Такаеў: Палажэнне аб аднаразовым прэзідэнцкім тэрміне ў Канстытуцыі нязменна
Прэзідэнт Казахстана даў вялікае інтэрв'ю. У ім ён закрануў пытанні аб магчымасці пераабрацца на чарговы прэзідэнцкі тэрмін і пракаментаваў перыяд двоеўладдзя пасля яго абрання прэзідэнтам.
«У сацсетках «ходзіць» навіна, быццам вы плануеце правесці рэферэндум па Канстытуцыі і ў 2026 годзе маюць намер зноў узяць удзел у прэзідэнцкіх выбарах. Гэта праўда?» — задалі пытанне журналісты.
— Гэта дэзынфармацыя. Перакананы, адвольнае ўнясенне змяненняў у Канстытуцыю, тым больш у такім фундаментальным пытанні, ужо немагчыма. Канстытуцыйная рэформа была ажыццёўлена не для таго, каб уносіць адвольныя змены ў асноўны закон.
Палажэнне аб аднаразовым прэзідэнцкім тэрміне ў Канстытуцыі нязменна. Гэтая норма з'яўляецца такой жа непарушнай, як і нормы аб незалежнасці, унітарнасці, тэрытарыяльнай цэласнасці і форме праўлення нашай дзяржавы.
Раз мы закранулі гэтую тэму, скарыстаюся выпадкам і раскрыю некаторыя падрабязнасці. Ідэю аднаразовага сямігадовага тэрміну я выказваў у закрытых дыскусіях яшчэ 15 гадоў таму. Тады гэтую прапанову не падтрымалі. Пасля абрання прэзідэнтам узважваў усе «за» і «супраць», шмат разважаў, як можна ўвасобіць гэтую ідэю на практыцы.
У 2022 годзе было рэалізавана некалькі важных канстытуцыйных змяненняў, накіраваных на ліквідацыю суперпрэзідэнцкіх паўнамоцтваў. І тады ж мною была прапанаваная ідэя аднаразовага сямігадовага тэрміну. Гэтая ініцыятыва атрымала ўсенародную падтрымку. Гэтым усё сказана», — сказаў Касым-Жамарт Такаеў.
Такаева папрасілі пракаментаваць перыяд двоеўладдзя пасля яго абрання прэзідэнтам.
Ён адказаў, што спробы навязаць мадэль двоеўладдзя сапраўды былі.
«У палітычнай сітуацыі «транзіту ўлады», якая склалася, палітычныя маніпулятары сфарміравалі нейкі паралельны цэнтр улады. У нашай краіне дзейнічалі прэзідэнт і Вярхоўны галоўнакамандуючы, а таксама старшыня Рады Бяспекі ў асобе экс-прэзідэнта. Гэта, у канчатковым выніку, не магло не прывесці да ўладнай калізіі», — сказаў Такаеў.
Паводле яго, гэтая сітуацыя стала адной з перадумоў студзеньскага крызісу.
«Змоўшчыкі спрабавалі выкарыстоўваць у сваіх інтарэсах вынайдзеную мадэль двоеўладдзя ці «тандэму». Памятайце, напэўна, заявы шэрагу службовых асоб, у тым ліку былога міністра юстыцыі, што па сваім статусе Елбасы стаіць вышэй за прэзідэнта. Некаторыя чыноўнікі бегалі па чарзе па кабінетах. Яны гулялі на гэтым і ў рэшце рэшт загуляліся. Пазней я прама сказаў Нурсултану Абішэвічу Назарбаеву, што палітычныя ігрышчы, перш за ўсё, яго бліжэйшых паплечнікаў ледзь не разарвалі краіну.
Лічу, што ўвогуле не павінна быць «старэйшага і малодшага прэзідэнтаў». «Як ідзеш, то ідзі». Гэта сурʼёзны ўрок для будучага пакалення кіраўнікоў, якое павінна сцерагчыся такіх рэчаў і заўсёды думаць толькі аб інтарэсах дзяржавы і дабрабыце грамадства», — сказаў ён.
Такаеў займае пасаду прэзідэнта Казахстана з сакавіка 2019 года. Нурсултан Назарбаеў быў прэзідэнтам 27 гадоў: са снежня 1991 па сакавік 2019 года.
«Казахстан не будзе рызыкаваць». Чаму казахі не пускаюць да сябе «Боінгі» з Беларусі
Казахстан не пагаджаецца з планамі Беларусі павысіць тарыфы за транзіт нафты
«Касым-Жамарт, прыйшоў час». Назарбаеў расказаў, пры якіх абставінах паведаміў пра сваё рашэнне сысці
У Казахстане байцу, які ваяваў ва Украіне на баку ПВК «Вагнер», далі салідны тэрмін
Літва зноў зачыніла мяжу з Беларуссю — ізноў шары з кантрабандай9
Каментары