«U kožnaj krainie ŭsio zaležyć tolki ad biełarusaŭ». U APK źjaviŭsia adkazny za lehalizacyju biełarusaŭ za miažoj

Vital Maŭčanaŭ rodam ź Minska, da 2020 hoda zajmaŭsia biznesam. U 2020-m zasnavaŭ miechanizm pieradačy infarmacyi pra chapuny padčas adklučeńnia internetu, zajmaŭsia žurnalisckaj dziejnaściu. Paźniej vystupiŭ suzasnavalnikam Biełaruskaha doma ŭ Tallinie i Narodnaj ambasady ŭ Estonii. U 2022 hodzie staŭ pradstaŭnikom Ofisa Śviatłany Cichanoŭskaj u Estonii, a z 2023-ha reprezientuje Ofis i ŭ Łatvii. 

Maŭčanaŭ raskazaŭ «Biełsatu», što zrabiŭsia namieśnikam pradstaŭnicy Abjadnanaha pierachodnaha kabinieta pa sacyjalnaj palitycy, ale zastaŭsia taksama pradstaŭnikom Ofisa Cichanoŭskaj u Łatvii i Estonii, praciahvaje zajmacca prablematykaj hetaha rehijonu.

Što da sacyjalnaj palityki, to Maŭčanavu pastavili zadaču skaardynavać pracu hramadskich i pravaabarončych arhanizacyjaŭ, jakija dapamahajuć biełarusam ź lehalizacyjaj u roznych krainach. 

«Ja druhi dzień na pasadzie, užo pastupajuć pytańni ad biełarusaŭ, jakija nielehalna zastajucca dzieści ŭ Jeŭropie i chočuć lehalizavacca, jašče niejkija jość pytańni, — raskazvaje Maŭčanaŭ. — Asnoŭnaja zadača — heta dasyłać hetyja pytańni da pravaabarončych arhanizacyj».

Navat nie pieršaja, a «nulavaja» zadača — heta pytańni ekstradycyi i departacyi, praciahvaje jon. Dla tych, kaho vysyłajuć u Biełaruś, surjozna staić pahroza źniavoleńniaŭ i katavańniaŭ. Pytańnie paŭstała jašče da ekstradycyi z Vjetnama ŭ Biełaruś byłoha vajara Pałka Kalinoŭskaha i siabra Kaardynacyjnaj rady Vasila Vieramiejčyka. Pavodle słoŭ Małčanava, pryznačeńnie kahości na pracu z hetaj temaj abmiarkoŭvałasia jašče na treciaj kanfierencyi «Novaja Biełaruś» u žniŭni.

Što rabić čałavieku, jakomu pahražaje departacyja ci ekstradycyja? Małčanaŭ pryznaje, što heta składanaje pytańnie. U vypadku z tym ža Vieramiejčykam departacyja adbyłasia vielmi chutka, času abaranić Vieramiejčyka nie było.

Małčanaŭ najpierš zaklikaje nie jeździć u krainy, jakija supracoŭničajuć z režymam Łukašenki. Asabliva heta tyčycca vieteranaŭ Pałka Kalinoŭskaha i inšych vajaroŭ, jakija baranili Ukrainu, bo jany dla režymu Łukašenki — najpieršaja cel. Jon taksama zaklikaje pytać pra pahrozy i pajezdki navat u krainy kštałtu Turcyi (paznačanyja nie čyrvonym, a žoŭtym na sajcie Pashpart.org) u Kabinieta, Ofisa, pravaabarončych inicyjatyŭ.

Hruziju, praciahvaje jon, demakratyčnyja siły nie ličać absalutna biaśpiečnaj dla biełarusaŭ: choć z Hruzii ŭ Biełaruś pakul nie vydajuć ludziej, jakim pahražaje palityčny pieraśled, ale tam ciapier «svaje palityčnyja rečy adbyvajucca». Hruzija zastajecca «samaj prablemnaj» u pytańniach lehalizacyi biełarusaŭ.

U Jeŭrasajuzie pytańni lehalizacyi naładžanyja lepš, ale i tam byvajuć prablemy, adznačaje Małčanaŭ. Hetyja pytańni, padkreślivaje jon, razhladajuć nie Ofis ci Kabiniet, a ŭłady adpaviednaj krainy. Prablemy zastajucca i z pašpartami, i padarožnymi dakumientami («zamianialnikami pašpartoŭ» dla tych, u kaho skončyŭsia pašpart i ŭ kaho niama mahčymaści źjeździć u Biełaruś dla zamieny pašpartu praz pahrozu palityčnaha pieraśledu).

Va Ukrainie biełarusy taksama majuć prablemy ź lehalizacyjaj, bo na biełarusaŭ hladziać jak na hramadzian krainy-suahresara. Na niadaŭnim forumie Astrožskich u Kijevie ambasadar pa asablivych daručeńniach Ukrainy ŭ Biełarusi Ihar Kizim kazaŭ, što pytańni lehalizacyi biełarusaŭ nie moža vyrašyć nichto akramia samich biełarusaŭ. Małčanaŭ raskazaŭ, što trymaje dobry kantakt z kiraŭnikom misii demakratyčnych siłaŭ u Kijevie Hienadziem Mańkom, zajmajecca hetymi pytańniami. 

Ale Kizim maje racyju, praciahvaje Małčanaŭ: 

«U kožnaj krainie tolki ad biełarusaŭ zaležyć ichniaja lehalizacyja».

Jon pryvodzić prykład. Da jaho prychodziać i kažuć, što ŭ peŭnaj krainie biełarusam nie vydajuć pašparty zamiežnika. Hladzić — a ŭ hetaj krainie naohuł nie vydajuć takija pašparty, niama takoha typu dakumientaŭ. Kab źjaviŭsia, treba iści ŭ parłamient. Pieršaje, što možna zrabić, heta pisać listy ŭ parłamient ad dyjaspary, jakaja raskaža pra svaje prablemy. Paśla takich listoŭ parłamient moža pačać razhlad prablemy.

U mnostvie parłamientaŭ jość hrupy «siabroŭ demakratyčnaj Biełarusi». Naprykład, takaja hrupa jość u parłamiencie Łatvii. Ale dla vyrašeńnia prablemy z mašynami na biełaruskich numarach u Łatvii treba było, kab «dyjaspara pryjšła i skazała, što nam treba tak» — samoj najaŭnaści prabiełaruskaj hrupy, jak i dziejnaści demakratyčnych siłaŭ, było niedastatkova.

«Deputaty čujuć tych, chto žyvie ŭ ichniaj krainie, bolš, čym tych, chto nie žyvie, bo heta patencyjnyja vybarščyki, — tłumačyć Małčanaŭ. — My nie možam pryjści ŭ niejkuju krainu i skazać: «Zrabicie, kali łaska, zakon, kab u biełarusaŭ byli pašparty zamiežnika». Tak nie pracuje. Pieršy zapyt pavinien być ad biełarusaŭ, jakija žyvuć u krainie».

Małčanaŭ dadaje, što nie tolki Ukraina, ale i inšyja krainy mohuć usprymać biełarusaŭ jak hramadzian krainy-suahresara. Mienavita tamu ŭ biełarusaŭ mohuć być i inšyja pytańni, jak to z atrymańniem vizaŭ.

• 4
• 1
• 2
• 1
• 0
• 0
• 0
• 0