Дзень Літоўскай дзяржавы адзначаецца штогод 6 ліпеня, ён прымеркаваны да каранацыі караля Міндоўга ў 1253 годзе. Наконт дакладнай даты і месца каранацыі дагэтуль вядуцца спрэчкі, бо літоўскія даследчыкі лічаць, што яна адбылася ў Вільні або Кернаве, польскія і беларускія — што ў Новагародку, дзе знаходзіўся княжацкі двор.
Сёлета адзначаецца якраз 770-годдзе з моманту каранацыі. З нагоды гэтай даты па Старым горадзе пройдзе ўрачыстае трыумфальнае шэсце ад Вострай брамы да Палаца вялікіх князёў на Кафедральнай плошчы. На плошчы, да якой выходзіць адна з найбольш старажытных вуліц горада, Замкавая (Pilies g.), шэсце пройдзе праз усталяваную інтэрактыўную браму.
Брама з перыядычнасцю ў некалькі хвілін цалкам змяняе сваё аблічча, распавядаючы пра розныя стылістычныя і гістарычныя эпохі Літвы. Беларусам, якія на працягу стагоддзяў мелі супольную з літоўцамі гісторыю, сюжэты і асобы, што дэманструюцца ў віртуальных нішах брамы, будуць добра знаёмыя.
Першая эпоха — гэта старажытнасць, паказаная абагульненымі формамі раманскай архітэктуры, якая, здаецца, уласна на тэрыторыі цяперашняй Літвы, не бытавала, і першымі літоўскімі валадарамі. Далей ідуць эпохі сярэднявечнай готыкі, рэнесансу, барока, класіцызму XVIII стагоддзя, дзе вялікіх князёў літоўскіх змяняюць магнаты, рэлігійныя дзеячы, найбольш значныя творы літаратуры, у тым ліку Статуты ВКЛ. Эпоху рамантызму XIX стагоддзя ілюструюць партрэты дзеячаў літоўскага нацыянальнага адраджэння і першыя літоўскія выданні, а эпоху мадэрнізму XX стагоддзя — гісторыя супраціву савецкай акупацыі.
З’яўленне інтэрактыўнай брамы на гэтым месцы зусім невыпадковае. Кафедральная плошча сфарміравалася ў межах сцен Ніжняга замка. Ад гэтых умацаванняў засталося не так шмат, як і ў большасці гарадоў. Старадаўнія муры, якія страцілі сваю абарончую функцыю і заміналі развіццю горада, былі разабраныя або ўключаныя ў новыя камяніцы. Найбольш добра і пазнавальна ад былых умацаванняў Ніжняга замка захавалася хіба што адна з вежаў, перабудаваная ў званіцу сабора Святога Станіслава.
Меліся ў Ніжняга замка і брамы, галоўная з іх была паўднёвая, ад якой адыходзіла Замкавая вуліца. Пазней тут, у будынку над брамай, засядаў Трыбунал Вялікага Княства Літоўскага, вышэйшы апеляцыйны суд краіны, які таксама праводзіў свае сесіі ў Менску (будынак Трыбунала знішчаны разам з Замчышчам) і Новагародку. Выява гэтага будынка з арачным праездам захавалася на малюнку 1835 года, выкананым Юзафам Азямблоўскім, дарэчы, ураджэнцам Менска.
У час апошняй рэканструкцыі Кафедральнай плошчы ў Вільні архітэктары чырвоным гранітам пазначылі абрысы ранейшых замкавых сцен, вежаў, біскупскага палаца і брам. Паўднёвая замкавая брама, якая вяла да брамы велікакняскага палаца, абазначана некалькімі масіўнымі гранітнымі блокамі, якія дадуць добрае ўяўленне пра габарыты колішняга збудавання. Менавіта побач з гэтым месцам і была ўзведзена святочная інсталяцыя, як бы аднаўляючы гістарычную пераемнасць.
«Наша Нiва» — бастыён беларушчыны
ПАДТРЫМАЦЬЦяпер чытаюць
Раман Пратасевіч асвоіў прафесію бармена і адшукаў працу. Вось у якім бары можна яго знайсці6
Каментары
а ў якім годзе заснаваны Вільнюс?