Меркаванні77

Пекар з Верхнядзвінска, у якога замаўляюць вясельныя караваі нават са сталіцы: «Хлеб еш, а праўду рэж»

Кастусь Ларкоў — беларускамоўны пекар, сапраўдны знаўца хлебных справаў. Ён займаецца вырабам хлеба і ўпрыгожваннем караваяў, кожны з якіх з’яўляецца непаўторным мастацкім творам. Мы сустрэліся з майстрам, пагутарылі пра хлеб як каштоўны сімвал беларусаў і даведаліся пра тое, ці можна спячы яго ў хатніх умовах.

«Наша Ніва»: Кастусь, з чаго пачалася зацікаўленасць хлебнымі вырабамі ды іх упрыгожваннем?

Кастусь Ларкоў: Непасрэдна з працы на хлебазаводзе. Калі спачатку цікавіла нейкая адна тэхналогія, скажам, як на батоне з’яўляюцца шнары, то потым захацелася больш паглыблена вывучыць гэтую сферу. Усяму я вучыўся самастойна. Цікавіўся, якія адмысловыя ўпрыгожанні павінны быць. Кожнае з іх мае сваю сімволіку.

«НН»: Якія найбольш распаўсюджаныя ўпрыгожанні выкарыстоўвалі нашыя продкі?

КЛ: Калі казаць на прыкладзе вясельных караваяў, то перадусім птушкі — доля маладых, кветкі — пажаданне шчасця і жыцця прыгожага, вінаградная лаза — сімвал доўгага кахання.

«НН»: Пекар — гэта стан душы?

КЛ: Безумоўна. Галоўнае, каб быў спакойны характар.

Калі чалавек неўраўнаважаны, то і хлеб у яго будзе атрымлівацца кепскі.

Вельмі істотна любіць людзей і сваю працу. Калі ты робіш нешта на замову, настрой заўсёды перадаецца вырабу і людзям. Таму на табе вялікая адказнасць.

«НН»: Праз што ляжыць шлях да хлеба?

КЛ: Праз разуменне асаблівасці прадукту. Пасля з’яўляецца жаданне ўпрыгожваць хлеб, каб ён цешыў вока. Трэба ж не проста сустрэць боханам хлеба, а каб было бачна, які падыход да гасцей. Хлеб — сімвал гасціннасці. Каравай — увасабленне долі маладых. Сімвал шчасця на ім — дзве птушкі на версе каравая, якія маглі есці толькі маладыя.

«НН»: Упрыгожванне хлебных вырабаў можна назваць мастацтвам?

КС: Шмат пра гэта чую, магчыма, так і ёсць, а для мяне гэта праца, якая вочы цешыць.

«НН»: Што было самым складаным падчас асвойвання гэтай справы?

КЛ: Удасканаленне прыходзіць з часам, нельга спяшацца. І памылкі былі, яны і цяпер здараюцца, то колер вырабу не той, то на выпечцы нешта не так адбілася… Але звычайна пра такія хібы ведаю толькі я.

«НН»: Колькі па часе займае выраб хлеба?

КЛ: Ад замесу цеста да выхаду з печы — 5—6 гадзін.

«НН»: А ці магчыма спячы добры хлеб у хатніх умовах?

КЛ: Умовы, вядома ж, не тыя, але я паспрабаваў у хатняй жароўні, і атрымалася няблага. Таму і дома пры жаданні можна пячы хлеб.

«НН»: Што самае галоўнае пры працы з хлебам?

КС: Стаўленне да цеста павінна быць добрым. Бо яно адчувае, і нават лепш за чалавека. Нельга рабіць каравай з кепскім настроем. У яго часам гарэлку дадавалі, каб жыццё весялейшым было. Ваду прыносілі з некалькіх крыніц, каб жыццё было без складанасцей.

«НН»: Як робіцца хлеб, які ў яго склад?

КС: Склад хлеба вельмі просты: мука, вада, соль. Дастаткова толькі гэтых прадуктаў, каб мець магчымасць замясіць цеста для хлеба. Але вядома, калі мы наўпрост змяшаем гэтыя прадукты, то наўрад ці атрымаем звыклы для нас хлеб.

Ёсць адзін хітрык — гэта закваска. Менавіта дзякуючы ёй у хлебе назапашваецца той незвычайны смак, які ніколі нікому не надакучае.

Акрамя гэтага, закваска дазваляе атрымаць не ліпкі мякіш. Закваску ніколі не выкарыстоўваюць цалкам, а заўсёды пакідаюць нязначную частку, каб, дадаўшы да яе мукі ды вады, зноў падрыхтаваць да замесу ў наступны раз. Гэты спосаб выкарыстоўвалі нашыя продкі, і па такім жа прынцыпе гатуецца хлеб і цяпер на больш-менш буйных прадпрыемствах. У заквасцы, а пасля ў цесце назапашваюцца араматычныя злучэнні, арганічныя кіслоты, мінеральныя прадукты закісання, якія робяць хлеб і смачным, і больш карысным. Каб хлеб атрымаўся духмяным, этапы закісання і браджэння цеста павінны займаць ад дзвюх з паловай да чатырох гадзін, а часам і болей.

