Hramadstva2929

«Sdochni, Putler. Niet vojnie». Skarynaznaŭca abviaściŭ vajnu Rasii i biespakarana pravioŭ pieršuju dyviersiju

Niazvykły sposab vykazvańnia dumak, jakim karystaŭsia Francysk Skaryna, dapamoh daśledčyku jaho tvorčaści Illi Lamieškinu ašukać časopis MHIMO. Nie zaŭvažyŭšy padvochu, vydańnie nadrukavała artykuł z antypucinskim pasłańniem. Navukoviec vyčakaŭ, pakul nakład vydańnia razydziecca, a zatym raskazaŭ kaleham pra zroblenaje.

Illa Lamieškin. Fota: asabisty albom Illi Lamieškina

«Skaryna ŭdzielničaje ŭ vajnie suprać Kramla»

Illa Lamieškin — słavist, doktar fiłasofii, dacent Karłavaha ŭniviersiteta — z 2017 hodu źbiraje źviestki pra tvorčaść Francyska Skaryny. U 2020 hodzie pabačyła śviet jaho manahrafija «Partret Franciška Skaryny», jakuju zabaranili ŭ Biełarusi.

U śniežni 2022 hoda Illa Lamieškin napisaŭ u rasijski časopis «Kancept: fiłasofija, relihija, kultura» biaskryŭdny na pieršy pohlad artykuł «Kolki knih F. Skaryna vydaŭ u Prazie?».

Časopis vydaje MHIMO — Maskoŭski dziaržaŭny instytut mižnarodnych adnosin. Jaho vypuskniki stanoviacca pravadnikami rasijskaha impieryjalizmu. 

U artykule Illa Lamieškin zakadavaŭ palityčnaje pasłańnie vydaŭcam. Dla antypucinskaha i antyvajennaha zvarotu navukoviec vykarystaŭ niazvykły srodak pieradačy infarmacyi — akravierš. Jaho upieršyniu ŭ svaich tekstach užyŭ 500 hadoŭ tamu sam Skaryna. 

U akravieršy pačatkovyja litary vieršavanych radkoŭ, pračytanyja źvierchu ŭniz, utvarajuć słova ci frazu.

Razvarot z akafista Francyska Skaryny z «Małoj padarožnaj knižki». Na razvarocie słova «diełał». Uvieś akravierš: «Diełał doktar Skarynič Franciskus». Fota: z asabistaha archivu Illi Lamieškina

U 22-ch abzacach aŭtar artykuła z dapamohaju kambinatornaj paetyki Fracyska Skaryny schavaŭ dva skazy: «SDOCHNI, PUTLER. NIET VOJNIE.I.Ł». 

Illa Lamieškin svoj artykuł nazyvaje dyviersijaj i sabatažam. Usio ŭ im simvalična. Kolkaść abzacaŭ nahadvaje pra hod pačatku poŭnamaštabnaj ahresii Rasii suprać Ukrainy. A sam artykuł byŭ dasłany ŭ MHIMO 24 lutaha 2023 hoda — u pieršuju hadavinu pačatku vajny. 

«Dla mianie heta maja maleńkaja asabistaja vajna, jakuju ja pačaŭ 24 lutaha», — davodzić skarynaznaŭca.

Uražańnie biaskryŭdnaści artykuła stvaraje jaho navukovaja častka. U joj aŭtar raskazvaje pra tvorčaść biełaruskaha aśvietnika, pieršadrukara, intelektuała epochi Adradžeńnia na movie Skaryny — u kultyvavanaj maniery XVI stahodździa.

«Mnie pryjemna, što hetak Skaryna ŭdzielničaje ŭ vajnie suprać Kramla, bo jaho srodak pieradačy infarmacyi ŭ roŭnaj miery biełaruski i ŭkrainski, — davodzić navukoviec. — Skaryna žyŭ u toj čas, kali hetyja narody jašče nie padzialilisia. My byli adzinym narod — Rutenija. Francysk nazyvaŭ siabie rutenus, a heta ahulny prodak sučasnych biełarusa i ŭkrainca».

Illa Lamieškin adznačaje, što jamu važna było nadrukavać artykuł u časopisie, jaki nie tolki supracoŭničaje z režymam Pucina, ale ŭvasablaje saboju režym.

Artykułam sa schavanym pasłańniem navukoviec namahajecca dyskredytavać Ministerstva zamiežnych spravaŭ Rasii, pakarać kiraŭnictva ŭniviersiteta i sam časopis za padtrymku vajny.

«Treba razumieć, što ŭniviersitet MHIMO niepasredna adnosicca da Ministerstva zamiežnych spraŭ. A heta i Łaŭroŭ (Siarhiej Łaŭroŭ, ministr zamiežnych spraŭ Rasii. — NN), i Zacharava (Maryja Zacharava, aficyjnaja pradstaŭnica MZS Rasii. — NN), i ŭsia ich chieŭra», — tłumačyć navukoviec.

Illa Lamieškin zaŭvažaje, što hałoŭny redaktar časopisa Juryj Simanaŭ-Viaziemski 30 hadoŭ viadzie pieradaču «Umniki i umnicy», jakaja pieratvaryłasia ŭ škołu pa adboru kadraŭ dla režymu Pucina. Z usioj Rasii źbirajuć talenavituju moładź i pieramožcaŭ biez konkursu biaruć u MHIMO, «dzie ź ich robiać Łaŭrovych i Zacharavych».

Artykuł Illi Lamieškina ŭ rasijskim časopisie. Fota: skryn z sajta MHIMO

Słavist kaža, što aktualizavaŭ kambinatornuju paetyku Francyska Skaryny, kab u biełarusaŭ i rasijan źjaviŭsia srodak dla vykazvańnia antyvajennaj pazicyi va ŭmovach dyktatury i tatalitaryzmu. Joju možna karystacca taksama ŭ turmie, bo takaja stychija tvorčaści nie paddajecca kantrolu i, kab vyjavić zabaronienaje, supracoŭniki pavinny raźbiracca ŭ tonkaściach takoha mastactva.

Ašukanstva Illi Lamieškina nie było vyjaŭlenaje dahetul. 500 asobnikaŭ nakładu časopisa z kramolnym artykułam razyšlisia pa biblijatekach, univiersitetach, dypłamatyčnych pradstaŭnictvach. U lipieni elektronnaja viersija artykuła źjaviłasia na sajcie vydańnia.

Skarynaznaŭcu ŭdałosia razžycca časopisam z dapamohaju «knižnaha padmanu».

Navukoviec źviarnuŭsia ŭ rasijskuju ambasadu ŭ Prazie, kab taja naŭzamien vydańniam pražskaha linhvistyčnaha hurtka dasłała jamu numar časopisa ź jaho artykułam. U Rasiju byli dasłanyja 22 asobniki zabaronienaj u Biełarusi knihi «Partret Franciška Skaryny», a adtul dypłamatyčnaj poštaj navukoviec atrymaŭ 10 asobnikaŭ z antypucinskim akravieršam.

Kniha «Partret Franciška Skaryny», zabaronienaja ŭ Biełarusi. Fota: asabisty albom Illi Lamieškina

Illa Lamieškin nahadvaje, što jaho knihu «Partret Franciška Skaryny» pa zahadzie źvierchu prybrali ź biełaruskich biblijatek u 2022 hodzie. Heta adbyłosia paśla taho, jak byli adrefleksavanyja padziei 2020 hoda. Pryčyn, kab tak zrabić z manahrafijaj, u łukašenkaŭcaŭ było niamała.

Kramolny dla Łukašenki raździeł u knizie «Partret Franciška Skaryny». U im tłumačycca, što Łukašenka dyskredytavaŭ orden Skaryny. Fota: asabisty albom Illi Lamieškina

Adzin z raździełaŭ byŭ pryśviečany pratestam. Na pačatku było napisana, što vykazvajecca padtrymka «ludu paspalitamu i akademičnamu śvietu Biełarusi, jaki akazaŭsia ŭ duža niaprostym stanoviščy». Aŭtar u zhadcy pra razdaču ordenaŭ Skaryny nazvaŭ Łukašenku nievukam. Prezident ža pražskaha linhvistyčnaha hurtka ŭ pradmovie napisaŭ: «toje, što było aŭtarytarnym režymam, na našych vačach pieratvarajecca ŭ dyktaturu».

Illa Lamieškin ličyć, što los numara rasijskaha časopisa z akravieršam budzie takim ža, jak i ŭ jaho knihi pra Skarynu. Kali kiraŭnictva daviedajecca pra kramołu, to častku nakładu, jakuju nie paśpieli raspaŭsiudzić, źniščać. Razasłanyja ŭ biblijateki asobniki źbiaruć.

«Časopis z akravieršam stanie biblijahrafičnaj redkaściu. Ja ich razdaju ŭ adździeły redkich knih biblijatek. Adzin asobnik užo znachodzicca ŭ Nacyjanalnaj biblijatecy Čechii, jašče adzin — u biblijatecy Vilenskaha ŭniviersiteta», — havoryć navukoviec.

«Cenzaram daviadziecca vyčytvać teksty haryzantalna i viertykalna»

Pra toje, što schavana ŭ artykule, Illa Lamieškin paviedamiŭ sam 15 vieraśnia ŭ navukovaj sacyjalnaj sietcy Academia.edu. Jon apublikavaŭ heta dla dyskusii, supravadziŭšy kamientarom: «Chto nie moža havaryć pra vajnu — niachaj tut havoryć ab Skarynu».

