Pakaleńnie 1950—70-ch hadoŭ dobra pamiataje hety samarobny mietaličny samakat. A voś nazyvali jaho ŭ roznych miascovaściach pa-roznamu. Razam z nazvami ŭspłyvajuć i miłyja ŭspaminy.
U tyja časy nie było ni ciubinhaŭ, ni skiejtaŭ. Katalisia na sankach, samarobnych kańkach, źjazdžali z horki na piataj kropcy.
Značnaj papularnaściu karystalisia samarobnyja zimovyja sanki-samakaty. Byli roznyja sposaby ich vyrabu z toŭstaha žaleznaha pruta (armatury). Zvyčajna ich vyrablali baćki ŭ kałhasnych majsterniach dla svaich dziaciej. Niekatoryja pryvarvali padstaŭki dla noh, kab zručniej było katacca.
Voś jaje, hetuju pryładu, u centralnaj Biełarusi nazyvali «drynda». Na paŭnočnym uschodzie Biełarusi čaściej sustrakalisia nazvy «kaza» i «rahaza». U niekatorych miascovaściach heta nazyvali «duha», «dudy», «pruty» i «prent», «tarantas», «rohi», «dracianki», «katuli» i navat «kabyła».
U dryndy było dva połazy. Adnoj nahoj stanavilisia, a druhoj adpichvalisia. A kali drynda nabirała chutkaść, to stanavilisia abiedźviuma nahami i jechali. Najlepš było katacca pa nakatanaj mašynami abledzianiełaj darozie ci z horki. Časam śpieradu stavili mienšych dziaciej i katali ich.
Na dniach na svajoj staroncy ŭ fejsbuku dziciačaja piśmieńnica Tamara Bunta padzialiłasia ŭražańniami ad sustrečy z vučniami.
U svaim apaviadańni «Lalka» z knižki «Dziaŭčynka ź Višniovaha zavułka» jana zhadvaje svajo dziacinstva i dziciačyja zabavy:
«Vy naŭrad ci pavierycie, ale ŭ dziacinstvie ja nie mieła cacak. Byli miač, skakałka, sanki, łyžy, drynda, rovar, była «bitka», kab hulać u kłasiki, byli roznakalarovyja škielcy, pryhožyja huziki, pierje, złamanyja maminy broški, «załatyja» i «srebranyja» cukieračnyja abhortki, kab rabić u ziamli «sakrety» — adnym słovam, usio toje, z čym možna zabaŭlacca na vulicy».
U vučniaŭ i nastaŭnikaŭ vyklikała cikaŭnaść słova «drynda».
Pravobrazam dla jaje pasłužyli finskija sani — stuł na pałazach, tamu ŭ niekatorych miascovaściach jaje nazyvali «finka».
Pa pryncypie dryndy rabili kańki, jakija admysłovym sposabam pryviazvali da valonak.
Jak zhadvajuć karystalniki fejsbuka, dryndu z pośpiecham zamianiaŭ dubiec maładoj łazy. Na im taksama možna było dobra razahnacca. Praŭda, jon chutka ściraŭsia. Ale ž łazy ŭ navakolli zaŭsiody było ŭdostal.
Pastupova, z rostam ahulnaha dastatku i raźvićciom pramysłovaj vytvorčaści na miesca dryndzie pryjšli łyžy i kańki z bacinkami.
Ciapier dryndu možna ŭbačyć chiba što ŭ adnym miescy — Litaraturnym muziei Kuźmy Čornaha ŭ Cimkavičach na Kapylščynie.
«A my ŭ dvary nazyvali hetuju pryładu — rahaza. Sam kataŭsia pastajanna», — piša ŭ kamientaryjach u fejsbuku viciabčuk Barys Chamajda.
«U nas, ja tady žyŭ u Łatyhaŭcy Minskaha rajona, heta nazyvałasia «prent», — piša Pavieł Lachnovič.
«Nie pamiataju, jak u nas nazyvałasia hetaja drynda… A voś i ŭspomniłasia, kaza jana nazyvałasia i ja na joj katałasia. I cacak u mianie taksama nie było. A źmierzłyja šaravary byli. I viasioła było katacca!» — piša Maryja Isajonak.
Čytajcie jašče:
Sienavańnie: niezabyŭnyja ŭspaminy, jak kasili i hrabli siena jašče ŭ kancy XX stahodździa
Pałačka-stukałačka, hrachi, šaviec: u što hulali našyja prababy i pradziedy
-
Jak by dziejničaŭ Šarl de Hol, kali b jon byŭ prezidentam Biełarusi?
-
«Los tych, chto viarnuŭsia, byŭ trahičny». 100 hadoŭ tamu biełaruskija palitemihranty pryznali Miensk «adzinym centram»
-
Vacłaŭ Haveł taksama admoviŭsia vyjści z turmy pry ŭmovie vyjezdu za miažu. Ale jon byŭ zusim niepadobny da lidaraŭ biełaruskaj apazicyi
Ciapier čytajuć
Minimum 314 biełarusaŭ zahinuli va Ukrainie, vajujučy za Rasiju. Stali viadomyja imiony. Ad viarboŭki da śmierci prachodzić u siarednim paŭhoda20
Minimum 314 biełarusaŭ zahinuli va Ukrainie, vajujučy za Rasiju. Stali viadomyja imiony. Ad viarboŭki da śmierci prachodzić u siarednim paŭhoda
«Pieraapranuŭsia ŭ amapaŭca i dyryžyravaŭ čornaj dubinkaj». Adzin z zasnavalnikaŭ «Volnaha choru» — pra akcyi ŭ handlovych centrach u 2020‑m i pracu ŭ fiłarmonii ŭ Litvie55
Kamientary