Ci zabiare kampjutar vašu pracu i kali robaty pačnuć myć za nas posud? Raspytali ekśpierta pra štučny intelekt
Siarhiej Palevikoŭ — aŭtar błoha pra štučny intelekt u miedycynie AI Health Uncut i suaŭtar padkasta Digital Health Inside Out. My źviarnulisia da jaho z papularnymi pytańniami pra ŠI: ci varta vietliva razmaŭlać z ChatGPT, što nie pad siłu kampjutaram i kali čakać paŭstańnia mašyn.

«Štučny intelekt? Zvyčajnaja kampjutarnaja prahrama»
Što takoje naohuł štučny intelekt?
«Heta zvyčajnaja kampjutarnaja prahrama, jakaja nibyta nabližaje nas da čałaviečaha intelektu i ŭ niejki momant, napeŭna, pierahonić jaho. Štohod štučny intelekt robicca ŭsio lepšym i lepšym, bo ałharytmy lepšajuć, vyličalnaja mahutnaść raście.
Naprykład, jość test Ćjurynha, jon byŭ stvorany šmat hadoŭ tamu [matematykam] Ałanam Ćjurynham. Jon vyznačaje, nakolki dobry ałharytm i nakolki jon nabližany da čałaviečaha intelektu. Šmat hadoŭ hetyja ałharytmy byli dalokija ad taho, kab prajści takija testy, a ciapier my možam kazać, što jany mocna nablizilisia da čałaviečaha intelektu».
Siarhiej tłumačyć, što ŭ siońniašnim ŠI niama ničoha pryncypova novaha — vykarystoŭvajucca tyja ž ałharytmy-transformiery, jakija prydumali jašče niekalki hadoŭ tamu.
Kali vielmi spraścić, transformiery — heta prahramy, jakija čytajuć tekst ci inšyja typy danych (naprykład, malunki ci aŭdyja) nie pa paradku, a ŭsio adrazu, i sprabujuć zrazumieć, jakija frahmienty važnyja i jak jany źviazanyja pamiž saboj. Dziakujučy hetamu transformier moža padkazać, jaki budzie nastupny parahraf abo, kali ŭ tekście prapuščanyja słovy, skazać, što tam prapuščana.
Siońnia, kali kažuć pra štučny intelekt, zvyčajna majuć na ŭvazie niejrasietki. Jany pačali pracavać ź nieliniejnymi pracesami — ciapier heta praściej, bo ŭ apošnija hady vielmi vyrasła vyličalnaja mahutnaść kampjutaraŭ i abjom ich pamiaci.
«Liniejny praces — heta kali ty pračynaješsia i štodzień robiš adno i toje ž, pradkazalnyja rečy, ale ŭ bolšaści ludziej žyćcio niepradkazalnaje. Ty pračynaješsia, idzieš pa darozie, i raptam mašyna ciabie apyrskała brudam — heta bližej da nieliniejnych pracesaŭ.
Raniej ałharytmy dapamahali ŭ bolš prostych pracesach — naprykład, kalkulatar vyrašaje prostyja matematyčnyja zadańni. Ale, byvaje, na vytvorčaści treba vyrašać šmat nieliniejnych pytańniaŭ, dapuścim, stanki łamajucca na zavodach. Ciapier niejronki lepš z hetym dapamahajuć», — pa-prostamu tłumačyć Siarhiej.
«Kampjutar nie ŭśviedamlaje, nakolki vietliva vy ź im hutarycie»
Dla miljonaŭ ludziej ŠI nabyŭ abličča prahramy ChatGPT — čat-bota, jaki dapamahaje z pobytavymi, prafiesijnymi i navat psichałahičnymi prablemami. Ale, kaža Siarhiej, pa svajoj sutnaści ChatGPT — heta prosta vielmi razumny kalkulatar.
Šmat chto kamunikuje z ChatGPT padkreślena vietliva. Nakolki heta abhruntavana?
«Nasamreč kampjutar nie ŭśviedamlaje, nakolki vietliva vy ź im hutarycie. Mahčyma, mohuć źjavicca prahramy, jakija aceńvajuć vietlivaść, i ad hetaha budzie zaležać ich staŭleńnie da karystalnika, ale ChatGPT pakul što heta nie robić», — kamientuje Siarhiej.

Niekatoryja ŭžo karystajucca ChatGPT jak ułasnym psichołaham i daradcam u asabistych pytańniach. Tut jość svaje minusy, padkreślivaje Siarhiej:
«Prablema ŭ tym, što ŭ internecie ničoha nie źnikaje, nielha nacisnuć knopku «vydalić» — i ŭsio. Zaŭždy jość šans, što niešta zastaniecca. Naprykład, niadaŭna zbankrutavała kampanija 23andMe. Jana źbirała DNK u ludziej, kab dapamahčy im znajści svajakoŭ ci niešta padkazać pa zdaroŭi. Ale ŭ jaje zastalisia ŭsie danyja ludziej, i nieviadoma, što ź imi budzie.
Ale za miežami biaśpieki pytańnie ŭ tym, što zručna dla ludziej. Heta jak z Google, da jakoha ludzi pryvykli i ciapier huhlać tam usio, što im pryjdzie ŭ hałavu. Hutarki ź niejrasietkami taksama zastajucca na siervierach u kampanij. Napeŭna, z časam ludzi buduć stavicca da hetaha bolš niadbajna i pačnuć bolš daviarać čat-botam».