Pakul reakcyi z Rasii na artykuł niama, ale jana źjavicca bližejšym časam, upeŭnieny navukoviec.

Pierapisku ź im MHIMO ŭžo spyniŭ. Na jaho zajaŭku ab udziele ŭ kanfierencyi «Mahija i inavacyi», jakuju 20 kastryčnika arhanizuje heta navučalnaja ŭstanova, nie adkazvajuć. U anatacyi da vystupu na kanfierencyi skarynaznaŭca taksama vykarystaŭ akravierš z antyvajennym zvarotam, ale ŭ inšaj stylistycy.

Na dumku navukoŭca, kali akravieršy stanuć papularnymi, to cenzaram z redaktarami daviadziecca pilna vyčytvać teksty «nie tolki haryzantalna, ale i viertykalna». Heta budzie ich vymotvać. Patrabavać dadatkovaha času, a značyć i hrošaj.

«I heta nastupstvy, da jakich ja imknusia taksama. Kab MHIMO, časopis i MZS mieli nie tolki reputacyjnyja prablemy, ale i finansavyja», — adznačaje skarynaznaŭca.

Illa Lamieškin kaža, što jamu ŭžo dasłali list z Rasii, u jakim vykarystanaja kambinatornaja paetyka Skaryny i ŭ takoj ža formie aŭtaru byŭ adpraŭleny adkaz. A ŭ dyskusii na Academia.edu adzin z rasijskich udzielnikaŭ prapanavaŭ rabić staŭki, jak chutka artykuł z antypucinskim akravieršam źniknie z časopisa.

«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny

PADTRYMAĆ

Hladzicie taksama:

Što ŭtojvaje Biblija Skaryny?

«Supracoŭnik HUBAZiKa ŭziaŭ u mianie knihu ź vieršami i paprasiŭ aŭtohraf». Raskazvajem pra studenta, jaki stvaryŭ prafsajuz u BDU

Češskija daśledčyki: Francysk Skaryna nie mieŭ vusoŭ

Za kulisami Hienasamblei AAN: voś jak Łukašenka prajhraŭ Słavienii 38:153

Kamientary29

  • Lolik z-pad Limasoła
    18.09.2023
    hhahah)) Hodna!
  • cudoŭna
    18.09.2023
    "My byli adzinym narod — Rutenija. Francysk nazyvaŭ siabie rutenus, a heta ahulny prodak sučasnych biełarusa i ŭkrainca"
    dzieści na Paleśsi zaraz zadavolena paśmichajecca Prosty)
  • p
    18.09.2023
    pantariez..... 
    pro takije dieła nado rasskazyvať vnukam ili pisata miemuary v stoł.  idiot samy nastojaŝy tołku s jeho knih tiepieŕ? izymut i v makułaturu.  Eto ihra v dołhuju a to čto on sijuminutnoj słavy zachotieł - nu śmiešno priamo
 
Naciskańnie knopki «Dadać kamientar» aznačaje zhodu z rekamiendacyjami pa abmierkavańni.

Ciapier čytajuć

Minčuki skardziacca na atručvańnie paśla naviedvańnia viadomaha restarana. Pracu ŭstanovy prypynili4

Minčuki skardziacca na atručvańnie paśla naviedvańnia viadomaha restarana. Pracu ŭstanovy prypynili

Usie naviny →
Usie naviny

Tavary z «Pahoniaj» pradavali, niahledziačy na zabarony9

Stała viadoma, jak rahačoŭski zavod pracuje na rasijskuju vajskovuju pramysłovaść5

Va ŭsim śviecie pierastaŭ pracavać Starlink

Hrodzienski «Nioman» pieraviarnuŭ hulniu z «Košycami», prajhrajučy 0:21

Pad Minskam adbyŭsia mahutny vybuch na hazavym trubapravodzie11

Źniali z pasady namieśnika hiendyrektara TASS, jaki braŭ intervju ŭ Łukašenki1

Pamior Viačka Stankievič3

Škoła ekanomiki i biznesu EHU: što jana saboj ujaŭlaje i čym adroźnivajecca ad BDEU6

Siarod zahinułych u avijakatastrofie ŭ Amurskaj vobłaści byŭ prynamsi adzin biełarus5

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Minčuki skardziacca na atručvańnie paśla naviedvańnia viadomaha restarana. Pracu ŭstanovy prypynili4

Minčuki skardziacca na atručvańnie paśla naviedvańnia viadomaha restarana. Pracu ŭstanovy prypynili

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić