Usiaho patrochu2020

Što chavajecca za bananavaj industryjaj Kosta-Ryki. U Jeŭropu traplajuć «čystyja» banany, ale chto raspłačvajecca za heta?

Kosta-Ryka źjaŭlajecca adnym z asnoŭnych vytvorcaŭ bananaŭ, jakija pastaŭlajucca jak u ZŠA, tak i Jeŭropu. Adnak za hetym pośpiecham chavajucca surjoznyja sacyjalnyja i ekałahičnyja prablemy.

Banana plantation. Costa Rica. Płantacyja bananaŭ. Kosta-Ryka. Płantacija bananov. Kosta-Rika
Rabočy zrazaje hronki bananaŭ. Kosta-Ryka. Fota: Jan Sochor / Latincontent / Getty Images

Jak piša Le Monde, Kosta-Ryka ŭvachodzić u lik najbujniejšych suśvietnych vytvorcaŭ bananaŭ, zajmajučy 4-je miesca paśla Ekvadora, Filipin i Hvatemały. Asnoŭnymi spažyŭcami kostarykanskich bananaŭ źjaŭlajucca ZŠA i Jeŭropa (kala 2,4 miljona ton u hod, ź jakich 1 miljon ton idzie ŭ Jeŭropu). Pry hetym mała chto viedaje ab tym, jak masavaja ich vytvorčaść adbivajecca na zdaroŭi rabočych i navakolnym asiarodździ.

Banany patrabujuć vialikaj kolkaści chimičnaj apracoŭki. U Kosta-Rycy jany vyroščvajucca kruhły hod, što aznačaje bieśpierapynnaje vykarystańnie piestycydaŭ, jakoje z apošnija 30 hadoŭ uzrasło z 50—73 kiłahramaŭ na hiektar da amal 100 kiłahramaŭ.

Banana plantation. Costa Rica. Płantacyja bananaŭ. Kosta-Ryka. Płantacija bananov. Kosta-Rika
Rabočy kala bočki ź piestycydami na bananavaj płantacyi. Kosta-Ryka. Fota: Jan Sochor / Latincontent / Getty Images

Pry hetym 80% ź ich adniesieny da katehoryi «vysokataksičnych». Siarod ich i taki papularny ŭ vytvorcaŭ bananaŭ mankaceb, jaki zabaronieny ŭ 29 krainach, ale nie ŭ Kosta-Rycy.

Vykarystańnie piestycydaŭ nanosić škodu jak navakolnamu asiarodździu, tak i zdaroŭju rabotnikaŭ. Adnoj z samych ciažkich prablem, ź jakimi sutykajucca ludzi, źjaŭlajecca paharšeńnie zroku. Mnohija pačynajuć bačyć horš užo da 30 hadoŭ, a niekatoryja całkam stračvajuć zrok.

Banana plantation. Costa Rica. Płantacyja bananaŭ. Kosta-Ryka. Płantacija bananov. Kosta-Rika
Rabočy zavaročvaje hronki bananaŭ u miašok, nasyčany piestycydami. Kosta-Ryka. Skryn videa: rainforestalliance / YouTube

Jak tłumačać sami rabočyja žurnalistam Le Monde, jany zavaročvajuć hronki bananaŭ u płastykavyja pakiety, nasyčanyja piestycydami. Vilhać ź liścia ściakaje im na tvar, razam z taksičnymi rečyvami. Padobnaje adbyvajecca i paśla apracoŭki płantacyj avijacyjaj.

U rabotnikaŭ, što pracujuć na myćci i ŭpakoŭcy bananaŭ, nazirajucca razdražnieńni i zachvorvańni skury, prablemy z dychańniem. Pryčyna — utrymańnie ŭ vadzie funhicydaŭ, chłoru i solaŭ aluminiju dla vydaleńnia plamaŭ na łupinie.

Banana plantation. Costa Rica. Płantacyja bananaŭ. Kosta-Ryka. Płantacija bananov. Kosta-Rika
Rabotniki zajmajucca myćciom bananaŭ. Kosta-Ryka. Skryn videa: rainforestalliance / YouTube

Ab tym, što niekatoryja piestycydy, takija jak chłoratałanił, mohuć paškodzić zrok, śviedčać i daśledavańni, jakija praviali supracoŭniki Univiersitetata Kosta-Ryki. Hety funhicyd byŭ zabaronieny ŭ krainie tolki ŭ 2023 hodzie.

Akramia taho, daśledavańni pakazali, što piestycydy akazvajuć razburalny ŭpłyŭ na centralnuju niervovuju sistemu. U zonie ryzyki kala 40 000 pracaŭnikoŭ płantacyj, a kali ŭličvać uskosna zaniatych u halinie, to hetaja ličba ŭzrastaje ŭ dva z pałovaj razy.