Mienš viedaŭ pra žyćcio, čym u 7-hadovaha dziciaci
Składana pradkazać, čaho dasiahnie ŠI praz 100 hadoŭ. Ale možna praanalizavać, u čym ŠI budzie składaniej zamianić čałavieka na bližejšyja paŭstahodździa.
Najpierš — u śfierach, dzie važnaja čałaviečaja suviaź.
«Naprykład, moža być składana zamianić artystaŭ, komikaŭ. ChatGPT taksama ciapier moža prydumlać žarty, ale tut havorka pra čałaviečuju suviaź.
Nakolki baču, vielmi składana budzie zamianić miedsiaścior, tamu što pacyjenty hetaha prosta nie prymuć. Mnie zdajecca, u miedycynie raspaŭsiud ŠI zojmie bolš času, čym u inšych śfierach. Zrazumieła, što ŠI buduć vykarystoŭvać dla aŭtamatyzacyi roznych rečaŭ, miedycynskich zapisaŭ. Ale na toje, kab zamianić čałaviečuju suviaź, treba bolš času».
Što da rynku pracy, to ludzi schilnyja pieravučvacca. A novyja technałohii mohuć stvarać pracoŭnyja miescy: naprykład, spatrebiacca śpiecyjalisty, kab pracavać z štučnym intelektam.

Vakoł ŠI jość šmat strachaŭ. Adzin ź ich — što štučny intelekt zdoleje paŭstać suprać ludziej. Dyk ci čakać nam paŭstańnia mašyn?
Siarhiej u heta nie vieryć, ale adznačaje: jon i nie znachodzicca la vytokaŭ adpaviednych prahram ŠI. Reč u tym, što kampjutary jašče i blizka nie dajšli da taho ŭzroŭniu, pry jakim možna pra takoje kazać:
«Na siońnia bolšaść hetych prahram, napeŭna, majuć mienš viedaŭ pra žyćcio i razumieńnia, čym 7-hadovaje dzicia. Chacia zrazumieła, što ŭ niejkich śfierach, u toj ža matematycy, kampjutar budzie viedać bolej. I pa-druhoje, ludzi sami stvaryli ŭsie hetyja prahramy i kantralujuć ich.
Ciapier pačałasia vialikaja chvala, kali sam štučny intelekt pačynaje prahramavać, ale pakul što heta prahramy vielmi nizkaha ŭzroŭniu. Mahčyma, hadoŭ praz 50 ŠI stanie niebiaśpiečny, ale pakul što ja ŭ heta nie vieru».
Siarhiej nazyvaje, u čym kampjutaram budzie vielmi niaprosta daciahnucca da ludziej. Kali ŭ płanie intelektu jany nabliziacca da čałaviečaha ŭzroŭniu ci stanuć lepšymi za nas, to nabyć zdolnaść da adnosinaŭ nakštałt čałaviečych — naprykład, da kachańnia ci seksualnych adnosinaŭ — našmat składaniej.
Taksama budzie ciažka imitavać u kampjutary intuicyju, bo joj składana navučyć praz treniroŭki na niejkich danych. A jašče ŠI moža rabić vielmi prostyja pamyłki. Jość navat takaja źjava, jak halucynacyja niejrasietki, kali toj ža ChatGPT upeŭniena vydaje chłuśniu.
Kali robaty buduć myć posud i prybiracca doma zamiest nas?
Čaho čakać dalej ad ŠI? Voś mierkavańnie Siarhieja:
«Ciapier u ŠI ŭkładajuć vielmi šmat hrošaj, tamu i dalej u śfiery budzie prahres. Ale ŭsio budzie adbyvacca za košt raźvićcia mikrapracesaraŭ, pamiaci, vyličalnaj mahutnaści, pabudujuć šmat novych centraŭ dla apracoŭki infarmacyi.
Miarkuju, uzrovień prahresu na transformierach chutka skončycca. U niejki momant spatrebiacca novyja ałharytmy, tamu što z toj ža vyličalnaj mahutnaściu i ź lepšym ałharytmam možna rabić našmat lepšyja rečy».

Siarhiej raskazvaje pra rečy, jakija jaho zachaplajuć u ciapierašnim raźvićci ŠI. Kavid spryjaŭ tamu, što ludzi stali vykarystoŭvać štučny intelekt u miedycynie i raspracoŭvać novyja leki našmat chutčej, čym raniej. U arhaniźmie čałavieka adbyvajecca šmat nieliniejnych pracesaŭ, i ałharytmy ŠI vielmi dobra pasujuć dla pracy ź imi.
Robaty, jakija vykarystoŭvajuć ŠI, stanoviacca razumniejšymi. Naprykład, heta robaty, jakija dapamahajuć u chatniaj pracy i mohuć uziać na siabie rečy, jakija ludziam nie vielmi padabajecca rabić, nakštałt myćcia posudu. Voś tolki spatrebicca čas, kab hetyja robaty patańnieli i stali dastupnyja šarahovym spažyŭcam.
Siarhiej pryznaje, što jon — technaaptymist. Bolš za toje — jamu b chaciełasia, kab takoje staŭleńnie da technałohij sustrakałasia čaściej, a ludzi rabilisia bolš piśmiennymi ŭ śfiery ŠI.
«Mnie zdajecca, šmat u kaho raźvivajecca niepryjaznaść da kampjutaraŭ i štučnaha intelektu, ale nie zaŭždy heta apraŭdana. Ja b chacieŭ, kab ludzi bolš vyvučali pra heta — mahčyma, tady budzie bolš davieru da hetych ałharytmaŭ i inšych vynachodnictvaŭ, jakija ciapier źjaŭlajucca ŭ našym žyćci. Zbolšaha ŭsie jany dapamahajuć čałaviectvu.
Napeŭna, treba i dzieciam pra heta raskazvać. Bo čym raniej čałavieka buduć da hetaha pryvučać, tym bolš roznabakovy jon budzie».
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary