Мова44

З'явілася электронная бібліятэка помнікаў пісьменства, запісаных беларускай арабіцай

Такім чынам мовазнаўцы хочуць заахвоціць іншых даследчыкаў дзяліцца сваімі здабыткамі і напрацоўкамі з шырокай аўдыторыяй. 

Хамаіл канца XIX — першай паловы XX ст., сфатаграфаваны ва Уздзе. На ўнутраным баку верхняга вечка запісана «Napisaw hety chamail Molna Jakub Ždanowicz». На падставе слоў уладальніцы і імя перапісчыка вызначана, што ён быў перапісаны ў Клецку. Фота: Philology.by

Адкрыццё публічнага доступу да электроннай бібліятэкі арабскаграфічных помнікаў беларуска-татарскага пісьменства на сайце Philology.by прымеркавалі да Дня роднай мовы.

Прадстаўленыя ў электроннай бібліятэцы матэрыялы былі сабраныя падчас навуковых экспедыцый на тэрыторыі Беларусі пачынаючы з 2008 года. Але палявыя ўмовы і адсутнасць часу адбіліся на якасці алічбоўкі і апісання рукапісаў. На мэце было ў першую чаргу зафіксаваць знойдзеныя матэрыялы, захаваць для далейшага вывучэння прынамсі іх змест, зрабіць іх дасягальнымі для даследчыкаў, бо рукапісы пры адсутнасці неабходных умоў захоўвання часта псуюцца. 

Хамаіл пачатку XX ст., сфатаграфаваны ва Уздзе. Фота: Philology.by

Справу падтрымала татарская грамада.

Пры магчымасці знойдзеныя ў бібліятэках татарска-мусульманскіх грамадскіх аб’яднанняў або ў сямейных зборах манускрыпты здымаліся лічбавым фотаапаратам, і пазней частка з іх была апісаная ў друкаваных каталогах, такіх як «Рукапісы татараў Беларусі XVIII — пачатку XXI стагоддзя з дзяржаўных і грамадскіх кнігазбораў краіны» (2015) і «Тафсіры, кітабы і хамаілы з прыватных кнігазбораў» (2020).

Электронная бібліятэка ў пэўным сэнсе будзе працягам каталога 2020 года, у ёй будуць змяшчаюцца матэрыялы з прыватных збораў, якія не былі апісаныя раней.

Хамаіл другой паловы XIX — першай паловы XX ст., сфатаграфаваны ў Смілавічах. Фота: Philology.by

Матэрыялы для публікацыі падрыхтаваны вядучым навуковым супрацоўнікам сектара ўсходазнаўства Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа НАН Беларусі Міхаілам Тарэлкам пры ўдзеле загадчыка гэтага сектара Дзмітрыя Сеўрука і старшага навуковага супрацоўніка Ірыны Сынковай.

На сёння выкладзены ў вольны доступ тры помнікі беларуска-татарскага пісьменства: два хамаілы пачатку XX ст. і канца XIX — першай паловы XX ст. з Узды і хамаіл другой паловы XIX — першай паловы XX ст. са Смілавічаў. Гэта спіс будзе папаўняцца мовазнаўцамі.

Кожная публікацыя ўключае лічбавую копію рукапісу і яго апісанне.

Каментары4

  • татарын
    21.02.2025
    Не латинкой единой, хутчэй бы!
  • Faf
    22.02.2025
    Уродливые феминитивы на арабском будут?
    • Проста жыхар
      16.03.2025
      Faf, гэта не па-арабску, а па-беларуску.
 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

Цяпер чытаюць

Учора Мінск зноў затапіла. Чаму сталіца не гатовая да дажджоў?2

Учора Мінск зноў затапіла. Чаму сталіца не гатовая да дажджоў?

Усе навіны →
Усе навіны

«Я ведаю, што на гэтай вайне я здохну. Але хачу стварыць нармальны штуршок руху»: выйшла другая частка фільма «Волат. Жыццё на нулі»8

У Казахстане патлумачылі загадкавыя агні ноччу над краінай

Ціханоўская пра высылку з Беларусі ў жніўні 2020: Мне далі на зборы 20 хвілін32

Льдзінкі памерам з чарэшню, а то і сліву. Учора ў Мінску выпаў першы летні град1

Шмат Porsche, Bentley, «гелікі» — мінская мытня застаўленая даражэзнымі аўто11

Начны ўдар па Кіеве: чацвёра загінулых, 20 параненых1

Трамп і Маск адкрылі знішчальны агонь адзін у аднаго24

У небе над Казахстанам заўважылі незвычайныя аб'екты. Некаторыя пабачылі след, падобны да расійскіга «Арэшніка»3

Чарговы фэйк: Зяленскі нібыта падарыў сваёй маці кватэру ў Дубаі за 3,2 мільёна даляраў8

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Учора Мінск зноў затапіла. Чаму сталіца не гатовая да дажджоў?2

Учора Мінск зноў затапіла. Чаму сталіца не гатовая да дажджоў?

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць