabić».

Inšymi słovami, mova (i pierš za ŭsie, nazvy) — stratehija administracyjnaha kiravańnia, meta jakoha — kanstrukcyja etyčnych pavodzin.

Prablema palahaje ŭ tym, što prysutnaść novaj tapanimiki vielmi frahmentarnaja i, kali nie pieranieści novyja pavievy ŭ štodzionnaje žyćcio, eksperyment moža nakrycca bumbaŭlitaŭskim tazikam.

Tamu finałam sučasnaj kampanii za pravilnyja nazvy pavinna być niešta padobnaje da reformy imionaŭ u Tureckaj Respublicy. Kab davieści śviecki charaktar dziaržavy, prezydent Mustafa Kiemal zahadaŭ usim turkam vybrać novyja imiony, jakija nie nahadvali b pra asmanskaje minułaje. Naturalna, padčas hetaha šapačnaha razboru Kiemal adchapiŭ sabie samuju «piatku», vybraŭšy imia Ataciurk, što ŭ pierakładzie aznačaje «baćka ŭsich turak».

Čym my, biełarusy, horšyja — niachaj kožny vybiera siabie novaje imia, źviazanaje z časami VAV. Naprykład, ja b biez bałdy z zadavalnieńniem uziaŭ sabie imia Padpoli, a kali b byŭ kabietaj — Vialikaja Ziamla. Nu a Jamu sam boh zahadaŭ pierachryścicca ŭ «Baćku ŭsich partyzan» (BUP).

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0