Historyja

Rabavańni, zhvałtavańni i navat kradziež adzieńnia z truny: Minsk kryminalny pry Stalinie

«Zatoje Stalin pieramoh złačynnaść!» Što, sapraŭdy tak? U archivach kapalisia historyki.

Vinavatyja ŭ «bandyckim nalocie» na Minskaje vajskovaje vučylišča. Fota: NARB.

U namieśnika narkama saŭhasaŭ BSSR Andreja Kabanoviča ŭ kinateatry vyciahnuli dakumienty i 800 rubloŭ. U artystki Teatra opiery i baleta N. K. Citovič unačy vychapili z ruk sumačku sa 150 rublami. A kvateru adnaho z kamandziraŭ Čyrvonaj armii Vasila Kuźniacova abčyściła chatniaja rabotnica, pakul haspadar z žonkaj byli ŭ teatry. Što kazać: u minskim tramvai straciŭ kašalok i dakumienty navat tavaryš Trubnikaŭ — čekist pry zbroi!

1939 hod. Jeŭropa rychtujecca da vajny. U SSSR ludzi bajacca piknuć. Prostyja ludzi — ale nie złačyncy. Žyćcio było nastolki ciažkim, ludziam časta nie było čaho jeści, tamu svaboda kaštavała kapiejku. Navat zbroja nie ratavała. Časam, naadvarot, padachvočvała. U lejtenanta vajskovaj kamiendatury Izotava prosta z budynka hetaj samaj kamiendatury byŭ skradzieny čamadan, u jakim znachodziŭsia revalvier «Nahan» z 14-ciu patronami. A ŭ Babrujsku siarod biełaha dnia troje nieviadomych napali na šafiora ź miascovaha NKVD Jerafiejeva, kali jon išoŭ z žonkaj pa vulicy. Sypnuŭšy ŭ vočy piasku, jaho pavalili na ziamlu i zabrali nahan. Śledstva vyjaviła, što napad ździejśniła hrupa, jakaja dahetul zajmałasia kradziažom kurej i hałuboŭ. Najmałodšamu było 16.

Pieršaje pakaleńnie, jakoje vyrasła pry savieckaj uładzie, tearetyčna musiła być bolš śviadomym i pravilnym, čym papsavanyja starym režymam baćki i dziady. Ale noravy moładzi byli zusim nie takimi, jak pakazvajuć u kino. Pjanki, sudzimaści, raspusta, prastytucyja — hetaha ŭsiaho chapała ź liškam.

U vieraśni 1939-ha minskaja milicyja zatrymała «ŭtrymalnic prytonu», supracoŭnic haścinicy «Jeŭropa» Kiškurnu i Siamionavu. Pieršaj było 16 hadoŭ, druhoj — 18. U ich na kvatery aryštavali jašče piać čałaviek — ad 16 da 22 hadoŭ, zbolšaha sudzimych. Taki ž «pryton» nakryli ŭ Viciebsku.

Fota: NARB.

Zusim dziciačaja «bandyckaja hrupoŭka» była vyjaŭlena ŭ Homieli.

Dzieci 9—13 hadoŭ krali bializnu z dvaroŭ i chlavoŭ, uzłomvali łarki, zabiralisia ŭ dziciačyja damy i sadki. Doŭžyłasia heta bolš za paŭhoda.

Kiravali ŭsim baćki. Siarod kiraŭnictva hrupy była nastaŭnica viačerniaj škoły pry škłozavodzie imia Stalina, kamsamołka F. Altšuler. Jana pasyłała dziaciej kraści bializnu, a potym pierapradavała kradzienaje, navučyła małych prosta na vulicy vychoplivać u žančyn hrabieńčyki z vałasoŭ.

Byli i trahikamičnyja vypadki. 21 červienia 1939 hoda byŭ ździejśnieny «bandycki nalot» na Minskaje vajskovaje vučylišča, vykanaŭcami jakoha stali 8-hadovy syn kamiendanta i dzieci vartaŭnika 8-mi i 6-ci hadoŭ. Vyjavili vykanaŭcaŭ pa śladach bosych dziciačych noh na miescy złačynstva.

Ale, moža, pad pahrozaj była tolki majomaść, a žyćciu i biaśpiecy ničoha nie pahražała? Dakumienty abviarhajuć i heta.

U stalinskija časy fiksavałasia šmat vypadkaŭ zhvałtavańniaŭ — niahledziačy na pahrozu adsiedzieć da piaci hadoŭ. Čekisckija spravazdačy až strakaciać apisańniami. Na 18-hadovuju babrujčanku niepadalok ad mosta praź Biarezinu napali vaśmiora, uzrostam ad 15 da 21. Byli siarod ich i kamsamolcy, usie ŭzbrojenyja nažami. Inšuju žančynu, 33-hadovuju maci traich dziaciej, zhvałtavali prosta na vačach u susiedziaŭ, kali jana vyjšła pa vadu. Kali ludzi pasprabavali zatrymać hvałtaŭnika, jon staŭ stralać i zastreliŭ achviaru. Mnohija zhvałtavańni zakančvalisia zabojstvami, cieły achviar znachodzili ŭ lasach i chmyźniakach.