«НН»: Ці былі ў нашых продкаў нейкія традыцыі ці рытуалы падчас вырабу хлеба?

КС: Раней пры выпяканні нельга было сварыцца, вастрыць нажы. Непажадана было, каб нехта прыходзіў у гэты час. Выняўшы хлеб з печы, яго нельга было класці на абрус, які ляжыць благім бокам уверх… Па хлебе нават далейшы лёс высвятлялі.

«НН»: Вашая тонкая праца, у нечым вытанчаная, больш пасуе жанчынам, чым мужчынам?

КС: Дык раней хлеб на вёсках і пяклі толькі жанчыны. Нялёгкая гэта справа насамрэч. Усё ж рабілася рукамі. Цяпер машына робіць усё за чалавека, акрамя ўпрыгожанняў. Іх амаль заўсёды раблю ўручную.

«НН»: Як родныя ды сябры да вашага занятку ставяцца?

КЛ: Бацькі дзвюма рукамі за былі. Матуля, хоць яна і на пенсіі, таксама на нашым заводзе, працуем у адной змене разам. Стала падначаленай сына!

«НН»: Вы не проста пекар, а пекар з беларускім каларытам. Як да вас ставяцца на працы?

КЛ: Вітаюцца і развітваюцца са мной заўсёды па-беларуску. У нашай змене людзі імкнуцца зрабіць мне прыемна і размаўляць са мной па-беларуску.

«НН»: А былі негатыўныя моманты?

КЛ: Аднойчы мяне папрасілі не пісаць на вырабах апазіцыйных прымавак (смяецца.)

«НН»: Гэта якіх?

КЛ: У 2010-м была нейкая выстава, і мяне папрасілі зрабіць для яе некалькі боханаў з надпісамі. Сярод іх была распаўсюджаная прымаўка «Хлеб еш, а праўду рэж». Атрымалася, што яна тады актуальнае і сімвалічнае значэнне мела. Часта пішу на боханах радкі з вершаў. Чытаю нешта і занатоўваю. Прымавак пра хлеб у беларусаў шмат: «Усё не бяда, калі ёсць хлеб ды вада», «Як ты сала не хвалі, а без хлеба не з’ясі», «Хлеб — у доме гаспадар», «Хлеб — над панамі пан»…

«НН»: Кастусь, дык якому хлебу усё ж аддаць перавагу: хатняму ці зробленаму на прамысловасці?

КЛ: Усё вельмі проста: купляючы хлеб у краме, мы адмаўляемся ад моманту шчасця, якое можна адчуць, калі гарачы, духмяны хлеб выцягваеш з печы! Выбар за кожным.

* * *

Кастусь Ларкоў нарадзіўся ў Верхнядзвінску. Пасля заканчэння школы паступіў у Віцебскае вучылішча кулінарыі, потым быў Магілёўскі ўніверсітэт харчавання. Хлебам Кастусь «займаецца» з 1999 года. Цяпер працуе майстрам на хлебазаводзе ў родным Верхнядзвінску.

Каментары7

Цяпер чытаюць

«У палітыцы была справа». Лукашэнка высветліў, чаму беларусам не хапіла бульбы6

«У палітыцы была справа». Лукашэнка высветліў, чаму беларусам не хапіла бульбы

Усе навіны →
Усе навіны

Гайдукевіч параіў выкладваць у тыкток «не дупу»14

Беларуска падзялілася ўражаннямі ад аўтобуснага тура ў Дагестан — 32 гадзіны да першага начлега2

Ахматавец у Курскай вобласці расстраляў краму з гранатамёта. Z-каналы заклікалі пакараць яго, але позна2

Новы фільм з «дзіцём Беларусі». Як «Балерына» працягвае справу Джона Уіка7

У жанчыны ў Германіі нарадзіўся 100-ы праўнук

У Беларусі крытычна падае нараджальнасць. А як у суседніх краінах?16

Расіяне нанеслі масіраваны ўдар па Кіеве і Адэсе1

Актрыса Ганна Хітрык паведаміла, што рак вярнуўся6

Чаму ў сярэднім узросце наша талія павялічваецца? Прычына нечаканая1

больш чытаных навін
больш лайканых навін

«У палітыцы была справа». Лукашэнка высветліў, чаму беларусам не хапіла бульбы6

«У палітыцы была справа». Лукашэнка высветліў, чаму беларусам не хапіла бульбы

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць