Як беларуска ў 18 гадоў стала прафесійным капітанам яхты і робіць на гэтым бізнес
Вікторыя Герашчанка ходзіць пад ветразямі з 6 гадоў. Ці цяжка кіраваць такім суднам і як атрымаць на яго правы, пішуць «Мінск-Навіны».
На Мінскім моры нярэдка можна ўбачыць яхты з белымі ветразямі. Адну з іх вядзе 21-гадовая Вікторыя. З 6 гадоў яна займаецца парусным спортам, а з 18 працуе капітанам у сямейным бізнесе, заснаваным яе старэйшымі братамі — прафесійнымі яхтсменамі. Гэта невялікая прыватная арганізацыя валодае некалькімі яхтамі, сама абслугоўвае іх і прапануе жадаючым пракат судна, навучанне кіраванню і прагулкі па Мінскім моры.
Усё пачалося са старэйшага брата, Андрэя. Яго спартыўная кар’ера дала шмат — вопыт, медалі, але не грошы.
— У шматдзетнай сям’і, дзе мама адна выхоўвала нас шасцярых, здавалася б, не да яхтынгу. Хацелася не толькі трэніравацца, але і жыць лепш. Так прыйшлі да навучання прадпрымальніцтву на вадзе, — кажа Вікторыя.
Спачатку бралі плывучыя сродкі ў партнёраў у давернае кіраванне. Працавалі шмат, атрымлівалі мала. Тым не менш раслі. Праз сем гадоў, зрабіўшы высновы і набіўшы гузакі, сям’я вырашыла выйсці ў свабоднае плаванне. Цяпер у іх уласныя яхты — парусная і маторная, купленыя без укладанняў бацькоў.
— Паміж мной і старэйшымі братамі амаль дзесяць гадоў розніцы. Заўсёды атрымлівала ад іх шмат увагі. Нават калі трэнер у клубе запрашаў хлопцаў на першую вылазку на Мінскае мора, яны не пайшлі без мяне.
У 6 гадоў суразмоўніца ўпершыню пазнаёмілася з яхтынгам, сеўшы ў «Аптымiста» — аднамесную парусную лодку, прызначаную для навучання дзяцей і пачаткоўцаў яхтсменаў. Пазней у яе стала больш захапленняў: займалася танцамі, наведвала мадэльную школу. І ўсё ж яхтынг узяў верх.
Правы на ветразі
Як капітан прагулкавай яхты, дзе звычайна за штурвалам мужчыны, Вікторыя адчувае сябе ўпэўнена.
— Спачатку было страшна, — прызнаецца дзяўчына. — Адчуванні такія, быццам упершыню за рулём аўтамабіля… Баялася зрабіць няправільны манеўр.
Каб кіраваць яхтай, аднаго жадання недастаткова. Патрабуюцца веды тэорыі, фізічная падрыхтоўка і пасведчанне аб кваліфікацыі яхтавага рулявога. Вікторыя дзеліцца, што спачатку здала экзамен на парусныя правы ў Беларусі. Іх выдае Дзяржаўная інспекцыя па маламерных судах. Потым адправілася ў Турцыю на практыку, дзе прайшла курс міжнароднай школы. Цяпер можа кіраваць яхтай за мяжой.
— Трэніравалася там кожны дзень: швартоўка, начныя пераходы, паркоўка ў бухтах, — кажа суразмоўніца.
Мора гісторый
За гады працы Вікторыя бачыла шмат. Адна з самых запамінальных прагулак — дзявочнік на вадзе. Калі яхта прышвартавалася да прыстані і здавалася, што вечар скончыўся, дзяўчаты папрасілі застацца даўжэй.
— Мы з братам не змаглі адмовіць, і вечарынка зацягнулася да глыбокай ночы, — дзеліцца Вікторыя.
Да світанку на пірс прыехаў незадаволены жаніх, каб забраць нявесту і яе сябровак. Аказалася, роспіс павінен быў адбыцца ўжо праз некалькі гадзін!
Сярод успамінаў ёсць і кранальныя.
— Неяк да нас прыйшла сям’я, каб выканаць жаданне свайго дзядулі. Ён цяжка хварэў. Сваякі прывезлі яго на прагулку па Мінскім моры, каб ён убачыў хвалі і ветразі. Магчыма, у апошні раз… — кажа суразмоўніца.
У памяці засталіся і рамантычныя прапановы рукі і сэрца, і сямейныя святы, і прагулкі з дзецьмі з прытулкаў і хлопцамі з інваліднасцю.
— Мы часта ладзім дабрачынныя дні, — распавядае дзяўчына. — Хачу, каб як мага больш людзей адчулі, што яхтынг не прывілей багатых.
Скепсісу ў адрас суразмоўніцы амаль не бывае. Наадварот, людзі часта захапляюцца ёю і жадаюць патрапіць на паўторныя прагулкі менавіта да яе. Цяпер яна не проста капітан, а яшчэ і трэнер для пачаткоўцаў у яхтынгу.
Вікторыя адзначае, што зімой ёй не хапае працы.
— На жаль, справа майго жыцця даступная не круглы год. Жыву ад сезона да сезона, — усміхаецца яна.
Як атрымаць правы на кіраванне яхтай у Беларусі?
У нашай краіне даступныя парусныя і маторныя судны. На першыя дапускаюць жадаючых з 16 гадоў, на маторныя — з 18. Навучанне ўключае тэорыю, заняткі на вадзе і экзамены. Пасля паспяховай здачы выдаюць пасведчанне, якое дазваляе кіраваць яхтай на рэках і азёрах.
Здаецца, што весці паруснае судна — рамантычны занятак. Тым не менш за прыгожымі відамі стаяць праца і дысцыпліна. Падняць ветразь, утрымаць судна пры моцным ветры, разлічыць манеўр — гэта патрабуе сіл і засяроджанасці.
— Мужчынам прасцей фізічна, але і я ад іх не адстаю, — запэўнівае Вікторыя. — Кожны выхад на ваду для мяне лепшы за паўнавартасную трэніроўку ў спартзале. Так, няпроста, аднак на занятках вучаць правільна размяркоўваць сілы, працаваць з розумам. Калі ўсё разлічыць і не спяшацца, справішся нават з суднам вялікіх памераў.
Перад кожнай прагулкай дзяўчына праводзіць інструктаж. Гасцям тлумачаць правілы бяспекі: абутак павінен быць без абцасаў, а ратавальныя камізэлькі — абавязковы атрыбут.
— Мы адразу папярэджваем: капітан галоўны. Калі нехта ігнаруе яго каманды, вяртаемся на бераг, — адзначае суразмоўніца.
Каментары