U Aśviei chočuć pradać na miasa biełaruskich zapražnych koniej — heta adzinaja nacyjanalnaja paroda
Amatary koniej bjuć tryvohu: haspadarka ŭ Aśviei (Vierchniadźvinski rajon) choča pradać tabun na miasa. Tam jość i biełaruskija zapražnyja koni. Heta adzinaja nacyjanalnaja paroda Biełarusi, na vyviadzieńnie jakoj spatrebiłasia nie adno dziesiacihodździe.
Na situacyju źviarnuli ŭvahu supracoŭniki prakatu koniej u Aśviei. Ciapier jany sprabujuć znajści tych, chto zachacieŭ by vyratavać žyvioł ad nieminučaj hibieli na miasakambinacie: «Kałhas rasfarmiroŭvajuć, koniej puścili na prodaž».
U kamientaryjach ludzi škadujuć:
«Z takimi namahańniami były dyrektar saŭhasa M. P. razvodziŭ koniej. Ich dahladali jak dziaciej».
Supracoŭniki prakatu koniej adkazvajuć, što abmiarkoŭvali ź Mikałajem Piatrovičam hetu prablemu: «Vielmi pieražyvaje čałaviek. Heta było jaho stvareńnie, luboŭ… Ale niama padtrymki ad kiraŭnictva».
Zhodna z danymi sajta kartoteka.by kompleks «Aśviejski» źjaŭlajecca «niepłaciežazdolnym s/h pradpryjemstvam, jakoje padlahaje finansavamu azdaraŭleńniu ŭ pieryjad 2019-2027, rašeńnie ad 05.04.2019 № 176».
U Aśvieju pryjazdžali i pradstaŭniki konna-spartyŭnaha kłuba «Tabun»: jany paćvierdzili, što situacyja skłałasia nie vielmi dobraja.
«Koniej pradajuć usim, chto pryjazdžaje. Siońnia zabrali ŭsich izabełavych kabyłak 2023 hoda i pakinuli na broń starejšych izabełak. Taksama pradadzieny adzin z vytvornikaŭ, pryhožy sierabrysty žarabiec, pradadzieny nie ŭ raźviadzieńnie, na žal. Choć jaho była hatova zabrać najbujniejšaja haspadarka «Paleskaja niva».
Jany taksama adznačyli, što ŭ haspadarki jość aptovy pakupnik na ŭsio pahałoŭje — i kiraŭnictva heta całkam zadavalniaje: «Pačalisia hulni ŭ ceny — maŭlaŭ, maładniak 2023 hoda pa 5,5 rubla za kiłahram, za starejšych spačatku nazyvali canu pa 8 rubloŭ, potym pa 6,6. Vielmi brydkaja situacyja, uličvajučy, što košt byŭ abvieščany za ŭsich adnolkavy».
U kamientaryjach udakładniajuć, što koń u siarednim važyć 400-450 kiłahramaŭ. To-bok dla taho, kab vykupić adnu žyviołu treba zapłacić prykładna 2,5 tysiačy rubloŭ. Z adnaho boku, heta vielmi nievialikija hrošy za parodzistaha kania. Ź inšaha — usio ž taki na prodaž vystaŭlena adrazu šmat žyvioł.
Biełaruski zapražny koń pachodzić ad dzikaha prodka — lasnoha tarpana i naležyć da parod paŭnočnaha lasnoha typu. Na farmavańnie sučasnaj papulacyi vialiki ŭpłyŭ akazali koni konnych zavodaŭ i zavodskich stajniaŭ, pačatak stvareńnia jakich adnosicca ažno da XVII stahodździa. Viadoma, što ŭ 1850-ch hadach na terytoryi Biełarusi ŭžo było 22 nievialikija konnyja zavody i 4 dziaržaŭnyja zavodskija stajni.
U vyniku šmathadovaj narodnaj sielekcyi i ŭznaŭlalnaha skryžavańnia žarabcoŭ zavodskich parod (ardenskaj, arabskaj, hudbransdalskaj, šviedskaj, brabansonskaj, hanovierskaj, arłoŭskaj i h. d.) z abaryhienami lasnoha typu da kanca XIX stahodździ sfarmavaŭsia novy typ biełaruskaj zapražnoj. Da 1941 hoda dadzienaja papulacyja nazyvałasia ašmianski koń, a z 1946-ha — biełaruski zapražny. U 1928-1930 hh. biełaruskija (ašmianskija) koni ekspartavalisia ŭ Hiermaniju, Aŭstryju, Litvu, Polšču i vysoka šanavalisia na rynku.
U pieryjad druhoj suśvietnaj vajny biełaruskaj koniehadoŭli byŭ naniesieny kałasalny ŭron. Dobryja žarabcy i kabyły zahinuli abo byli vyviezieny. Adnaŭleńnie nacyjanalnaj parody zaniało davoli doŭhi čas.
«Varta paabdymacca z našymi žyviołami — i nastroj padymajecca». Hrodzienskaja siamja znajšła ščaście ŭ hadavańni žyvioły i vyrabie syroŭ
«Pieršy raz sieła na kania ŭ 35 hadoŭ». Hrodzienka sabrała vakoł siabie tabun koniej i ščaślivaja
U Loźnienskim rajonie ratavalniki vyciahnuli z bałota kania. Zahruz pa samuju šyju
Ciapier čytajuć
«Ja skazaŭ na videa, što mianie nie katujuć — na toj momant heta było praŭdaj. A praź dźvie hadziny mianie źbili». Ukrainski žurnalist dva hady pravioŭ u rasijskim pałonie — voś što jon pieražyŭ1
Kamientary