Siarod achviar było niamała školnic.

Na kahości napadali znajomyja padčas viečaryn i pasiadziełak, na kahości nieznajomyja — prosta pa darozie sa škoły. Jość dumka, što ŭ toj čas možna było spakojna vypuskać dziaciej na vulicu, im ničoha nie pahražała. Dakumienty heta abviarhajuć.

Zabojstvaŭ u spravazdačach NKVD za 1939 hod taksama chapaje. Śpiektr matyvaŭ šyroki, jak va ŭsie časy: i pomsta, i reŭnaść, i chcivaść, i ałkahol. U vioscy Michiejki Sirocinskaha (ciapier Šumilinskaha) rajona Barys Osipaŭ zabiŭ svaju ciažarnuju siabroŭku «z metaj pazbavicca ad vypłaty alimientaŭ na ŭtrymańnie budučaha dziciaci». U vioscy Jaromina Homielskaha rajona čaćviora abrabavali i zakałoli viłami 80-hadovuju samahonščycu, pierad tym pasprabavaŭšy zabrać jejnyja hrošy i harełku. Viciebski vajskoviec, pasvaryŭšysia z žonkaj, napiŭsia i vypuściŭ u jaje 6 kulaŭ.

Vielmi raspaŭsiudžanaje ŭ toj čas było dzietazabojstva: u 1936-m u SSSR byli zabaronienyja aborty (zabaronu źniali tolki ŭ 1955-m).

Ciarpieć ad złačyncaŭ davodziłasia nie tolki žyvym, ale i niabožčykam. 31 sakavika 1939 hoda na Vajskovych mohiłkach u Minsku była raskapana mahiła biełaruskaha piśmieńnika Eduarda Samujlonka, pachavanaha miesiac tamu. Z trupa była źniataja vopratka.

U naš čas možna pačuć lehiendu, što piśmieńniku tak adpomścili za šmatlikija danosy. Ale na samaj spravie pryčyna maradziorstva banalnaja: zładziejami akazalisia rabotnik pachavalnaha biuro i jaho znajomy «biez peŭnaha zaniatku». Jany chacieli razžycca na prodažy niabiednaha kaściuma piśmieńnika.

Ni represii, ni tatalny ideałahičny kantrol nie rabili čałavieka lepšym. Dy i nie mahli rabić. Bo ŭ hramadstvie, pabudavanym na nianaviści, niemahčyma vychoŭvać maralnych ludziej. A biaźlitasnaść i cyničnaść usialak kultyvavalisia samoj savieckaj sistemaj. Tamu i «stalinski paradak» — heta vialikaja prapahandysckaja chłuśnia, i ničoha bolš.

Kamientary

 
Naciskańnie knopki «Dadać kamientar» aznačaje zhodu z rekamiendacyjami pa abmierkavańni.

Ciapier čytajuć

Sienatar Hrem anansavaŭ rekordnyja pastaŭki zbroi Ukrainie paśla zaŭtrašniaj zajavy Trampa7

Sienatar Hrem anansavaŭ rekordnyja pastaŭki zbroi Ukrainie paśla zaŭtrašniaj zajavy Trampa

Usie naviny →
Usie naviny

U Biełarusi vosiem niemaŭlat da hoda naviedvajuć dziciačy sad1

Jak hłabalnaja źmiena klimatu adabjecca na Biełarusi? Nie zusim tak, jak my ŭjaŭlajem12

Minčanka raskazała, dzie paznajomicca ź pierśpiektyŭnymi chłopcami ŭ stalicy14

Cichanoŭski nasmažyŭ katlet na fiestyvali «Tutaka»44

Nakolki dakładna možna pradkazać nadvorje na miesiac? I čamu dahetul nie papiaredžvajuć pra tarnada za dzień?5

Źjavicca novaja dziaržava — Novaja Kaledonija3

Zarobak 73 rubli? Na zavodzie patłumačyli, adkul u ich takija vakansii

Francuz pierajechaŭ ź Nicy ŭ Minsk i adkryŭ piakarniu12

U Minsku kupili dom za 3 miljony dalaraŭ. Jon u tym rajonie, dzie žyvie Ejsmant1

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Sienatar Hrem anansavaŭ rekordnyja pastaŭki zbroi Ukrainie paśla zaŭtrašniaj zajavy Trampa7

Sienatar Hrem anansavaŭ rekordnyja pastaŭki zbroi Ukrainie paśla zaŭtrašniaj zajavy Trampa

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić