Minsk usio bolš adryvajecca ad rehijonaŭ. Jak vyhladajuć staličnyja zarobki na fonie inšych haradoŭ
Siaredni zarobak u Minsku pieravyšaje try tysiačy rubloŭ na ruki, što kala 1000 dalaraŭ pa biahučym kursie. Tym samym stalica ŭsio bolš adryvajecca ad rehijonaŭ, u tym liku ad abłasnych centraŭ. Ci heta norma?
Minsk vs Biełaruś
Siaredni zarobak pa krainie za krasavik — 2247 rubloŭ čystymi, abo kala 750 dalaraŭ. Najmienšyja pakazčyki ŭ Viciebskaj vobłaści — tam siaredni zarobak skłaŭ 1871 rubiel.
Roźnica pamiž stalicaj i rehijonami praciahvaje raści. Kali siaredni naličany zarobak za hod pa krainie vyras na 431 rubiel, to ŭ Minsku — na 557 rubloŭ, a ŭ Mahiloŭskaj vobłaści — usiaho na 305.
Adnak tak było nie zaŭsiody. Naprykład, 30 hadoŭ tamu, u 1995-m, roźnica va ŭzroŭni zarobkaŭ pamiž Minskam i abłasnymi centrami była značna mienšaj.
Kali ŭ stalicy vychodziła 113 dalaraŭ, to ŭ abłasnych centrach — ad 96 dalaraŭ u Viciebsku da 105 u Hrodnie. Anałahičnaja tendencyja nazirałasia i ŭ 2000-ch.
Naprykład, u 2005 hodzie ŭ Minsku siaredni naličany zarobak u dalaravym ekvivalencie byŭ 262 dalary, a ŭ Hrodnie — 238. Vychodzić, što 20 hadoŭ tamu minčuki ŭ siarednim atrymlivali ŭsiaho na 10% bolš, čym hrodziency.
Da 2010 hoda razryŭ pavialičyŭsia. Kali ŭ Hrodnie siaredni zarobak vyras da 438 dalaraŭ, to ŭ Minsku — da 558. Roźnica — 18%.
U kancy 2019 hoda Minsk upieršyniu apiaredziŭ pa ŭzroŭni siaredniaj zarpłaty šmathadovaha lidara — Salihorski rajon.
Na pačatak 2025 hoda siaredni zarobak u Minsku na 42% vyšejšy, čym u Hrodnie.
Z rajcentrami lepiej nie paraŭnoŭvać
Kali paraŭnać siaredni zarobak za sakavik 2025 hoda ŭ Minsku i Babrujsku, jaki źjaŭlajecca samym bujnym rajcentram u krainie, to roźnica składzie kala 88%: 1624 rubli na ruki ŭ Babrujsku suprać 3048 rubloŭ u Minsku.
Dla paraŭnańnia: u 2010 hodzie raźbiežka ŭ zarobkach pamiž Minskam i Babrujskam składała kala 37%.
U vypadku z Mahilovam u 2010 hodzie roźnica była kala 30%. Na sakavik 2025 hoda siaredni zarobak na ruki ŭ Minsku ŭžo na 50% bolšy, čym u Mahilovie — 2032 rubli suprać 3048.
Statystyka pakazvaje, što Minsk z hadami ŭsio bolš adryvajecca ad astatniaj Biełarusi pa pamiery siaredniaj zarabotnaj płaty.
Vialikaja roźnica — heta nie norma
Ekanamist BEROC Anastasija Łuzhina adznačaje, što roźnica ŭ zarobkach pamiž haradami nie pavinna być nastolki vialikaj.
«Žyćcio ŭ bujnym horadzie daražejšaje, tamu peŭnaja roźnica ŭ pamiery apłaty pracy — heta narmalna. Inšaje pytańnie ŭ tym, što ŭ vypadku ź Biełaruśsiu jana vielmi adčuvalnaja, i razryŭ pamiž stalicaj i rehijonami praciahvaje raści», — kaža Łuzhina.
Va ŭradzie hetu prablemu taksama zaŭvažajuć, raspracoŭvajuć prahramy pa palapšeńni situacyi ŭ rehijonach. «Ale vyniku heta nie prynosić», — ličyć ekśpiert.
Łuzhina tłumačyć, što mienavita ŭ Minsku znachodziacca hałaŭnyja ofisy zamiežnych kampanij, finansavych ustanoŭ, IT-kampanij, skancentravany bujny biznes.
«Heta pryvodzić da taho, što ŭ Minsku praściej i chutčej znajści vysokaapłatnuju pracu, čym u rehijonach. Ale nieraŭnamiernaje rehijanalnaje raźvićcio maje šerah niehatyŭnych nastupstvaŭ», — upeŭnienaja ekanamist.
Z depresiŭnych rehijonaŭ pracazdolnaje nasielnictva aktyŭna mihruje ŭ stalicu. Pieratok paharšaje tam niedachop śpiecyjalistaŭ u roznych śfierach. Tak, u rehijonach skaračajecca dostup da miedycynskich pasłuh, nie raźvivajecca infrastruktura. Inviestary nie zacikaŭlenyja tudy prychodzić.
«U vyniku takija rehijony patrabujuć dadatkovych vydatkaŭ i ŭmiašańnia z boku dziaržavy. Parušajecca harmaničnaje raźvićcio ekanomiki krainy ŭ cełym. Jak vynik — depresiŭnyja rehijony adciahvajuć častku hrošaj z bolš paśpiachovych», — adznačaje Łuzhina.
A jak u našych susiedziaŭ ź Jeŭrasajuza?
Prablemy z rehijanalnym raźvićciom isnujuć u mnohich krainach. Ale, naprykład, u Polščy i Litvie takoha razryvu pamiž stalicaj i rehijonami nie nazirajecca.
Varšava pa ŭzroŭni siaredniaha zarobku zajmaje tolki treciaje miesca ŭ Polščy, trochi sastupajučy Krakavu i Hdańsku, a siaredni zarobak u Katavicach, Urocłavie i Poznani ŭ 2024 hodzie byŭ prykładna na 10% nižejšy, čym u Varšavie.
«U Polščy niama kancentracyi na stalicy. Jość uschodnija i zachodnija častki, jakija mohuć adroźnivacca. Na miažy ź Biełaruśsiu jość Biełastok, jaki šmat u čym pakutuje praz zakryćcio miežaŭ.
U Polščy jość adrazu niekalki centraŭ pryciahnieńnia, što i pakazvaje statystyka. Jość mnostva bujnych haradoŭ — naprykład, Hdańsk i Poznań majuć kala 500 tysiač nasielnictva, — dzie ŭzrovień zarobkaŭ supastaŭny sa staličnym».
U Polščy šerah bujnych zamiežnych kampanij majuć hałaŭnyja ofisy nie tolki ŭ Varšavie, a i ŭ inšych bujnych haradach — naprykład, Krakavie. Taki padychod Łuzhina nazyvaje bolš pravilnym u raźmierkavańni nasielnictva pa krainie.
«Tak, u Polščy taksama jość roźnica ŭ raźvićci pamiž rehijonami, ale jana nie takaja mocnaja, jak u Biełarusi. Tam niama takoha, što kali čałaviek žyvie ŭ nievialikim horadzie, to jon u čymści prykmietna ŭščemleny. U jaho jość dostup da servisaŭ, sučasnaj infrastruktury», — adznačaje ekanamist.
Nie tolki hrošy ciahnuć ludziej u Minsk
Ekanamist ličyć, što ŭ Minsk pierajazdžajuć nie tolki z-za bolš vysokich zarobkaŭ, ale i z-za roźnicy ŭ raźvićci servisu i infrastruktury.
Vysokaja kancentracyja VNU mienavita ŭ stalicy, na dumku ekśpierta, — heta jašče adzin faktar mocnaj centralizacyi ŭ Biełarusi.
«U Polščy mnohija bujnyja rejtynhavyja VNU znachodziacca nie ŭ Varšavie, a ŭ inšych haradach».
Dla taho kab vyrašyć prablemu praźmiernaj centralizacyi Biełarusi, na dumku ekśpierta, nieabchodny kompleksny padychod, jaki ŭ tym liku patrabuje surjoznych finansavych ulivańniaŭ z boku dziaržavy.
«Nieabchodna inviestavać u raźvićcio infrastruktury, kab ludzi mahli kamfortna žyć tam, dzie jany naradzilisia. Nieabchodna stvarać spryjalny klimat dla pryciahnieńnia inviestycyj. Hrošaj na heta ŭ dziaržavy niama, z raźvićciom biznesu i pryciahnieńniem zamiežnych inviestaraŭ taksama ŭsio składana», — adznačyła Łuzhina.
Vilnia nie paŭtaraje za Minskam
U susiedniaj Vilni siaredni zarobak na ruki (1605 jeŭra) usiaho na 6% vyšejšy, čym u Koŭnie (1514 jeŭra) i tolki na 12% vyšejšy za siaredni pa ŭsioj Litvie (1432 jeŭra). Navat u paraŭnańni z samym depresiŭnym Łazdyjskim rajonam siaredni zarobak u stalicy Litvy vyšejšy na 45%.
U Biełarusi ž roźnica ŭ siarednim zarobku pamiž Minskam i samymi biednymi rehijonami składaje bolš za 100%.
Siarod jeŭrapiejskich susiedziaŭ najbolš padobnaja da Biełarusi situacyja ŭ Łatvii. Tam taksama jość Ryha i ŭsia astatniaja kraina. Roźnica pamiž siarednim zarobkam u Ryzie i rehijonach składaje bolš za 40%.
Kamientary