«Panoŭ bačym, šlachtu bačym, a savieckaha voina-vyzvaliciela čamuści niama». Prapahandysty vajujuć z murałam u Hrodnie
Siomaha vieraśnia ŭ centry Hrodna adkryli vielizarny stryt-art — adzin z najvialikšych u krainie. Ale nie prajšło i sutak, jak novaja słavutaść aburyła aktyŭnych łukašystaŭ.
Hihancki murał z histaryčnymi scenami znachodzicca ŭ adnym z dvorykaŭ pa vulicy Karła Marksa i zajmaje płošču kala 430 kvadratnych mietraŭ. Aŭtar idei — hanarovy hramadzianin Hrodna Anatol Hryšuk, mastak — Uładzimir Kačan. Murał składajecca z 12 arak, u jakich namalavanyja sceny z historyi abłasnoha centra. Tam možna pabačyć stary Hrodzienski zamak, vulicu Zamkavuju, pažarnuju kałanču, Kałožskuju carkvu i Francyskanski kaścioł.
Adnak nie ŭsim pryjšoŭsia daspadoby novy abjekt. Ryhor Azaronak zhadaŭ pasłańnie Łukašenki, u jakim toj vykazvaŭsia pra «siaredniaviečnych aliharchaŭ, jakija svajo bahaćcie nažyvali na harbie naroda, jaki siejaŭ, araŭ, budavaŭ». Azaronak samakrytyčna piša: «Dapamažycie mnie, tupomu, łapatnamu, nieabjektyŭnamu prapahandystu, znajści toje, pra što skazaŭ prezident, na novym hihanckim murale ŭ Hrodnie.
Usio pa dziŭnaj vypadkovaści adbyvajecca 8 vieraśnia. Słava Oršy nie horšaja i ŭsio takoje. Pamyjnicy ŭ zachapleńni i apładzirujuć. Napieradzie śviata vyzvaleńnia Zachodniaj Biełarusi ad Polščy, psia kreŭ».
«Žoŭtyja źlivy» raźvili dumku Azaronka i prapanavali raźmiaścić na murale sa staražytnymi vyjavami savieckaha sałdata:
«Pavažanyja žychary Hrodna, tut «adyjozny prapahandyst» cikavicca, a ci jość na adkrytym u Hrodnie akurat da dnia «bitvy z praklatymi maskalami pad Oršaj» murale takija staronki historyi horada, jak uźjadnańnie biełaruskaha naroda, ci vyzvaleńnie ad niamiecka-fašysckich zachopnikaŭ? Voś panoŭ bačym, šlachtu bačym, žaŭnieraŭ bačym, a savieckaha voina-vyzvaliciela čamuści niama. Ci historyja horada skončyłasia adrazu paśla Sapieh—Radziviłaŭ?»
Mima hrodzienskaha murała nie prajšoŭ i inšy łukašenkaŭski ekśpiert Alaksiej Dzierman. Pano vyklikała ŭ jaho pytańni da kadraŭ, jakija pracujuć u biełaruskaj kultury: «Vidavočna, što nam nie chapaje jakasnych mastakoŭ, muzykaŭ, artystaŭ, jakija mohuć adlustravać niešta inšaje, čym čarhovaje poŭzańnie pierad polskaj šlachtaj.
Našaj kultury patrebnyja kamisary-sensaviki, nie źviazanyja cechavaj kruhavoj parukaj. My rychtujem dziaciej u vajskova-patryjatyčnych łahierach, i heta vialikaja sprava. Ale nam taki ž śpiecnaz patrebny ŭ kultury».
Dzierman ličyć, što kali ŭ prałukašysckich sił nie budzie svajoj kulturnaj hiehiemonii, to praź niejki čas tak zvanaje «śviadomaje koła», jak jon nazyvaje nacyjanalna aryjentavanyja siły, pasprabuje ŭziać revanš. Bolš za toje, prapahandyst kaža: «Ciapier jany pierahrupoŭvajucca, rychtujucca pieračakać, kab potym iznoŭ uvatknuć nož u śpinu».
Dziŭna, ale hałoŭnaja zmaharka z usim biełaruskim Volha Bondarava nijak nie prakamientavała novy stryt-art u svaim horadzie.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆBitva pad Oršaj: usio było nie zusim tak, jak raniej mierkavali
Ciapier čytajuć
Biełarus žyvie ŭ domie, jaki pabudavaŭ z sałomy, piasku i hliny. Pry hetym jon — adziny žychar vioski. Jak adčuvańni?7
Kamientary