«Kino — heta kanserva»

Film Haliny Adamovič «Boža moj» atrymaŭ pryz na festyvali ŭ Karłavych Varach.

Z kinarežyserkaj hutaryć Andrej Rasinski.

«NN»: U lipieni Vy atrymali pryz u Karłavych Varach za karcinu «Boža moj». Što heta za fest?

Halina Adamovič: Heta pradstaŭničy fest z udziełam viadomych režyseraŭ. Žyvaja tranślacyja na ŭsiu Čechiju, prezydent krainy — i toje, što hučać na zakryćci słovy «kraina Biełaruś», vielmi važna.

«NN»: Hierainia karciny «Boža moj» — skulptarka, jakaja robić nadmahilnyja pomniki. Nakolki sumiaščalnyja chryścijanstva j kino?

HA: Niama supiarečnaści pamiž relihijaj i kino. Maja hierainia vieryć. Ja viedaju ludziej, jakija ŭ 70 hadoŭ pačynajuć pić — ad pustečy, ad biessensoŭnaści, ad taho, što nia tak pražyŭ, nia z toj žančynaj, nia tam pracavaŭ. U jaje staraść pryhožaja. I heta pry tym, što ŭ jaje nia samy paśpiachovy ŭ sacyjalnych adnosinach syn. Ale pahladzicie, jak jana pryhoža, ciarpliva heta pražyvaje.

«NN»: U savieckija časy ličyłasia, što dakumentalnyja karciny — heta idealahičnaja zbroja. Jak Vy hetaj pastki paźbiahajecie?

HA: My sami pišam dla siabie scenary. Telebačańnie sapraŭdy zdymaje vielizarnuju kolkaść dakumentalnych filmaŭ, jakija ni da kino, ni da dakumentalizmu nia majuć dačynieńnia. Prakat zhubiŭsia, nichto našych filmaŭ nia bačyć. Jak balet dzieści tam ci kamernaja muzyka — sto čałaviek chodziać na tyja kancerty. Tamu nichto nadta nia ŭmiešvajecca. Mohuć skazać ab pryniaćci karciny: «Narodu takoje kino nia treba»… Jechała ja ŭ Małdovu na festyval praz Žłobin — pačućcio smurnoje: łavački pamianiali ŭ centry horadu, lichtaryki pamianiali — ludziej pamianiać zabyli. Chodzić ahresiŭnaja moładź, apranutaja ŭ tannuju kitajskuju vopratku, z čypsami, ź pivam, špurlaje śmiećcie tam, dzie siadzić. Sport — dobra, chakiej — vydatna, ale jość jašče bolš važnyja rečy, bolš hłybokija. Narod… Ja taksama narod, moj aperatar — narod. My ž nia z Marsu prylacieli. My ŭsie naradzilisia tut, žyviom tut… Kali majoj zdymačnaj hrupie padabajecca toje, što my robim, čamu heta nie pavinna padabacca kamuści jašče? Važna zrabić bačnym niabačnaje žyćcio ludziej.

«NN»: Jak heta?

HA: Na filmie «Boža moj» aperataram była Taciana Łohinava i byŭ asystent aperatara. Jon adkazvaŭ za kameru i, kali Łohinava advaročvałasia, naciskaŭ na knopku i štości tam padzdymaŭ. Vyjšła dvanaccać hadzin materyjału, i ja nia pamiatała, dzie čyjo. Ale kali pačała raśpisvać materyjał, kažu sabie: «Što heta? Heta ž nia Łohinava zdymała». Zdajecca, karcinka jak karcinka, usio ŭ fokusie. Ale voś pusty kadar — voś jon nie zapoŭnieny ani dumkaj, ani pačućciom — jak zastaŭka na biełaruskim telebačańni. Jak heta fiksujecca? Jak duša aperatara, jaki razumieje, što jon robić, jakuju historyju apaviadaje, — jak jana pieradajecca i stužcy taksama, jak hety plan robicca niepustym?

«NN»: Vašy karciny praktyčna niahledžanyja. Aŭdytoryja ich mizernaja. I jak pavodzić siabie čałavieku ŭ sytuacyi takoha maŭčańnia?

HA: Treba siejać, palivać: vyraście, nia vyraście paśla nas — heta ŭžo nia naša pytańnie. My apracoŭvajem svaju dzialanku… Ja žyvu pobač ź filarmonijaj, časta byvaju na kancertach. I ja baču: hadami adny j tyja ž ludzi. Kali prybrać znajomych muzyki, svajakoŭ kampazytara, to zala budzie praktyčna pustaja. Chacia ŭ nas dvuchmiljonny horad. Što rabić? Dy ničoha — praciahvać pracavać i žyć. U majoj sytuacyi heta jašče praściej, bo kino — heta kanserva. I za dziesiać hadoŭ maja karcina «Boža moj» nie sastareje.

«NN»: Kali ž źmienicca naš narod?

HA: Heta praca nie adnaho pakaleńnia.

∎

HALINA ADAMOVIČ — režyserka-dakumentalistka. Naradziłasia ŭ 1969. U 1994 skončyła Akademiju mastactvaŭ (majstar Viktar Dašuk). Aŭtarka filmaŭ: «Palubi mianie čornieńkim» (1994), «Faŭst Arlena» (1997), «Hienij miesca» (2002), «Boža moj» (2004) — pryz na katalickim kinafestyvali «Mahnifikat», pryz u Karłavych Varach.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0