Taksama pakutujuć dzieci, jakija žyvuć pobač z płantacyjami: u ich vyjaŭleny parušeńni ŭ raźvićci niervovaj sistemy, a ŭ ciažarnych žančyn — prablemy z pracaj ščytapadobnaj załozy, jakija ŭpłyvajuć na raźvićcio płodu.

Pry hetym rabočyja drenna abaronieny ab uździejańnia chimikataŭ, a časam sami hrebujuć sanitarnymi normami. Mužčyny, jakija zajmajucca apracoŭkaj raślin piestycydami, pracujuć biez naležnaha adzieńnia, bo praca ŭ haračyniu ŭ poŭnaj ekipiroŭcy značna źnižaje vytvorčaść i, adpaviedna, zarobak.

Banana plantation. Costa Rica. Płantacyja bananaŭ. Kosta-Ryka. Płantacija bananov. Kosta-Rika
Rabočy pravodzić apracoŭku płantacyi chimikatami. Kosta-Ryka. Fota: Jan Sochor / Latincontent / Getty Images

Piestycydy nie tolki škodziać rabočym, ale i navakolnamu asiarodździu. Reštki chimikataŭ byli znojdzieny ŭ školnych kłasach, matracach, kuchniach u damach, raźmieščanych pobač z płantacyjami. U pryrodzie piestycydy vyjaŭleny na šerści laniŭcaŭ, a chłor — navat u rocie žyvioł.

Banana plantation. Costa Rica. Płantacyja bananaŭ. Kosta-Ryka. Płantacija bananov. Kosta-Rika
Płantacyja bananaŭ. Kosta-Ryka. Fota: Federico Meneghetti / REDA / Universal Images Group via Getty Images

Jak adznačaje vydańnie, chacia mižnarodnyja arhanizacyi kantralujuć siertyfikacyju bananaŭ dla jeŭrapiejskaha rynku, ich standarty nie viaduć da realnaha skaračeńnia piestycydaŭ. Fiermiery imknucca nie vykarystoŭvać zabaronienyja ŭ ES chimikaty na płantacyjach, pradukcyja jakich idzie na jeŭrapiejski rynak. Adnak ekśpierty śćviardžajuć, što mnohija škodnyja rečyvy prosta nie vyjaŭlajucca pry kantroli: banany transpartujucca na praciahu 40 dzion, a za hety čas reštki piestycydaŭ raskładajucca.

U vyniku, u toj čas jak spažyŭcy ŭ ZŠA i Jeŭropie kuplajuć «čystyja» banany, žychary Kosta-Ryki raspłačvajucca svaim zdaroŭjem i navakolnym asiarodździem.

Kamientary20

  • dzs
    19.03.2025
    Žvir, dyk heta hniłyja značyć. Alerhija napeŭna na pradukty raspadu
  • toje možna
    19.03.2025
    pra što chočaš napisać
    Bulbu, alej, žyta...
    Niekatoryja na leciščach travu vypalvajuć raundapam, kab nie kasić.
  • Baradzied
    19.03.2025
    Budiem znať, čto banany - žiostkij biźnies.

Ciapier čytajuć

Šasnaccać hradusaŭ. Rasijski karespandent paskardziŭsia, što źmierz u łukašenkaŭskim pałacy4

Šasnaccać hradusaŭ. Rasijski karespandent paskardziŭsia, što źmierz u łukašenkaŭskim pałacy

Usie naviny →
Usie naviny

U biełarusa, jaki pakalečyŭ paŭtarahadovaha chłopčyka ŭ maskoŭskim aeraporcie, vyjavili šyzafreniju

Šytal adkazaŭ Kalinu: Biełarus-haradžanin u Biełastoku achvotniej pojdzie na kancert u kłub, a nie pajeździe słuchać narodny chor4

Ukrainskaja žurnalistka: Zdajecca, Tramp uśviadomiŭ canu, jakuju maja siamja płacić za hetu vajnu3

Prahnoz lepšaje, zarobki rastuć, ale jość niuans. Što adbyvajecca z ekanomikaj Biełarusi3

U šklanych butelkach bolš mikrapłastyku, čym u płastykavych — niečakanaje adkryćcio vučonych3

Karaleva NATA. Chto heta zahadkavaja žančyna ŭ žoŭtym, jakaja ŭraziła ŭsich na samicie10

«Ja tolki adnaho chaču: kab vy pavieryli mnie znoŭ». Jak prajšła pieršaja akcyja Cichanoŭskaha ŭ Varšavie paśla vyzvaleńnia38

«Svoj nos ź Biełastoka jany nie vysoŭvajuć». Biełarusy Padlašša skardziacca, što biełarusy novaj chvali emihracyi nie zacikaŭlenyja supolnymi spravami36

Na biełaruskuju biržu pryjšła pieršaja kampanija z KNDR2

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Šasnaccać hradusaŭ. Rasijski karespandent paskardziŭsia, što źmierz u łukašenkaŭskim pałacy4

Šasnaccać hradusaŭ. Rasijski karespandent paskardziŭsia, što źmierz u łukašenkaŭskim pałacy

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić